Sıra Sıcak Hava Balonlarında mı?

Türk Hava Kurumu’nun İçi Boşaltılıyor

THK’nın kanatları birer birer yolunuyor: yangın söndürme uçakları ve hava ambulans helikopterlerinde sonra sırada sıcak hava balonları mı var?

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 24 Ekim 2021

Yanlış teklif ve pilot isyanı ile başlayan süreç…

THK tarafından 2018 yılından beri sürdürülen hava ambulans helikopter operasyonu hizmet alım sözleşmesi Ankara 7’nci İdare Mahkemesi’nin 09 Eylül 2021 tarihi kararıyla sonlandırılmış. Bu karara göre ilk etapta Afyon, Bursa, Çanakkale, Malatya ve Sivas kentlerinde artık ambulans helikopter hizmeti sağlanmayacak.

19 helikopter ile başlayan, iki adet helikopter bulunamadığı için 17 helikoptere düşürülen (Ankara ve İstanbul) hizmet alım sözleşmesi, mahkemenin kararına göre 22 Ekim 2021 tarihi gün batımı itibariyle tasfiye edilmiş. Neyse ki Sağlık Bakanlığı tarafından hizmetin aksamaması için ‘‘İVEDİ’’ bir şekilde ihale işlemlerine başlanmış.

Salgın ortamı ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suriye’de operasyonlarının devam ettiği bir zamanda, Ankara 7’nci İdare Mahkemesi tarafından verilen bu karar oldukça düşündürücüdür. Bu ilginç karara yol açan ise ileriyi göremeyen THK yöneticilerinin daha başlangıçta attıkları yanlış adımdır.

Solda emekli Hava Pilot Tuğgeneral, siyasetçi, STK Başkanı, XXIII. Dönem Adana Milletvekili, 2015-2018 tarihleri arasında THK başkanlığı görevini yapan Kürşat Atılgan ordu hizmeti görevinde iken, sağda ise THK Onursal başkanı Recep Tayyip Erdoğan’a THK’nın Altın Madalya Beratını takdim ederken görülmektedir.

Hizmet alım sözleşmesi ihalesi kazanıldığında sevinçten havalara uçan ve 05 Mayıs 2018 tarihinde “THK’nin varlık sebebi, milletten aldığını yine millete vermektir. Burada amacımız, yüksek kâr etmek değil, millete hizmet etmektir. THK, bu ihaleyle yaklaşık 300 milyon liranın devletimizin kasasından çıkmasına engel olmuştur. Arkadaşlarımızı bu anlamda bir kez daha kutluyorum” açıklamasını yapan zamanın THK Başkanı Kürşat Atılgan’ın sözleri hâlâ akıllardadır. Bu ihaleyle ilgili ayrıntıları, Sun Savunma net sitesinde paylaşılan ‘‘Yanlış Hesap Bağdat’tan Döner mi?’’ başlıklı yazıda (https://www.sunsavunma.net/m/yanlis-hesap-bagdattan-doner-mi/)  okuyabilirsiniz. Mahkemenin verdiği karar ile yanlış hesabın Bağdat’tan dönmediği ne yazık ki kanıtlanmış oldu.

Peki, sırada ne var?

Bilindiği gibi THK envanterinde bulunan CL-215 modeli amfibi yangın söndürme uçakları, Orman Genel Müdürlüğü’nün tercihi nedeniyle artık ihalelere katılamıyor. Helikopterlerin orman yangınlarını söndürmede CL-215 uçaklarından çok daha etkin ve verimli olduğunu savunan, ama nedense 21 Şubat 2014 tarihinde TUSAŞ ile 20 adet ‘‘YERLİ VE MİLLİ’’ helikopter alım sözleşmesi yapmasına ve proje için 2015 yılında 347 milyon TL ödenek aktarmasına rağmen, bu helikopterlerin 17 adedinden vazgeçen OGM’nin önümüzdeki yıllarda orman yangınlarına hangi hava araçları ile müdahale edeceği merakla beklenmektedir.

THK açısından OGM’nin bu kararının anlamı gelir getiren önemli bir ticari faaliyetinin sonlandırılmış olmasıdır. THK Kayyım Heyeti Başkanı Sayın Cenap Aşçı, Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin ‘‘ANTİKA’’ dediği CL-215 amfibi uçaklarının 4 milyon dolar harcamayla uçuşa hazır hale getirilebileceğini açıklamış ve mahkemeye sunduğu istifa dilekçesinde aşağıdaki ifadelere yer vermiştir:

