Toksik bir böcek öldürücü ile zehirlenen yumurtalar gıda maddelerinin izlenmesinin önemini ortaya çıkardı. Avrupa’yı sarsan zehirli yumurtaların kaynağını bulmak için gerekli yöntemler.
Yazar: Laurène Levy, Medicite, 8 Ağustos 2017
Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 9 Ağustos 2017
Fipronil isimli toksik bir böcek öldürücü ilaç ile zehirlenen yüzbinlerce yumurta günlerdir Fransa ve Avrupa’yı korkutmaktadır. Hollanda’da üretilen yumurtalar, gıda maddelerinin üretim kaynaklarına kadar izlenmesinin önemini bir kez daha ortaya çıkarmış bulunmaktadır. Peki, süper marketlerde satılan yumurtaların zehirli olduklarını nasıl anlayacaksınız? Yumurtaların üzerinde yazılı olan kodların anlamını öğrenebilmek için bu yazıyı okuyun!
Avrupa Birliği (AB) DGCCRF (Directorate-General for Competition, Consumer Affairs and Fraud Control – Rekabet, Tüketici İşleri ve Hile Kontrol Genel Müdürlüğü) web sitesinde yapılan açıklamalara göre; yumurtaların üzerinde üç rakam ve beş harften oluşan bir kod bulunmaktadır. AB ülkelerinde üretilen bütün yumurtalar üreticisini ve üretim yöntemini gösteren ayırıcı bir kod ile işaretlenmektedir. Örneğin üzerinde 1 FR XAZ 01 kodu yazılı olan bir yumurtanın üzerindeki harf ve rakamların anlamı aşağıdadır:
1 – Yumurtaların açık bir çiftlikte üretildiğini,
FR – Yumurtaların Fransa’da üretildiğini,
XAZ – Üretici firma kayıt kodunu,
01 – Yumurta üretim çiftliğinin bir numaralı binası.
Yukarıdaki örnekteki FR harfleri yumurtaların AB üyesi Fransa’da üretildiğini göstermektedir. Skandala neden olan yumurtalar üzerinde ise yumurtaların Hollanda’da üretildiklerini gösteren NL (The Netherlands) harfleri bulunmaktadır.
Yumurtaların üzerinde yazılı olan kodların ilk harfi yumurtaların üretildiği çiftliğin tipini göstermektedir. İlk rakam tavukların nasıl yetiştirildiklerini göstermesinin yanı sıra ne ile beslendiklerini, dolayısı ile yumurtaların kalitelerini de göstermektedir.
3 Rakamı – Kafes tavuklarının yumurtalarını göstermektedir, metrekareye 16 tavuk olacak şekilde kümeslerde muhafaza edilen tavuklar asla açık alana çıkmamaktadır ve ne ile beslenecekleri düzenlenmemiştir.
2 Rakamı – Metrekareye dokuz tavuk düşecek şekilde kapalı binalarda yetiştirilen ve asla açık alana çıkarılmayan tavuklara ait yumurtaları göstermektedir. Bu tavukların da ne ile beslenecekleri düzenlenmemiştir.
1 Rakamı – Metrekareye dokuz tavuk düşecek şekilde açık alanda yetiştirilen ve %100 sebze, mineral ve vitamin ile beslenen tavuklara ait yumurtaları göstermektedir. Bu tavukların beslenme yöntemi AB yasaları ile düzenlenmiştir.
0 Rakamı – Metrekareye altı tavuk düşecek şekilde, yaşamlarının en az üçte birini açık alanda geçiren tavuklar tarafından tamamen organik yöntemlerle üretilmiş yumurtaları göstermektedir. Tavuklara verilen gıdaların %90’ının organik olması zorunludur.
Son olarak; DGCCRF yumurtaların direkt olarak üreticilerden alınması durumunda üzerlerinde yazılı olan kodların biraz farklı olduğunu belirtmektedir. 1 FR 01 1 (1: Açık Alan, FR: Fransa, 01: Yumurtaların üretildiği bina numarası, 1: Üretici kayıt numarası)
Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. Orijinal metne aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.
Türkiye’de farklı markalarda yumurta kodlama makine, kaşe ve yazıcısının baskı kartuşları ve mürekkepleri ile birlikte satıldığını İnternette kısa bir gezinti yaparak görebilirsiniz. Hatta bazı firma reklamlarında baskı kartuşları ve mürekkeplerinin Türkiye Cumhuriyeti Gıda, Tarım, Hayvancılık, Avrupa Birliği DakkS ve FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) tarafından onaylandığını da görebilirsiniz. Peki, bu kodlama makinaları tarafından üzerlerine kod yazılan yumurtalar neredeler? Yoksa sadece AB ülkelerine sattığımız yumurtalar mı kodlanıyor?
Tüketici olarak bizim de yediğimiz yumurtaların nerede üretildiğini, tavukların hangi şartlarda yetiştirildiklerini ve ne ile beslendiklerini bilmek bizim de hakkımız. Kodlama makinası, lazer yazıcılar, kaşeler, kartuşları ve mürekkepleri Türkiye’de satılmakta, bundan sonra marketlerden aldığınız yumurtalara dikkat edin. Gıda ürünlerinin üretim kaynağına kadar izlenebilirliği bizim sağlığımız için de önemli.