Yunan Basını Tepkili

Erdoğan’ın Temasları

Türkiye Cumhurbaşkanı ve AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan, Vahdettin Köşkünde Bulgaristan Haklar ve Özgürlükler Hareketi Liderleri, Arnavutluk ve Kuzey Makedonya başbakanlarıyla bir araya geldi.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 08 Haziran 2021

AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Kuzey Makedonya Başbakanı Zoran Zaev’le de kapalı kapılar ardında görüşmüş ve dostane ilişkiler ile çeşitli alanlarda dinamik işbirliği imkânları masaya yatırılmıştır. Fotoğraf: EPA-EFE/Stephanie Lecocq

Krassen Nikolov ve Zeljko Trkanjec tarafından kaleme alınan ve EURACTIV haber sitesinde paylaşılan ‘‘Erdoğan Bulgaristan siyasetinde pay istiyor’’ başlıklı habere göre; Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 06 Haziran 2021 günü çoğunluğu Türkiye-Bulgaristan Haklar ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) mensubu olan bir heyeti kabul etmiştir. Heyete DPS (Dvizhenie za Prava i Svobodi) lideri Mustafa Karadayı başkanlık etmiş ve heyette Avrupa Parlamentosu üyesi İlhan Kyuchuk de yer almıştır. Halk ve Özgürlükler Hareketi’nin 2019 yılı seçimlerine göre Avrupa Parlamentosu’nda üç temsilcisi (Bulgaristan’ın toplam temsilci sayısı 17’dir) bulunmaktadır.

Haklar ve Özgürlük Hareketi tarafından gerçekleştirilen ziyaret İstanbul’da, son Osmanlı Sultanı Vahdettin’in evi olan Vahdettin Köşkünde yapılmıştır. Erdoğan’a Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Adalet ve Kalkınma Partisi temsilcileri eşlik etmiştir. Bu yazı hazırlanana kadar, çoğunluğu Türk asıllı Bulgar vatandaşlarından oluşan Bulgaristan parti heyeti ile yapılan görüşmeler hakkında herhangi bir bilgi paylaşılmamıştır.

Bulgaristan Parlamentosu, Avrupa Birliği dışında yaşayan Bulgar vatandaşlarının oy verme haklarıyla ilgili kısıtlamaları bir ay önce kaldırarak, Türkiye’de yaşayan Bulgaristan vatandaşlarının oylarının önümüzdeki Temmuz ayında yapılacak erken milletvekili seçimlerinde önemli bir faktör haline gelmesine neden olmuştur.

Haklar ve Özgürlükler Hareketi Türkiye’de yaşayan göçmenlerden, Erdoğan’ın desteğinin gerektiren en az 60,000 oy almayı beklemektedir. Türkiye’deki Bulgar vatandaşı azami seçmen sayısı 100,000 civarındadır ve bu sayı 240 üyeli Bulgaristan Parlamentosunda 8-10 koltuk anlamına gelmektedir. Nisan 2021’de yapılan baskın seçimde HÖH, oyların %10,36’sını alarak 30 koltuk kazanmıştır.

Hak ve Özgürlükler Hareketi milletvekili ‘‘Shishi – Koca Göbekli’’ lakaplı Delyan Peevski. Kaynak: Radio Free Europe Radio Liberty.

Hak ve Özgürlükler Hareketi 10 yıl boyunca Erdoğan’a uzak durmayı tercih etmiş, fakat geçtiğimiz yıl ilişkilerde görünür bir ısınma yaşanmıştır. Erdoğan, HÖH kurultayına (Aralık-2020) videolu özel bir kutlama mesajı göndermiştir. Bulgaristanlı birçok siyasi analizciye göre Erdoğan’ın mesajı, Bulgaristan’ın iç işlerine müdahale niyeti anlamına gelmektedir. Erdoğan’ın videolu özel mesajı; onun için Brüksel’de sık sık lobi yapan Bulgaristan’daki dostu eski Başbakan Boyko Borissov’u kaybettiği bir zamana denk gelmiştir.

Hak ve Özgürlükler Hareketi ile Erdoğan arasındaki ilişkiler 2016 yılında en düşük seviyeye gerilemiştir. Türkiye o zamanlar HÖH Onursal Başkanı Ahmet Doğan ve en nüfuzlu HÖH milletvekili Delyan Peevski’nin Türkiye’ye girişini yasaklamıştır. Rusya ile uçak krizinin ardından Türkiye karşıtı tutumları nedeniyle Bulgaristan Hak ve Özgürlükler Partisi’nin (HÖH) eski lideri Ahmet Doğan ve milletvekili yaptığı medya patronu Delyan Peevski’ye Türkiye’ye giriş yasağı koyulmuştur.

