14 Yaşındaki Suriyeli Mülteci Kızın Çocuk Evliliğine Karşı Savaşı

14 Yaşındaki Suriyeli Mülteci Kızın Çocuk Evliliğine Karşı Savaşı

_{Brenda Stoter}

_{22 Eylül 2016}

_{Ürdün – Zaatari Mülteci Kampında yaşayan genç Suriyeli mülteci Omaima Hoshan çocuk evliliğine karşı bir kampanya başlattı. (Fotoğraf: UNHCR/Annie Sakkab)}

ZAATARI MÜLTECİ KAMPI, Ürdün — 14 yaşında olan Omaima Hoshan’ın, en iyi arkadaşı beşinci sınıfta okulu bırakana kadar çocuk evliliğinden haberi yoktu. Bu durum Omaima’yı çok endişelendirdi. Arkadaşı çok mükemmel bir öğrenciydi, sınıfın en başarılısıydı ve her zaman bir doktor olmayı hayal ediyordu, peki neden okuldan ayrılmıştı? Omaima öğretmeninden arkadaşının, babasının baskısıyla 18 yaşında olan kuzeni ile evlendirildiğini öğrendi. Kız arkadaşı daha 13 yaşına dahi girmemişti. Omaima bir daha asla o kız arkadaşını görmedi.

O günden sonra Omaima 12, 13 veya 14 yaşında birçok kızın okuldan ayrıldığını fark etti. Bunun tamamıyla yanlış olduğunu düşünüyordu. Onlar da kendisi gibi sadece çocuktular. Çok garipsediği bu durumu, Suriye’de hukuk öğretimi gören babasına açtı.

Suriye’yi terk ettikleri 2012 yılından beri, Ürdün’de bulunan Zaatari Mülteci Kampında ailesi ve dört erkek kardeşiyle birlikte yaşayan Omaima Al-Monitor’a: ‘‘Babam bana, bir şeyin yanlış olduğunu düşünüyorsam bunu yüksek sesle dile getirmemi ve bu problemi, onları çocuk yaşta evlenme fikrinden vazgeçirmek için okuldaki kızlarla konuşmamı söyledi.’’ açıklamasında bulundu.

Ailesi tarafından cesaretlendirilen ve biyografisini okuduğu Nobel ödüllü Malal Yousafzai’den ilham alan, 15 Mart tarihinde 15 yaşına girecek olan Omaima, çocuk evliliğine karşı bir kampanya başlatır. Önce sınıf arkadaşları ile konuşan ve onları aileleriyle konuşmaları yönünde cesaretlendiren Omaima çalışmalarını, kampta yaşayan kızlar ve kadınlar için erken evliliğin risklerini konu alan sanat etkinlikleri ve tiyatro oyunları ile sürdürür. Omaima bütün bu faaliyetleri kampta bulunan ‘‘Save the Children’’ isimli çocuk koruma grubuyla birlikte yürütmektedir.

Diğer bütün gençler gibi Omaima da, seks ve erkek çocuklar gibi hassas konular hakkında konuşmaktan utanıyor, fakat çocuk evliliğini sonlandırmak için yüklendiği misyonla ilgili konuşurken çok ateşli ve kararlı görünüyor.

Çok genç yaşta evlendirilen kızların cinsel istismar ve aile içi şiddet kadar düşük yapma riskine de çok daha fazla maruz kaldıklarını anlatan Omaima, küçük yaşta evlendirilen kızların henüz doğum yapmaya hazır olmadıklarını vurguluyor. Küçük yaşta evlendirilen kızların çocuk yetiştirmek için de hazır olmadıklarını ve eğitimlerini tamamlama ya da iş bulma şanslarının çok daha az olduğunu belirtiyor.

Ürdün’de 18 yaşın altında evlenmek yasak olmasına rağmen, küçük yaştaki kızların evlendirilmesi Suriyeli mülteciler arasında çok yaygın.  Ürdün Yüksek Nüfus Konseyinin, İslami Adalet Bölümünden aldığı verilere göre, 2012 yılında % 12 olan bütün Suriyeli evliliklerinde eşlerden en az birinin çocuk olma oranı, 2015 yılında % 35’e yükselmiş durumda. Fakat dini kadılar, çocukların çıkarlarının dikkate alındığına inanmaları durumunda, 15 yaşındaki çocukların evlendirilmelerine onay verebiliyorlar.

Ürdün kentlerinde ve mülteci kamplarında yaşayan, çok az geliri olan ve fakirlik çemberindeki birçok Suriyeli için küçük yaştaki kızları evlendirmek, aile üzerindeki mali yükü azaltmak için yapılan ümitsiz bir teşebbüstür. Suriyeli mülteciler arasında çocuk evliliğinin yaygın olmasının bir diğer nedeni de, yaşadıkları yerlerde cinsel şiddet ve istismar riski altında bulunan genç kızları korumaktır. Omaima, bunun yanı sıra geleneklerin de çok büyük bir payı olduğunu, Suriye’nin birçok yerinde kızların çok genç yaşta evlendirildiklerini anlatıyor.

Omaima açıklamalarını ‘‘Zaatari kampında yaşayan insanların çoğunluğu Suriye’nin kırsal kesiminden gelmekte. Bu insanlar, genç kızlar için en iyi seçeneğin evlilik olduğunu düşünüyorlar. Erkek çocuklar genellikle 18-25 yaşları arasında evlendiriliyorlar ve hepsi de genç kızlarla evlenmek istiyorlar. Zaatari kampında bir kız 20 yaşında hala bekâr ise evde kalmış ve çok yaşlı olarak görülüyor. Ve insanlar dedikodu yapıyorlar, 20 yaşında ve hala bekâr olmasını kötü nedenlere bağlıyorlar.’’ şeklinde sürdürüyor.