‘‘Mahkemenizin desteği ve verdiği izinlere istinaden görev yapılmaya çalışılmıştır. Ancak hepimizin yüreğini yakan orman yangınlarında pek çok mecra THK’yı ve özellikle şahsımı odağa koymuş, linç kampanyasına kurum ve ziyadesiyle şahsım kurban edilmek istenmiştir. Bu güzide Cumhuriyet Kurumu, 96 yıllık ulu çınar asla bu tartışmaların odağında olmamalıdır. Kurumun yeniden eski günlerde olduğu gibi milletin hizmetinde ve yüce milletimiz nezdinde saygın konumunu korumak hepimizin görevidir. Yukarıda yer verilen gerekçeler ile etik kurallar ve geleneklerimiz de dikkate alınarak Medeni Kanunun 477 inci maddesi uyarınca kayyımlık görevimden çekilmek istediğimi bildirir, mahkemenizden bu madde uyarınca kayyımlık görevinden alınmam hususunda gereğini arz ederim”

01 Eylül 2021 tarihinde verdiği istifa dilekçesini; mahkemenin bir karar vermemesi üzerine, 04 Ekim 2021 tarihinde ‘‘THK’da işlemlerin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için hakkımda ivedilikle karar verilmesini arz ve talep ederim’’ ifadeleriyle yenilemek zorunda bırakılan THK Kayyım Heyeti Başkanı Cenap Aşçı.

THK’nın en önemli gelir kaynaklarından bir tanesi olan CL-215 uçaklarının uçamaz hale getirilmesinin ardından ambulans helikopterleri de elinde kalacaktır. Bunun nedeni Sağlık Bakanlığı’nın ihale şartnamelerinde; helikopterlere yaş sınırlaması getirilmesidir. Yani, THK envanterinde bulunan 12 adet EC-135 modeli helikopterleri bir daha Türk hava sahasında uçarken görmek neredeyse imkânsız hale gelmiştir.

Yangın söndürme uçakları ve ambulans helikopterlerinden sonra sıra THK envanterindeki sıcak hava balonlarına mı gelecek?

Altın yumurtlayan tavuklar

Öncelikle şunu vurgulayalım; Türkiye, sıcak hava balonculuğu alanında gerek trafik hacmi gerekse uçulan gün sayısı bakımından dünyanın en büyük ticari operasyonunu yürütmektedir. SHGM verilerine göre 40 adet balon işletmesi Kapadokya ve Pamukkale bölgelerinde faaliyet göstermektedir. Sıcak hava balonculuğu maliyet-etkinlik açısından en verimli ticari hava operasyonudur. Sıcak hava balonları; satın alma ve işletme maliyeti en düşük olan hava araçları olmalarına rağmen kâr açısından bakıldığında getirisi en fazla olan hava araçlarıdır, yani bir anlamda altın yumurtlayan tavuklardır.

Konsept olarak balonlar bütün hava araçlarının en basitidirler. İçinde bulunduğu ortamdaki atmosferden daha hafif olan gazla doldurulmuş bir kubbe ve altındaki sepetten ibarettir. Kubbe içerisindeki hava, içinde bulunduğu ortamdan daha hafif olduğundan, altında bulunan sepetteki yolcu ve yükler yükselir. Balonun diğer hava araçlarından en ayırt edici özelliği, içinde bulunduğu ortamdaki rüzgâra bağlı olarak hareket etmesi ve havada kontrollü bir şekilde yönlendirilme imkânı olmamasıdır.

Türk Hava Kurumu envanterindeki ALTIN YUMURTLAYAN tavuklar, soldan sağa; CL-215 modeli amfibi yangın söndürme uçağı, EC-135 modeli ambulans helikopteri ve sıcak hava balonu.

Geçmiş yönetimlerin kurumun sıcak hava balonlarını slot kaybıyla sonuçlanan ve ihalesiz verdiği çalkantılı dönemlerin ardından, cefakâr ve fedakâr personelinin insanüstü gayretleriyle yeniden Türk hava sahasında uçmaya başlayan, 28 yolcu kapasiteli balonlarla filosunu yenileyen ve Türkiye’nin en saygın firması haline gelen THK balon işletmesinin geleceği merakla beklenmektedir.

Son yıllarda meydana gelen gelişmelere bakıldığında; yangın söndürme uçakları ve ambulans helikopterlerinin ardından sıranın sıcak hava balonlarına geleceği ve Türk Hava Kurumu’nun piyasa değeri slot başına en az 1,5 milyon avro olan 3+1 slot kapasiteli balon işletmesinin de bir şekilde faaliyetlerine son verileceği kesin gibi görünmektedir.

THK envanterindeki sıcak hava balonlarının kaderi en azından yangın söndürme uçakları ve ambulans helikopterleri gibi olmayacak, kurumun envanterindeki uçak ve helikopterlerin aksine sıcak hava balonları gökyüzünü süslemeye devam edecektir. Nasıl olacağını bekleyip göreceğiz…