Sikorsky Black Hawk Kazaları

Birleşik Devletler ordusu envanterinde bulunan dört adet UH-60 modeli helikopter Kasım 2019 ile Ocak 2021 tarihleri arasındaki 14 aylık sürede kaza-kırım geçirmiş, kazalarda toplam 11 asker hayatlarını kaybetmiştir. Ordu yetkilileri tarafından yapılan açıklamada; kazaların sistematik bir probleme işaret etmediği ifade edilmiştir.

Yazar: Jen Judson, DefenseNews, 09 Mart 2021

Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 12 Mart 2021

Telif Hakkı: Radu Tatar – Transilvania Spotter

WASHINGTON — Birleşik Devletler Ordusu Milli Muhafızları, bir yıldan biraz fazla bir zaman diliminde ülke topraklarında üç adet UH-60 L model helikopter kazasıyla karşı karşıya kalmıştır. Bu kazalardan son ikisi ise 2021 yılının ilk beş haftası içinde meydana gelmiştir. Fakat Milli Muhafız envanterindeki Sikorsky UH-60 L modeli helikopterlerin bu kazalarına rağmen ABD Ordusu’nun operasyonlar, planlar ve eğitiminden sorumlu Havacılık direktörünün Defense News’e yaptığı son açıklamada helikopter filosunda sistematik bir problem olduğunu düşünmediğini ifade etmiştir.

Ordu Milli Muhafızları 21 Ocak 2021 günü New York kentinde meydana gelen kazada üç ve 02 Şubat 2021 günü Idaho’da meydana gelen kazada da üç olmak üzere toplam altı personelini kaybetmiştir.

Minnesota’da 06 Aralık 2019 tarihinde meydana gelen kazada da üç Ulusal Muhafız personeli hayatlarını kaybetmiştir.  Fort Rucker’de bulunan ABD Ordusu Muharebe Hazırlık Merkezi tarafından yapılan incelemede; azami güç kontrolünün yapıldığı test uçuşu esnasında, bir motor rölanti durumundayken, helikopterin diğer motorunun arıza yapması kaza-kırıma neden olmuştur.

Ulusal Muhafızların dışında, 160’ıncı Özel Operasyonlar Havacılık Alayına ait bir adet Black Hawk (MH-60) modeli helikopter de 27 Ağustos 2020 tarihinde California kıyısı açıklarında bir eğitim uçuşu esnasında düşmüş, kazada iki personel hayatını kaybederken üç personel de yaralanmıştır.

21 Ocak 2021 tarihinde düşen UH-60 Black Hawk sıhhi tahliye helikopterinin enkazına ait görüntü, Mendon New York. Kazada üç ulusal Muhafız personeli hayatlarını kaybetmiştir. Fotoğraf: Tina MacIntyre-Yee/Democrat & Chronicle via AP.

ABD Ordusu’nun operasyonlar, planlar ve eğitiminden sorumlu Havacılık direktörü Tuğgeneral Michael McCurry Defense News’e verdiği demeçte Ulusal Muhafızlar envanterindeki Sikorsky Black Hawk kaza kırımına rağmen sistemde sistematik bir problem olduğuna inanmadığını ifade etmiştir. Ordu, içinde bulunduğumuz yıl içinde meydana gelen iki kazanın inceleme raporlarını beklemektedir.

Ne zaman bir asker kaybedilse büyük endişe duyduklarını ifade eden Tuğgeneral McCurry, kaza-kırım incelemelerinin Muharebe Hazırlık Merkezi tarafından yapıldığını ve kaza-kırım raporundaki bulgular ve tavsiyelerin dikkate alınarak en küçük birlik seviyesi, komutanlık seviyesi ve en üst seviyede gerekli düzeltici tedbirlerin alındığının altını çizmektedir.

Tuğgeneral McCurry’e göre, ABD ordusunun elinde Black Hawk helikopterleriyle ilgili herhangi bir sistematik eğitim, bakım veya malzeme problemi olduğuna yönelik trend verileri bulunmamaktadır.

Kaza-kırım inceleme heyetinin işini bitirmesini beklemenin kazayla ilgili ayrıntıları elde edebilmek için muhtemelen en iyi hareket tarzı olduğunun altını çizen Tuğgeneral McCurry, derhal tedbir alınmasını gerektiren herhangi bir malzeme hatasına yönelik bulgular olduğunda bilginin bütün havacılık komutanlıkları, uçuşa elverişlilik birimi ve birliklerle gecikmesizin paylaşıldığı ifade etmiştir.

06 Aralık 2019 tarihinde Minnesota’da meydana gelen kaza sonrasında Black Hawk helikopterine ait enkazın havadan görüntüsü. Fotoğraf: Brian Peterson/Star Tribune via AP.

Minnesota Ulusal Muhafızlar biriminde 2019 yılında meydana gelen kazaların ardından, ordu acil durum uygulama prosedürleri üzerinde titizlikle çalışmakta ve benzer kaza-kırımların bir daha yaşanmaması maksadıyla eğitim uygulamalarında gerekli iyileştirmeler yapılmaktadır.

