Sorumlu Kim?

ABD’li 27 senatör Başkan Joe Biden’e gönderdikleri mektupta, Ankara, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılmasını engellemeyi sürdürdüğü sürece, Türkiye’ye 40 adet Blok-70  Lockheed Martin imali F-16 savaş uçağı satılması ve envanterindeki jetleri modernize etmesi de dâhil toplam 20 milyar dolarlık silah satışını engelleyecekleri tehdidinde bulunmuştur.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 09 Şubat 2023

ABD’li 27 senatör Başkan Joe Biden’e gönderdikleri mektupta, Ankara, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılmasını engellemeyi sürdürdüğü sürece, Türkiye’ye Lockheed Martin imali 40 adet Blok-70  F-16 savaş uçağı satılması ve envanterindeki jetleri modernize etmesi de dâhil toplam 20 milyar dolarlık silah satışını engelleyecekleri tehdidinde bulunmuştur.

Senatörler, Türkiye’nin geçen yıl İsveç ve Finlandiya ile imzaladığı üçlü anlaşmayı ihlal ettiğini iddia ettikleri mektupta, İsveç ve Finlandiya’nın üzerine düşenleri yerine getirdiğini de ileri sürmüştür.

Öte yandan en az iki senatörün de Türkiye’ye yönelik çok daha sert bir tutum izlenmesi gerektiğini savunarak mektubu imzalamadığı gelen bilgiler arasındadır.

Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez, meselenin sadece İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya girişlerinin onaylanması meselesi olmadığının altını çizerek, Türkiye’nin gazetecileri ve yönetim muhaliflerini hapsetmesi ve Doğu Akdeniz’de, komşusu Yunanistan ile gerginlikler nedeniyle 20 milyar dolarlık silah satış anlaşmasını veto edeceğini ilan etmiştir.

Senato Dış İlişkiler Komitesi üyesi Senatör Chris Van Hollen ise, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya girişlerini engellemeye devam etmesi durumunda Türkiye’ye yaptırımlar uygulanması önerisini ortaya atmıştır. Türk ekonomisinin kötü durumda olduğunu ileri süren Hollen’e göre, Türkiye’deki kamuoyu anketlerinin Erdoğan’ın popülerliğini yitirdiğini göstermesinin nedenlerinden bir tanesi de budur.

Trump yönetimi, Rus yapımı S-400 hava savunma sistemi satın alması nedeniyle, 2020 yılında Türkiye’nin askeri tedarik ajansına sınırlı yaptırımlar uygulamaya başlamış, S-400 alımı Türkiye’nin F-35 ortak üretim programından atılmasına da neden olmuştur.

Türkiye’yi sadakatsiz müttefik olarak nitelendiren Senatör Hollen, Erdoğan’ın ABD’nin desteklediği Kürt unsurlara karşı, Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde tehditlerini artırması durumunda da yaptırım uygulanması gerektiğini ileri sürmektedir.

Türkiye ile İsveç arasındaki gerginlik, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Stockholm kentinde Kuran yakılması olayında İsveç hükümetinin suç ortağı olduğunu söylemesinin ardından iyice tırmanmış durumdadır. Bakan Çavuşoğlu’nun Kuran yakılma olayı ile ilgili açıklaması aşağıdadır:

Rasmus Paludan’a İsveç Türk büyükelçiliği önünde Kuran yakması için para ödendiği ileri sürülmüş, İsveç basınında yer alan haberlerde olayın arkasında İsveç’in NATO’ya katılmasını engellemek isteyen Rusya’nın olduğuna yönelik haberler yer almıştır.

Yani bunu ‘orada bir yasa var. O yasaya göre serbest. Dolayısıyla olsun’ diye savunanlar da aynı şekilde bu suça ortaktır. Kim olursa olsun. Şimdi terörle mücadele kanunlarında da doğru dürüst terörle mücadele edecek bir unsur yok. Şimdi değiştirmek zorunda kaldılar anayasayı ve terörle mücadele kanununu… Yani İsveç yönetimi bu alçak eyleme izin vererek buna ortak olmuştur. Bu kadar basit. Kimse bize başka bir şey anlatmaya çalışmasın. Tüm dünya böyle görüyor.” Mevlüt Çavuşoğlu.

05 Temmuz 2022 tarihi itibarıyla 30 NATO üyesi ülkeden, Türkiye ve Macaristan hariç 28’i İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya giriş protokolünü onaylamıştır. Macaristan, iki ülkenin NATO’ya girişlerini, Şubat 2023 ayı içinde parlamento yeniden bir araya geldiğinde onaylama sözü vermiştir.