Haklar ve Özgürlükler Hareketini kuran ve istifa ettiği 2013 yılına kadar liderlik görevini sürdüren Ahmed Doğan Bulgaristan’ın etkili siyasi figürlerinden bir tanesi olmayı sürdürmektedir. Borissov 2014 yılında yaptığı bir açıklamada; güçlü bir medya grubu ve önemli yargı mensuplarıyla olan bağlantısını öne sürerek ülkenin en iyi politikacısı olarak nitelendirmiştir. Borissov, Mediapool.bg haber sitesine verdiği demeçte Doğan’ın; bir medya imparatorluğu ve yargı üzerinde kontrole sahip olunması durumunda resmen iktidarda olmadan da ülkenin yönetilebileceğini fark eden ilk kişi olduğunu açıklamıştır. Kaynak: Dimitar Kyosemarliev/AFP

Bir haftadan kısa bir süre önce Birleşik Devletler de Vassil Kroumov Bojkov (Bulgar iş insanı) ve Ilko Dimitrov Zhelyazkov (eski Bulgaristan Devlet Teknik Operasyonlar Dairesi Başkan Yardımcısı) ile birlikte ‘‘Koca Göbekli’’ Delyan Slavchev Peevski’ye, yolsuzluk suçlamalarıyla Magnitsky Yasası kapsamında yaptırım uygulama kararı almıştır. Birleşik Devletler yönetimi yolsuzluğun; hukukun üstünlüğü ilkesine zarar verdiğine, ekonomi ve ekonomik büyümeyi zayıflattığına, demokratik kurumların altını oyduğuna, çatışmaları kalıcılaştırdığına ve masum sivilleri temel insan haklarından mahrum bıraktığına inanmaktadır.

Küresel Magnitsky Yasası (GLOMAG): İnsan hakları savunucusu avukat Sergei Magnitsky’nin öldürülmesi sonrasında ABD Temsilciler Meclisi tarafından onaylanan, cinayetle ilgisi olan kişilerin Amerikan topraklarına ayak basmasının yasaklanması ve ülkedeki mal varlıklarına el koyulmasını öngören yasadır. Bu yasa ABD hükümetinin,  dünyanın her yerinde insan hakları ihlali veya yolsuzluklara karışan kişi, şirket ve diğer kurumları hedef almasına imkân sağlamaktadır.

EURACTIV haber sitesinde paylaşılan haberde ayrıca Erdoğan’ın Kuzey Makedonya Başbakanı Zoran Zaev ile de Vahdettin Köşkünde basına kapalı bir görüşme yaptığı ve iki ülke arasındaki dostane ilişkiler ile dinamik işbirliği imkânlarının masaya yatırıldığı ifade edilmektedir.

Vahdettin Köşkü – Vahdettin’in şehzadeliği esnasında kaldığı köşk İstanbul’un Anadolu yakasındaki Çengelköy’dedir ve bütün boğazı gören nadir yerlerden bir tanesidir. Halen devlet konukevi olarak kullanılmaktadır. Kaynak: fikriyat.

Toplantı esnasında Zaev’in iki ülke arasındaki son derece iyi olan ekonomik işbirliğinin önemini vurguladığı ve Kuzey Makedonya’da yatırım yapacak Türk şirketlerinin çıkarları ve iş ve ticaret bağlantılarının derinleştirilmesinin altını çizdiği ifade edilmektedir.

Çalışma yemeği esnasında yaptığı konuşmada Zaev, ekonomik ve ticari işbirliğinin önemini vurgulamış ve bu bağlamda Türk yatırımcılara daha fazla kapılar açacak yeni bir serbest ticaret anlaşmasının kaleme alınmasıyla büyük bir ivme kazanılacağını sözlerine eklemiştir.

Erdoğan da Kuzey Makedonya’nın, mükemmel ilişkiler ve derin tarihi bağlar ile Türk vatandaşlarının kalbinde özel bir yeri olduğunu ifade etmiştir. Erdoğan salgına rağmen iki ülkenin 2020 yılında mükemmel ticari ilişkileri olduğunu ve Türk şirketlerini Kuzey Makedonya’ya yatırım yapmaya teşvik etmeyi sürdüreceğinin altını çizmiştir. Ankara ayrıca Skopje’ye Türkiye’de imal edilecek olan 30,000 doz Çin Sinovac aşısı vermeyi de teklif etmiştir.

Solda Kuzey Makedonya Başbakanı Zoran Zaev, sağda Arnavutluk Başbakanı Edi Rama. Kaynaklar: EPA-EFE/FILIP ve Novinite

Arnavutluk Başbakanı Edi Rama da Türkiye cumhurbaşkanı ile bir araya gelmiştir. Erdoğan görüşmede yollar, kıyılar, tarım arazileri, ormanlar, asayiş hizmetleri ve diğer alanlarda kullanılmak üzere, gerçek zamanlı veri aktarımı yapabilen insansız hava araçlarını kapsayan süper akıllı bir kontrol sistemi ve yedi tip aşı üretimi yapabilecek bir fabrika kurulması için Türkiye’nin yardım teklifinde bulunmuştur.

Son aylarda Türkiye ile arasındaki gerginlikler tırmanan Yunanistan, resmi olarak bu ziyaretlere bir tepki göstermemiştir. Bununla birlikte Yunanistan basınında yer alan haberlerde; özellikle Kuzey Makedonya ve Arnavutluk ziyaretlerine kuşku ile yaklaşıldığı ve Erdoğan’ın bu ülkelere bazı hediyeler vererek Balkanlar’daki nüfuzunu artırmayı hedeflediği ima edilmiştir.

https://www.euractiv.com/section/politics/short_news/erdogan-wants-a-stake-in-bulgarias-politics/