Muharebe Hazırlık Merkezi verilerine göre; 2018 yılından bugüne kadar meydana gelen ve ölüm, yaralanma ve ağır hasar ile sonuçlanan hava aracı kaza-kırımlarında insan hatası oranı %86 seviyesindedir. Geri kalan %14 oranındaki kaza-kırımlara ise malzeme hatası neden olmuştur.

Muharebe Hazırlık Merkezi tarafından Defense News’e gönderilen bir dokümanda; insan hatası olarak kategorize edilen belirli faktörler olsa da meydana gelen kaza-kırımlardaki insan faktörünün çoğunlukla sürekli risk yönetim yapılmaması, vazifeye odaklanılmaması, görevin yerine getirilmesinde acele edilmesi veya özellikle acil durum prosedürlerinin uygulanması esnasında mürettebat koordinasyon eksikliği ön plana çıkmaktadır.

Minnesota’da meydana gelen kazada bakım test pilotunun, rutin bir bakım test uçuşu esnasında helikopterde görülen kritik bir duruma tepki göstermekte başarısız olduğu ve kumandalarda olan pilotun da otorotasyon ile helikopteri emniyetli bir şekilde yere kadar indiremediği tespit edilmiştir.

New York kentinde meydana gelen helikopter kazasında hayatlarını kaybeden, Rochester merkezli 171’inci Genel Destek Havacılık Alayı, 1’nci Tabur, C Bölüğü personeli için düzenlenen anma sergisinden bir görüntü. Fotoğraf: National Guard

ABD ordusunda meydana gelen kaza-kırımların %80’inden fazlasının insan hatasından kaynaklandığı dikkate alınarak, geleceğin helikopterlerini alçak irtifalarda uçurmanın çok daha zor olacağı sonucuna varılmış ve Birleşik Devletler Kara Havacılık Mükemmeliyet Merkezi Komutanı Tümgeneral Dave Francis’in ifadesine göre yeni Acil Durum Tepki Metodolojisi geliştirme çalışmalarına başlanmıştır.

Tümgeneral Francis’in Defense News’e yaptığı açıklamaya göre yeni geliştirilen Acil Durum Tepki Metodolojisi pilotların acil durum prosedürlerini ezberleme gereksinimini %60 oranında azaltmaktadır. Yeni geliştirilen Acil Durum Tepki Metodolojisi; hava aracını uçurmak, mürettebat koordinasyonu ve acil durumların doğru olarak tespit edilmesi ve uygun tepkilerin gösterilmesi üzerine odaklanmıştır. Tümgeneral Francis’e göre modernize edilen hava araçları ve kritik acil durumlarda verilecek tepkilere yönelik simülatörler ve gerçek uçuşta icra edilecek yeni eğitim metodolojisi gelecekte yaşanabilecek kaza-kırım sayısını azalmasını sağlayacaktır.

Tümgeneral Francis’e göre yeni eğitim metodolojisinin uygulanmasına 2021 yılı Mayıs ayından önce bütün havacılık unsurlarında başlanmış olacaktır.

Tuğgeneral McCurry de yeni eğitim metodolojisinin, mürettebatın bir acil durum prosedürü maddelerinin uygulanmasına gereksizce aşırı reaksiyon göstermesinden ziyade hava aracını uçurmayı sürdürmesine yönelik bütüncül bir yaklaşım üzerine odaklanmaktadır. Tuğgeneral McCurry güncellenen eğitim prosedürlerinin Kara Havacılık sınıfında son yıllarda yapılan en büyük değişiklik olduğunu ifade etmektedir.

Vincent P. Marketta (33) ve Tyler M. Shelton (22), 27 Ağustos 2020 tarihinde California’da meydana gelen Sikorsky Black Hawk UH-60 kazasında hayatlarını kaybetmiştir.

Minnesota’da meydana gelen kazada bir hidromekanik ünitesinin helikoptere yanlış takıldığı ve ünitenin takma işleminin de birlik sökme-takma prosedürlerine uygun olarak yapılmadığı ortaya çıkmıştır.

Tuğgeneral McCurry bu tür olaylar meydana geldiğinde Birleşik Devletler ordusunun, Ulusal Muhafızlar, ihtiyatlar ve aktif orduda teknik muayenelerin nasıl yapıldığına baktığını ve herkesin aynı bakım standart ve prosedürlerine getirilmesinin esas olduğunu ifade etmektedir. Tuğgeneral McCurry ayrıca İhtiyat ve ulusal muhafız birimlerinde tam zamanlı teknisyen istihdamına önem verdiklerini ve deneyimli teknisyenleri tek bir yerde toplamaktan ziyade bütün birimlere yaymaya özen gösterdiklerini ifade etmektedir. Eğitim seviyesi ve deneyimin hava araçlarının bakımlarını yapan teknisyenler açısından çok önemli olduğunun altını çizen McCurry geri beslemeler yoluyla alınan derslerin teknisyen eğitimlerine dâhil edildiğinin ve teknik muayene prosedürlerinin desteklenmesinde kullanıldığının altını çizmektedir.

