ABD ile Çin Acilen Görüşmek Zorunda

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, casus balon olayı sonrasında karmaşık ilişkileri düzeltmek ve normal iletişim kanallarını yeniden tesis etmek maksadıyla Çin’e gidiyor.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 15 Haziran 2023

                                ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang. Kaynak: CNN

CNN haber sitesinde Stephen Collinson, Caitlin Hu ve Shelby Rose tarafından kaleme alınan 15 Haziran 2023 tarihli yazıda, önümüzdeki birkaç gün içinde Kuzey Amerika üzerinde bir Çin casus balonu uçmaz ise, beş yılın ardından ilk kez bir ABD dışişleri bakanının Pekin’e bir ziyaret gerçekleştireceğinin altı çizilmektedir.

Görüşme öncesi atmosferin oldukça kötü olduğu vurgulanan yazıda, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in gerçekleştireceği ziyaret; iyi vakit geçirilmeyeceği bilindiği halde gitmek zorunda kalınan bir davete benzetilmektedir.

Çin tarafının, Blinken ile Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang arasındaki bir telefon görüşmesinde Çin meselelerine burnunu sokmaması için ABD’ye son uyarısını yaptığının ifade edildiği yazıda, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Doğu Asya ve Pasifik İşlerinden Sorumlu Yardımcısı Daniel Kritenbrink’in görüşmeden umutlu olmadığı yönündeki sözlerine de yer verilerek, iki ülke arasındaki ilişkilerde bir atılım beklenmediği ifade edilmektedir.

Blinken’in Şubat ayında iptal edilen son ziyareti hatırlatılmakta ve ABD tarafının ABD hava sahasında uçan bir Çin casus balonu olduğu iddia ettiği hava aracını keşfetmesinden çok daha önce, uzun süredir bir toplantı ayarlamaya çalıştığı ifade edilen yazıda, güdülebilir hava aracının vurulması emrini veren Başkan Joe Biden’in utanç verici bir siyasi krize neden olduğu ileri sürülmektedir.

ABD ile Çin Acilen Görüşmek Zorunda

Her iki tarafın deniz ve hava kuvvetlerinin sık sık birbirine yaklaşmasının, olayların hızla bir süper güç açmazına dönüşebilecek bir çatışmaya dönüşebileceği korkusunu artırdığı ifade edilen yazıda; Haziran ayında ABD’nin Tayvan Boğazı’nda bir Çin savaş gemisini kendi savaş gemilerinden birine neredeyse çarpmakla suçladığı, Çin tarafının ise ABD’yi, Güney Çin Denizi’nde kuvvet bulundurarak, uluslararası hukuk tarafından tanınmayan geniş toprak iddialarını öne sürerek Çin’in işlerine karışmakla suçladığı hatırlatılmaktadır.

ABD deniz kuvvetleri, ABD tarafından düşürülen Çin’in yüksek irtifa gözlem balonu olduğundan şüphelenilen hava aracından geriye kalanları ABD karasularında toplarken, Myrtle Beach, Güney Carolina, 05 Şubat 2023. Kaynak: U.S.Fleet Forces/U.S. Navy/Reuters.

ABD tarafının, bu ayın başlarındaki gibi olayları önlemek maksadıyla ordular arası görüşmeleri yeniden canlandırmak istediği, ancak Çin tarafının bu taleplere henüz olumlu yanıt vermediği vurgulanmaktadır.

Yazıda, ordular arası görüşmelerin yeniden başlamasının, Çin’in bu yılın başlarında şimdiye kadar hiçbir yere varmayan bir dizi barış ilkesini açıklamasının ardından Ukrayna’daki savaşa son vermeyi hedefleyen ABD açısından büyük bir kazanç olacağı ifade edilmektedir.

Blinken’in seyahati öncesi Çin tarafının olumsuz dönüşünün, diplomatların mütevazı nihai sonuçların daha önemli görünmesi için ilerleme olasılığını küçümsediği durumlardan bir tanesi gibi görünmediği vurgulanan yazıda, mevcut durumun dünyanın en önemli jeopolitik ilişkisinin ne kadar kötü olduğunun bir yansıması olduğu ileri sürülmektedir.