TÜRKİYE

SİLAHLI & SİLAHSIZ İNSANSIZ HAVA ARAÇLARI

Feda edilebilir, maliyet-etkin ve tamamen otonom sürü İHA platformları, askeri unsurların bir tim savaşından ‘‘Sürü’’ savaşına geçtiği bir sonraki evrim aşamasının bel kemiği olacaklardır. Bu teknoloji, insanlı sistemler ve hatta uzaktan kontrol edilen insansız sistemlere dayanan, ağ esaslı muharebeye nazaran, çok sayıdaki silah sisteminin koordineli bir şekilde ve büyük bir sürat ve yapay zekâ ile operasyon yapmasına imkân sağlayacaktır.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 02 Temmuz 2023

2020 yılındaki şiddetli çatışmalar, Türkiye’nin Bayraktar TB2 modeli silahlı insansız hava araçlarının statüsünü yükseltmiş ve dünya çapında bir ilgi çekmesini sağlamıştır. Türkiye’nin geçen yıl Şubat-Mart Bahar Kalkanı harekâtında kullandığı TB2 modeli muharebe dronları, kuzeybatı İdlib eyaletindeki Suriye kara kuvvetlerini perişan etmiştir.

Ardından, Libya’da konuşlandırılan ve Tripoli’deki Türkiye’nin müttefiki Milli Mutabakat Hükümetini (GNA – Government of National Accord) desteklemek maksadıyla kullanılan Türk TB2 dronları, Libya Ulusal Ordu (LNA – Libyan National Army) kuvvetlerinin geri püskürtülmesini sağlayarak Libya iç savaşında belirleyici bir oynamıştır.

Sonbaharda meydana gelen çatışmalarda ise Azerbaycan TB2 dronları Dağlık Karabağ ihtilafında Ermenistan zırhlı araçlarını darmadağın etmiştir. Ermenistan zırhlı araçlarını imha eden silahlı insansız hava araçları Aralık 2020’de Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen geçit merasiminde gururla yerlerini almışlardır. Azerbaycan ile Ermenistan arasında gelen savaşa kadar hayatında Türk İHA’larını hiç duymamış olan Azerbaycanlı bir kadın, silah sistemleri ve onları yapan mühendis Selçuk Bayraktar’ı öven bir çocuk kitabı dahi kaleme almıştır.

Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Güney Kafkasya’da kazanılan zafer dizisinin ardından Bayraktar TB2 dronuna olan ilgi hızla artmıştır. Türkiye artık geliştirdiği bu platformun özelliklerine muharebede kanıtlanmış kaydının yanı sıra rekabetçi fiyatını da ekleyebilir.

TB2 modeli insansız hava aracının tahmini fiyatı 1-2 milyon ABD doları arasındadır ve bu rakam,  Birleşik Krallık tarafından, bir adet Protecter dronu için ABD’ye ödenen 20 milyon dolarından çok uzaktır. İngiliz Savunma Bakanı Ben Wallace tarafından kısa ve öz bir şekilde ifade edildiği gibi TB2 ve üzerindeki mühimmat, teknik imkân ve kabiliyetleri uygun maliyet ile birleştirmektedir, bu da komutanların düşmana karşı gerçek sorunlar sunarken bir miktar kayıpları tolere edebilecekleri anlamına gelmektedir.

Bu yıl Mayıs ayında Polonya Savunma Bakanı Marius Blaszcak, Warsaw’ın 24 adet insansız hava aracı tedarik edeceğini ve onları tanksavar füzeleriyle donatacağını açıklamıştır. Blaszcack TB2’lerin kendilerini muharebe sahasında kanıtladıklarını da sözlerine eklemiştir.

Polonya da bir NATO üyesi olduğundan bu satış Türkiye’nin silah endüstrisi için çok önemlidir. Letonya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Artis Pabriks’in Türkiye’deki pilotsuz hava araçlarının yapıldığı tesislere gerçekleştirdiği ziyaretin (Haziran 2021) ardından, yine NATO üyesi olan Letonya’nın da sistemle ilgilendiği ifade edilmektedir.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba Eylül 2021’de yaptığı bir açıklamada; muhtemelen 48 kadar pilotsuz silah platformunun birlikte imal edilmesi maksadıyla, Kyiv’in Türk üretici Baykar ile işbirliği içinde, TB2 modeli dronlar üretecek bir fabrika kurmayı planladığını ifade etmiştir.

Ukrayna TB2 modeli dronları ülkenin doğusunda yer alan Donbas bölgesindeki Rus yanlısı ayrılıkçılara karşı 26 Ekim 2021 tarihinde kullanmıştır. Bir topu hedef alan TB2 insansız hava aracı, üzerindeki hassas güdümlü mermisiyle görevi başarıyla gerçekleştirmiştir.