Dron Savaşları

2030 yılı harekât ortamı şimdiden çok uzak görülebilir, fakat geleceğin muharebe sahasında kullanılacak teknolojilerin doğru bir şekilde belirlenebilmesi için şimdiden değerlendirilmesi gerekmektedir. Günümüzde olduğu gibi gelecekte de İnsansız Hava Sistemleri, muharebe sahasında kilit bir rol oynamaya devam edecektir. Günümüzde keşif, gözlem ve düşman hedeflerinin etki altına alınması rollerinde kullanılmakta olan bu teknolojiden, geleceğin karmaşık muharebe ortamında, çok daha fazla yararlanabilmek maksadıyla çalışmalar aralıksız olarak sürdürülmektedir.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 16 Nisan 2024

Pentagon tarafından yapılan açıklamaya göre ABD Ordusu, işgalci Rusya’ya karşı savaşan Ukrayna’ya vermeyi taahhüt ettiği daha uzun menzilli ve imha imkân ve kabiliyeti çok daha yüksek kamikaze insansız hava araçları için bir sözleşme açmaya hazırlanmaktadır.

Pentagon sözcüsü Jessica Maxwell Defence News’e gönderdiği bir elektronik postada, AeroVironment firması tarafından imal edilen Switchblade 600 modeli dronlardan 10 adedi için araştırma ve geliştirme sözleşmesinin gerçekleşmesinin beklendiğini ifade etmiştir.

Rusya’nın sürmekte olan Ukrayna işgali, her ne kadar çoğunlukla bir topçu savaşı olsa da her iki tarafta da binlerce dron kullanılmaktadır ve hem ABD hem de Rusya’dan gelen sinyaller de gelecekte çok daha fazlasının kullanılacağı yönündedir.

Center for Naval Analyses (Deniz Analizleri Merkezi) ve Center for New American Security (Yeni Amerikan Güvenliği Merkezi) Rus dronları uzmanı Samuel Bendett, diğer insansız hava araçları (İHA) gibi çok fazla altyapı ve pistlere ihtiyaç duymamaları nedeniyle dron savaşlarında havada dolanan katil mühimmatların çok büyük bir yer tutacağını ifade etmektedir. Bendett’e göre havada dolanan katil mühimmatlar (kamikaze dronları), Rus ordusunun, Ukrayna askerlerine, savaş donanımına ve lojistik sistemlerine yönelik saldırılarında önemli bir rol oynayabilir.

Pentagon, zaten Ukrayna’ya havada dolanan mühimmat göndermiştir. Havada dolanan mühimmat, sistemin kendisinin faydalı yük olduğu anlamına gelmektedir. Havada dolanan küçük mühimmatlar öldürücü bir savaş silahıdır. Askerler, düşmana görünmeden, örtü ve gizleme sağlayan sütre gerisinden bu mühimmatları fırlatabilir, düşmanın yerini tespit edebilir ve düşman fark etmeden birkaç mil ötedeki bir hedefe angaje olup onu sessizce etkisiz hale getirebilir.

Küçük bir el bombası büyüklüğündeki harp başlığı, hafif araçları, açıktaki düşman personelini ve en önemlisi mürettebatla kullanılan tanksavar roket ve füze personelini etkisiz hale getirebilir. Katil mühimmatlar, dik dalışlar dâhil, düşmana her yönden taarruz edebildiğinden düşman unsurların korunma tedbirlerini kolaylıkla bertaraf edebilirler.

Pentagon’un günümüze kadar Ukrayna’ya SwitchBlade 300 ve Phonix Ghost modeli nispeten kısa menzilli kamikaze dronları göndermiştir. Ancak gözlemciler, SwitchBlade 600 modeli zırhlı araçlara karşı etkili, 30 pound ağırlığında olan ve daha uzun süre havada kalabilen SwitchBlade 600 modeli dronların, Ukrayna’nın özellikle Kherson bölgesindeki beklenen karşı taarruzunda Rus askerleri ve savaş donanımının bulunması ve yok edilmesinde çok daha etkili olacağını dile getirmektedir.