Mülteci kamplarında erken yaşta evlendirilmiş kızları bulmak hiç de zor değil. Omaima’nın evinden birkaç blok ötede bir evde yaşayan ve tam adını vermek istemeyen 17 yaşındaki Nariman, Al-Monitor’a 15 yaşındayken kuzeniyle nasıl evlendirildiğini anlatıyor. Şimdi yedi aylık hamile. İlk hamileliği düşükle sonuçlanmış. Vücudunun henüz doğum yapmak için hazır olmadığıyla ilgili sorumuza ‘‘Bilmiyorum’’ diye cevap veren Nariman evlilikten hoşlandığını sözlerine ekliyor.

Nariman’ın 14 yaşındaki kız kardeşi Busra ise evlenmek istemediğini anlatıyor, fakat babası okulda bir çocuğu gösterip ona evet demesini istediğinde ‘‘Hayır’’ demekten korktuğunu açıklıyor. Evleneceği gün duş alan ve giydirilip süslenen Busra’nın ailesine hiç beklemedikleri bir telefon konuşması geliyor.

Ürdün Aile Koruma Bölümünde çalışan bir görevli aileyi arayarak, Busra henüz 14 yaşında olduğu için onu evlendirmeleri durumunda 3.000 dinar (4.231 ABD doları) tutarında bir para cezası ile cezalandırılacaklarını söylüyor. Busra birilerinin araya girdiği ve evlendirilmekten kurtulduğu için çok mutlu olduğunu Al-Monitor’a anlatıyor. Aile düğünü iptal etmek zorunda kalıyor.

Omaima, kızlar, anneler ve büyük annelerle konuşmanın babalarla konuşmaktan çok daha kolay olduğunu anlatıyor. Bu kampanyayı başlattığında, bazılarının ona kendi işiyle uğraşmasını ve genç bir kızın böylesine hassas bir konuda durumsal farkındalık ve bilinç oluşturma yönündeki çabalarından rahatsız olduklarını söylüyorlar.

Çalışmalarında örnek aldığı Malala gibi tehdit edilmesi durumunda ne olacağı sorulduğunda Omaima, tıpkı erkekler gibi düşüncelerini açıkça ifade etme ve iddialı hedefler belirleme hakkı olduğunu söylüyor. Omaima, ‘‘Benim hayatım diğer hiçbir kızın hayatından daha önemli değil. İnsanlarla dolu bir gemiyi kurtarmak için kendi hayatınızı feda etmeniz gerektiğinde neyi seçerdiniz? Ben ne yapmam gerektiğini çok iyi biliyorum.’’ şeklinde sözlerine devam ediyor.

Omaima kamptaki birkaç kızı çok genç yaşta evlenmek yerine eğitimlerine devam etme yönünde ikna ettiğine inanıyor. Çalışmalarına devam etmek ve gelecekte ünlü bir kadın ve çocuk hakları savunucusu olmak arzusunda olduğunu belirtiyor.

Babası gibi annesi Rana da kızıyla büyük bir gurur duyuyor. Annesi, ‘‘Omaima sadece 14 yaşında ve şimdiye kadar birçok şey başardı. O büyüdüğünde insanlar tarafından çok daha ciddiye alınacağına inanıyorum’’ diyor.

ÇN: Yazının orijinaline aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2016/09/jordan-syrian-refugees-early-marriage-awareness.html#ixzz4LIJUCZxU

Yazar: Brenda Stoter Orta Doğu hakkında, özellikle Suriyeli kadınlar ve Batılı cihat savaşçı gelinleriyle ilgili, yazılar yazan bir Hollandalı gazetecidir. Makaleleri Al Jazeera ile Algemeen Dagblad, De Tijd, Het Parool ve De Groene Amsterdammer dâhil Hollanda ve Belçika gazete ve dergilerinde yayımlanmıştır Twitter: @BrendaStoter

Çeviren: Ercan Caner, Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin yanı sıra, uçak ve helikopter lisanslarına sahiptir. Yüksek lisans derecesini Gazi Üniversitesi’nden Avrupa Birliği – Türkiye İlişkileri alanında alan Caner, halen Türkiye Hava Sahası Yönetimi alanında Haliç Üniversitesi’nde doktora tez çalışmalarını sürdürmektedir. İnsansız Hava Araçları (2014) ve Taarruz Helikopterleri (2015) konulu makaleleri yayımlanmıştır. 39 yılı kapsayan TSK, BM ve NATO ile savunma sanayii deneyimlerine sahiptir.
E-mail: ercancaner@gmail.com Twitter: @ercancaner1963                    

Çevirenin Notu: Aşağıdaki haber 15.05. 2016 tarihli Milliyet Gazetesinden alıntıdır. YORUMSUZDUR!

http://www.milliyet.com.tr/suriyeli-cocuk-evlilikleri-artti/dunya/detay/2245528/default.htm

Suriyeli çocuk evlilikleri arttı

SOS Çocuk köyü isimli yardım kuruluşu, Suriye’de yaşanan savaş ve buna paralel mülteci krizinin ardından çocuk evlilikleri sayısının önemli seviyede arttığını açıkladı.

• Suriyeli Mülteciler
• Çocuk Gelinler
• Çocuk Evliliği
• Cinsel istismar
• Aile İçi Şiddet