THK YİNE YOK!

Uçak ve Helikopter Kiralama Furyası

Hepimizin yüreğini yakan orman yangınlarında pek çok mecra THK’yi ve özellikle şahsımı odağa koymuş, linç kampanyasına kurum ve ziyadesiyle şahsım kurban edilmek istenmiştir. Kurumu batıranlar, bunlarla hareket eden mihraklar ve maalesef bu kişilerin yalan ve iftiralarının peşinden gidenlerin haksız itham ve saldırıları da devam etmektedir. Etik kurallar ve geleneklerimiz de dikkate alınarak Medeni Kanunun 477’inci maddesi uyarınca kayyumluk görevimden çekilmek istediğimi bildirir, sayın mahkemenizden bu madde uyarınca kayyumluk görevinden ayrılmam hususunda gereğini arz ederim. Cenap Aşçı.

Ercan Caner,  Sun Savunma Net, 17 Aralık 2021

T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı resmi web sitesinde, 2022, 2023 ve 2024 yıllarında orman yangınları ile mücadelede kullanılmak üzere, ihtiyaç ve kullanıcı makam orman genel Müdürlüğü (OGM) için aşağıdaki tabloda belirtilen model, sayı ve tank kapasiteli helikopter ve uçakları için KİRALAMA PROJE İHALE ilanları yayımlanmıştır.

Teklife Çağrı Dosyası bedeli 5000 ABD Doları’dır, yüklenici adayları 24 Aralık 2021 saat 17:00’ye kadar teslim alınabilecektir.

Kiralama Proje İhalesine katılacak olan yüklenici adaylarının yerli olması durumunda, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden 2920 sayılı Sivil Havacılık Kanunu ve ilgili yönetmelikler çerçevesine uygun olarak alınmış ticari/genel havacılık işletme ruhsatı veya sertifikasının bulunması zorunludur.

Kiralama Proje İhalesine katılacak olan yüklenici adayı yabancı ve devlet kuruluşu ise Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü emsali kuruluş tarafından verilmiş ve halen geçerli olan işletme ruhsatı veya sertifikasının aslı veya noter tasdikli sureti, Ticari bir işletme ise, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü emsali kuruluş tarafından verilmiş ve halen geçerli olan yabancı tüzel kişiliğin bulunduğu ülkedeki Türk Konsolosluğunca veya Türk Dış İşleri Bakanlığınca onaylanmış (5/10/1961 tarihli LAHEY sözleşmesine taraf olan devletlerde tasdik şerhli “Apostille kaşeli”) işletme ruhsatının veya sertifikasının aslı veya noter tasdikli suretinin bulunması zorunludur.

Önce Uçuş Emniyeti – Hangi Uçaklar Korkutucu?

Hava araçları üzerinde bulunan bütün ana parça ve diğer donanımların üretici firmalar tarafından belirlenen belli bir teknik ömrü vardır.  Bu parçalara belirli bir yük ve gerilim uygulanması sonucunda her bir ana parça ve diğer donanımlara, yine üretici firmalar tarafından belirlenen sürelerde bakım, onarım ve yenileştirme işlemleri, o sistemin teknik bilgi paketine uygun olarak yapılmaktadır.

Solda; 2012 yılında, Muğla’nın Köyceğiz ilçesine bağlı Çövenli köyü yakınlarında çıkan orman yangınına müdahale ederken düşen helikopterin kaza-kırım sonrası görüntüsü,  meydana gelen kazada toplam beş kişi (2 Rus pilot, Rus teknisyen, orman muhafaza memuru ve Türk pilot) hayatını kaybetmiştir. Sağda ise 2021 yılında Kahramanmaraş’ta orman yangınına müdahale ederken düşen 2020 model Beriev 200 tipi uçakta toplam sekiz kişi (beş Rus ve üç Türk personel) hayatını kaybetmiştir.

Hava araçları üzerinde bulunan ömre ve yenileştirmeye tabi malzemelerin, üretici firmalar tarafından çeşitli testler sonucu belirlenen uçuş ve yenileştirme ömürleri dolduğunda gerekli değiştirmelerin yapıldığı ve durumlu parçaların da yine üretici firmalar tarafından belirlenen zaman aralıklarında çeşitli tahribatsız muayene ( NDI – Non-Destructive Inspection) yöntemleri ile kontrol edildiklerinde ve  uygun durumda olmayan parçaların değiştirildikleri göz önüne alındığında, hava aracının gövde imal tarihinin (yaşının) bir önemi kalmamaktadır.

Gövde imal tarihi eski olan hava araçları değil, uygun bakım yapılmayan, yerli ve milli gözetim ve denetim sistemi altında olmayan hava araçları çok daha güvensizdir. Herhangi bir arama motoru kullanarak ‘‘kaza-kırım, orman yangını, uçak düştü’’ ifadeleri araştırıldığında Türkiye’de hangi hava araçlarının ne zaman,  nerede,  nasıl ve ne yaparken düştükleriyle ilgili ayrıntılı bilgilere erişilebilir.

Neden Kiralıyoruz?