Bendett, SwitchBlade kamikaze dronlarının; Rus sistemlerine nazaran daha uzun menzilli olmaları ve Rus altyapısına zarar verme imkân ve kabiliyetleri nedeniyle Kherson ve Kırım’da karşı taarruza hazırlanan Ukraynalılara avantaj sağlayabilir.

Havada dolanan kamikaze dronları cazip kılan en büyük özelliklerinden bir tanesi hem keşif hem de imha maksadıyla kullanılabilir olmalarıdır. Her ne kadar Rus topçusunun yerini tespit etmek maksadıyla daha az gelişmiş İHA’lar kullanılabilse de, Rus kuvvetleri karşılık vermek ve İHA’ların yönetildiği yerleri belirlemek maksadıyla elektronik harp teknikleri kullandığından savaş alanında daha gelişmiş sistemlere ihtiyaç duyulmaktadır.

Bendett, Rusya ve Ukrayna tarafından bugüne kadar kullanılan ticari dron operatörleri arasında çok fazla kayıplar yaşandığını ve cephe hattına daha uzak mesafelerde İHA’larını konuşlandıran ve yöneten tarafın düşman üzerinde çok daha etkili olacağını söylemektedir.

SwitchBlade 300 modeli sadece 5.5 pound ağırlığındadır ve 10 kilometre mesafeye uçarken sadece 15 dakika havada kalabilmektedir. Oysa 120 pound ağırlığındaki SwitchBlade 600 modeli 40 kilometre kadar mesafeye uçabilmekte ve havada 40 dakika kadar kalabilmektedir.

Center on Military and Political Power at the Foundation for Defense of Democracies (Demokrasileri Savunma Vakfı ve Siyasi Güç Merkezi) direktörü Bradley Bowman, daha uzun mesafe ve havada kalış süresi ile daha ağır faydalı yükün, Ukrayna kuvvetlerine özellikle Rus ordusunun zırhlı, kundağı motorlu topçularını ateş altına alma ve etkisiz hale getirmekte yardımcı olacağını ifade etmektedir.

SwitchBlade 300 modelinin, örneğin bir radara zarar vermek için kullanılabileceğini söyleyen Bowman, zırhlı Rus hedefleri ve koruganlardaki Rus askerlerine karşı SwitchBlade 600 modelinin çok daha etkili olduğunu belirtmekte ve her iki modelin de önümüzdeki haftalarda Ukrayna kuvvetlerine inanılmaz faydalar sağlayacağının altını çizmektedir.

SwitchBlade 600 modeli kamikaze dronların Ukrayna’ya ne zaman ulaşacağı belirsizdir. Bowman, ABD’nin Ukrayna’ya milyonlarca dolarlık askeri yardımlarını hızla artırdığını, ancak SwitchBlade 600 dronları konusunda yeterince hızlı hareket etmediğini belirtmektedir.

SwitchBlade 600 modeli kamikaze dronların Ukrayna’ya bugüne kadar verilememesinin nedenlerinden bir tanesi; SwitchBlade 300 modeli gibi savaş alnında henüz kullanılmamış olması ve hâlâ prototip aşamasında olmasıdır. Pentagon sözcüsü Maxwell’e göre test ve değerlendirme tamamlandıktan sonra SwitchBlade 600 modeli kamikaze dronları Ukrayna’ya teslim edilecektir.

Rusya Savunma Bakanlığı Basın Servisi tarafından 08 Ağustos 2022 tarihinde paylaşılan paylaşılan bir video görüntüsünden alınan yukarıdaki fotoğrafta bir Rus askeri Orlan-10 keşif dronunu fırlatmaya hazırlanırken görülmektedir. Kaynak: Rusya Savunma Bakanlığı Basın Servisi via AP

Bu arada Pentagon, Ukrayna topçusuna hedef bilgileri sağlaması maksadıyla; havada dolanan kamikaze dronların yanı sıra Ukrayna’ya Boeing Insitu firması tarafından imal edilen; uzun süre havada kalabilen ve alçak irtifalarda uçabilen ScanEagle keşif dronları vermeyi taahhüt etmiştir.