McCurry son zamanlarda Ulusla Muhafızların envanterinde bulunan Sikorsky Black Hawk modeli kaza kırımlarında bir artış görülse de son beş yılda meydana gelen kaza-kırım sayısı dikkate alındığında tarihin en emniyetli döneminin yaşandığını ifade etmektedir. ABD Kara Havacılığı gerçekten de 2013-2017 yılları arasında tarihindeki en az sayıda hava aracı kaza kırımı yaşamıştır.

UH-60 Black Hawk ‘‘V’’ modeli helikopterin kokpitinden bir görünüm

General McCurry bu olumlu trende rağmen, son yaşanan kaza-kırımlardaki ölü sayısı konusunda endişeli olduğunu sözlerine eklemiştir.

ABD ordusu eğitim ve bakım prosedürlerini gözden geçirirken ve pilot ve teknisyenlere gereken deneyimi kazandırmak maksadıyla her türlü tedbiri alırken havacılık birliklerini modern donanım sağlama konusunda da elinden gelenin en iyisini yapmaktadır.

Tuğgeneral McCurry, Black Hawk ‘‘L’’ modeli helikopterin, sürekli modernize edilen oldukça iyi bir helikopter olmasına rağmen, yeni Victor modeli helikopterlerin Ulusal Muhafız birliklerine verilmesiyle sayısal kokpit alanında çok büyük bir gelişme yaşanacağını ifade etmektedir. McCurry ayrıca Alpha model UH-60 Black Hawk helikopterlerinin aktif birliklerden iki yıl önce Ulusal Muhafız birlikleri envanterinden çıkarılacağını da sözlerine eklemiştir.

Çevirenin Notları: Öncelikle ABD ordusu envanterindeki Sikorsky Black Hawk UH-60 modeli helikopter kaza-kırımlarında hayatlarını kaybeden bütün askerlerin toprakları bol olsun, hepsinin aileleri, arkadaşları ve ABD Ordusu Kara Havacılık sınıfı personeline baş sağlığı ve sabırlar diliyorum. Umarım gereken tedbirler alınacak ve gelecekte benzer olası kazaların mümkün olduğunca önüne geçilecektir.

Jen Judson tarafından kaleme alınan ve 09 Mart 2021 tarihinde DefenseNews dergisinde yayınlanan yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. Yazının çevrilerek paylaşılmasından maksat Sikorsky Black Hawk modeli helikopterlerin eksikliklerini ve/veya ABD kara havacılığındaki uçuş emniyeti problemlerini ortaya koymak değil, hava aracı kaza-kırımlarının belirli hava aracı modellerine özgü olmadığını göstermektir.

Sikorsky Black Hawk modeli helikopterler Türkiye’de de Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı tarafından kullanılmaktadır. ABD ordusunun 14 ay gibi kısa bir dönemde yaşadığı dört adet Black Hawk kazasına benzer bir durum 2012 yılında Türkiye’de de yaşamıştır.

16 Mart 2012 tarihinde Afganistan’da düşen helikopterde 12, 22 Temmuz 2012 Dağlıca’da düşen helikopterde beş, 11 Ekim 2012 Lice’de düşen helikopterde bir ve 10 Kasım 2012 tarihinde Siirt’de düşen helikopterde 17 olmak üzere, yaklaşık sekiz aylık bir zaman diliminde meydana gelen dört adet Sikorsky Black Hawk modeli helikopter kazasında 35 personel hayatlarını kaybetmiştir.

Hava aracı kazalarında; DOĞRUDAN ve KATKIDA BULUNAN NEDENLER olmak üzere iki farklı neden bulunmaktadır. Örnek vermek gerekirse; kontrollü uçuşta doğal ve/veya suni engellere çarpan bir hava aracı kaza-kırımında doğrudan nedenler zayıf görüş şartları ve uygun olmayan hava koşulları olabilir, fakat katkıda bulunan nedenler doğru olarak belirlenemez ise gelecekte, örneğimizdeki doğrudan nedenlerden kaynaklanan kaza-kırımlar olmaya devam edecektir.

Örneğimizdeki doğrudan nedenleri değiştiremeyeceğimize göre, benzer kazaları önlemek için katkıda bulunan nedenleri doğru olarak ortaya koymak ve problemli alanları düzeltmek gerekmektedir. Bunun için de ilk adım; sivil ve askeri hava araçları kazalarında tam yetkili bağımsız bir kaza kırım inceleme ekibinin oluşturulmasıdır.

Kaza-kırım sayısını asgariye indirmek maksadıyla; askeri ve sivil pilot eğitim sisteminin derhal incelenmesi ve değiştirilmesi gerekmektedir. Pilotların eğitim ve değerlendirmesi standart uçuş manevraları ve ezberlenen acil durum prosedürleri ile sınırlı kalmamalı, bütüncül bir yaklaşımla uçuş görevini emniyetle icra edebilmelerini sağlayan senaryo tabanlı eğitim metodolojisi geliştirilmeli ve uçuş el kitapları da  acil durum prosedürlerini de kapsayacak şekilde değiştirilmelidir.

https://www.defensenews.com/land/2021/03/08/recent-guard-uh-60-crashes-do-not-indicate-systemic-problem-army-official-says/