Bilindiği gibi: TUSAŞ, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) ‘‘Genel Maksat Helikopter Programı’’ kapsamında 109 adet T-70 Sikorsky genel maksat helikopteri imal edecektir. SSM ile TUSAŞ arasında 21 Şubat 2014 tarihinde imzalanan sözleşmeye göre imal edilecek helikopterler yerli ve milli olacaktır.

Program kapsamında imal edilecek 109 adet helikopter başlangıçta, Kara Kuvvetleri Komutanlığı (22), Hava Kuvvetleri Komutanlığı (6), Emniyet Genel Müdürlüğü (20), T.C. İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı (30), Özel Kuvvetler Komutanlığı (11) ve Orman Genel Müdürlüğü (20) olmak üzere toplam altı kullanıcının genel maksat helikopter ihtiyaçlarının karşılanması için planlanmıştır.

OGM için imal edilecek 20 T-70 helikopteri sayesinde Orman Genel Müdürlüğü, yıllardır memleketin kısıtlı kaynaklarından milyonlarca dolar harcayarak yurt dışından kiraladığı eski teknoloji Mi-17 genel maksat helikopterlerinden kurtulacak, kendi modern, yerli ve milli helikopter filosu ile milli değerlerimiz olan ormanların yanıp kül olmasına engel olacaktır.

Orman Genel Müdürlüğü 2015 Faaliyet Raporu’na göre proje için SSM’e 2015 yılında 347 milyon TL ödenek aktarılmıştır. 2015 yılı USD ortalamasının yaklaşık 2,72 olduğu göz önüne alındığında, OGM bütçesinden aktarılan miktar yaklaşık olarak 127,500 ABD Doları’dır.

Ancak nedense OGM ödenek aktardığı 20 helikopterin 17’sinden vazgeçmiştir. Orman yangınları ile mücadele için hava aracı kiralama işi artık SSB tarafından yürütüldüğüne göre; acaba SSB gelecekte helikopter kiralama işinden vazgeçerek yeniden kendi sorumluluğunda olan proje kapsamında OGM’ye modern, yerli ve milli helikopter sağlayacak mıdır?

Solda; Mustafa Çalkaya tarafından kaleme alınan ve 19 Şubat 2020’de Anadolu Ajansı haber sitesinde paylaşılan  ‘‘Orman yangınlarıyla mücadelede yerli helikopter atağı’’ başlıklı yazıdan alıntıdır. Fotoğrafta soldan sağa Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ve TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil görülmektedir. Fotoğraf: Aytaç Ünal/AA.  Sağda ise Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ve beraberindeki heyet Rus yapımı Beriev 200 modeli BÜYÜK TANKER UÇAĞI’nı incelerken görülmektedir.

THK Uçakları ile Modern-Yerli-Milli Helikopterler Yok

Hatırlayalım, Tarım ve Orman Bakanı Sayın Pakdemirli, Şubat 2020’de gerçekleştirdiği TUSAŞ ziyaretinde de; sadece üç adet yerli ve milli T-70 Sikorsky yönetim helikopterinin alınacağını açıklamış, ancak diğer 17 helikopterin akıbeti hakkında hiçbir bilgi vermemiştir. Bazı basın organlarında; ‘‘OGM’nin uçaklara nazaran çok daha etkili ve maliyet-etkin olduğunu iddia etmesine rağmen almaktan vazgeçtiği 17 adet yerli ve milli yangın söndürme helikopterinin’’, KKK ve Jandarma Genel Komutanlığı’na devredildiği yönünde bilgiler yer almıştır.

Uzun lafın kısası; yıllardır yurt içi ve dışından kiralanan helikopter ve uçaklara ödenen paralar ile bugün dünyanın en gelişmiş ve büyük hava aracı filosuna sahip olmak mümkün olabilirdi. Oysa hâlâ kiralama işine devam edilmekte, üstüne üstlük bu; ödenek aktarılan modern, yerli ve milli yangın söndürme helikopterlerinden vaz geçilerek ve THK envanterinde bulunan milli servet niteliğinde olan CL-215 modeli uçaklar taca çıkarılarak yapılmaktadır.

İhale Şartnamesinde Değişiklik Talebi

Bitirirken hatırlatalım; önümüzdeki yangın sezonu için 20 uçak ve sayısı belirsiz helikopter ihalesine çıkan SSB, modern,  yerli ve milli helikopter üretimi projesinin sorumlusudur ve THK bünyesinde bulunan dört adet CL-215 modeli uçağın revizyonları da TUSAŞ tarafından yapılmaktadır.

Bu arada THK kayyumlarından Abdullah Kaya’nın SSB’nin kiralama proje ihaleleriyle ilgili yaptığı açıklama aşağıdadır:

“Bu yıl 03 Aralık tarihi itibarıyla ihaleye çıktı. Amfibik, ağır-hafif tanker ve büyük tanker uçaklar olarak 3 kategoride ihaleye çıktı. Her üç kategori için de turbo motor isteniyor; turbo fan ve turboprop. Bizimki ise piston motorlu. VFR uçuşlara izin vermiyor. IFR da istiyor. Bizim uçaklar bu iki özelliği taşımadığı için kendi uçaklarımızla ilgili şu anda teklif veremiyoruz ancak ihale şartnamesinde bu yönde bir değişiklik isteğini iletiyoruz.”