Ukrayna savaş alanında kullanılan en ünlü insansız hava aracı orta irtifada uçabilen, keşif imkân ve kabiliyetinin yanı sıra düşman hedeflerini vurabilen ve yeniden kullanım için geri dönebilen Türk yapımı Bayraktar TB2 insansız hava aracıdır. Bayraktar TB2 dronlar hakkında ayrıntılı bilgileri; Sun Savunma Net sitesinde 11 Mayıs 2022 tarihinde paylaşılan ‘‘Savaşların Kaderini Değiştiren Türk Dronu’’  başlıklı yazıdan okuyabilirsiniz. https://www.sunsavunma.net/savaslarin-kaderini-degistiren-turk-dronu/

Bayraktar TB2 ilk kez Nisan 2016’da muharebe sahasında başarıyla kullanılmıştır. O tarihten günümüze kadar en az 13 ülkeye satılmış ve tedarik eden gelişmekte olan ülkelere, havadan hassas vuruş imkân ve kabiliyeti sağlayarak birkaç savaşın kaderini de değiştirmiştir. 2020 yılında Azerbaycan ile Ermenistan arasında, Dağlık Karabağ nedeniyle çıkan çatışmada, Azerbaycan’ın diktatör lideri Ilham Aliyev, düşman araçları ve personelini imha etmek maksadıyla Bayraktar TB2 dronlarını kullanmış ve isabet görüntülerini başkent Bakü caddelerindeki dev sayısal ekranlarda halka göstermiştir.

Türkiye Cumhurbaşkanı ve AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan, üzerinde Cumhurbaşkanlığı Forsu ve uçuş brövesi olan pilot montuyla, Bayraktar TB2 dronu önünde gururla poz verirken.

Bayraktar TB2 dronu bugüne kadar sekiz yüzden (800) fazla düşman hedefini vurmuştur. Kuzey Afrika’dan Kafkaslara kadar geniş bir yelpazede kullanılmıştır. TB2 Bayraktar üzerine yerleştirilen bombalar, atıldıktan sonra hedefe doğru giderken yörüngelerini değiştirebilmekte ve kullananlara, küçük bir piyade mevzisini dahi hassas bir şekilde imha etme imkân ve kabiliyeti sağlamaktadır. Askeri analizciler geçmişte, yavaş ve alçak irtifalardan uçan dronların konvansiyonel harpte hiçbir işe yaramayacaklarını öne sürmüş, ancak TB2, kendisini imha etmek üzere tasarlanan hava savunma sistemlerini alt etmeyi başardığını defalarca kanıtlamıştır. ABD Dışişleri Bakanlığı eski Türkiye uzmanı Rich Outzen’e göre; bu, muharebe sahasında oldukça önemli operasyonel bir devrimdir ve bu tür olaylar ancak her otuz ya da kırk yılda bir gerçekleşmektedir.

Lancet Kamikaze Dronu, Marina Lystseva/TASS

Bu arada Rusya da dron savaşları alanında çalışmalarını yürütmektedir. Her ikisi de Kalashnikov yan kuruluşu Zala Aero firması tarafından geliştirilen KUB ve Lancet havada dolanan kamikaze dronların tanıtımı yapılmaktadır. Bendett, Rusya’nın İran’dan insansız hava araçları satın almayı planladığına dair güçlü işaretler olduğunu, bütün bunların da savaş alanını yüzlerce İHA’nın dolduracağı anlamına geldiğini belirtmektedir.

Düşman hedeflerini uzaktan mükemmel bir şekilde vurma imkânı sağlamaları nedeniyle Ukrayna’nın havada dolanan kamikaze dronlara ihtiyaç duyduğunu söyleyen Bendett, dronların Ruslara Ukrayna topraklarında kesinlikle güvende olmadıklarını da mükemmel bir şekilde hatırlattığının altını çizmektedir. Bendett’e göre altyapısı, askerleri ve donanımı herhangi bir noktada Ukrayna İHA’ları tarafından vurulabilen Rus ordusu Ukrayna’da kesinlikle güvende değildir.

https://www.defensenews.com/pentagon/2022/08/22/delayed-kamikaze-drone-for-ukraine-on-track-for-next-month-pentagon/?utm_source=sailthru&utm_medium=email&utm_campaign=dfn-dnr