Yine Suriye! Yine Savaş!

 Erdoğan: Türkiye İdlib’de Özgür Suriye Ordusu İsyancılarını Destekliyor

  Türkiye cumhurbaşkanı, Hay’et Tahrir al-Sham (HTS) tarafından kontrol edilen bölgedeki operasyona Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) tarafından liderlik edildiğini açıkladı.

 Al Jazeera, 7 Ekim 2017

Çeviren: Ercan Caner,  Sun Savunma Net, 8 Ekim 2017

Operasyonu yöneten Suqur al-Sham Tugay Komutanı Ayachi Abdel Rahman adamlarına emir verirken görülmektedir. Foto: Tracey Shelton

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara tarafından desteklenen ÖSO isyancılarının, Suriye’nin kuzeybatısında, eski al-Qaeda bağlantılı savaşçılara karşı büyük bir operasyon başlattığını açıkladı.

Türkiye’nin Rusya ve İran ile birlikte, Kazakistan’ın başkenti Astana’da, Suriye’deki iç savaşı sonlandırma kapsamında varılan anlaşmalara paralel olarak başlattığı hamle; İdlib eyaletinde sözde bir ‘‘çatışmasızlık’’ bölgesi oluşturmayı hedeflemektedir.

İdlib eyaleti, büyük oranda, Astana görüşmelerine katılmayan ve çatışmasızlık bölgeleri uygulamasını kabul etmeyen Hay’et Tahrir al-Sham (HTS) ittifakının kontrolü altındadır.

Erdoğan, Türk birliklerinin sınıra doğru ilerlediği, fakat henüz geçtiğinin görülmediği operasyonun, Suriye Başkanı Bashar al-Assad’ın müttefiki olan Rusya ile birlikte yürütüldüğünü açıkladı.

Televizyonda yayınlanan bir konuşmasında; “İdlib’de ciddi bir harekât var ve bu devam edecek” sözlerini kullanan Erdoğan, geçen yıl şiddetli çarpışmalar ile sarsılan Aleppo eyaletinden birçok Suriyelinin İdlib eyaletine kaçtığını ve Türkiye’nin bunları yüzüstü bırakmayacağını açıkladı.

‘‘Fırat Kalkanı Harekâtı ile kendimize bölgemizde açtığımız alanı, şimdi İdlib‘in güvenliğini sağlamaya yönelik yeni bir adımla daha ileriye taşımanın gayreti içindeyiz. İşte bugün, örneğin İdlib’de ciddi bir harekât var ve bu devam edecek. Savaştan kaçan İdlib’e gelen kardeşlerimize elimizi uzatmak zorundayız. Suriye sınırlarımız boyunca terör koridoru oluşturulmasına asla izin vermeyeceğiz. İdlib operasyonu ardından yeni inisiyatifler alacağız. Tedbirlerimizi almak zorundayız. Şu anda güneyimizdeki bu gelişmeleri kontrol altında tutmak zorundayız.’’

Piknik Olmayacak!

İdlib eyaleti büyük oranda, al-Qaeda’nın eski Suriye kolu olan ve son aylarda daha ılımlı isyancıları bünyesinden atan HTS tarafından kontrol edilmektedir. HTS, Astana’da Rusya, Türkiye ve İran tarafından Suriye’de çatışmasızlık bölgesi oluşturulması yönünde varılan anlaşmanın bir parçası değildir.

İran, Rus ve Türk birliklerinin çatışmasızlık bölgesi uygulamasını başlatabilmesi için HTS unsurlarını bölgeden uzaklaştırmak gerekmektedir. HTS, sosyal medya hesabından gönderdiği bir mesajda, Türkiye tarafından desteklenen grupları Rusya ile işbirliği yapmakla suçlayarak ‘‘hainler’’ olarak nitelendirmiş fakat Türkiye’den bahsetmemiştir.

İdlib eyaletinin hainler için bir piknik olmayacağını ifade eden HTS; cihat ve şehadet aslanlarının saldırmaya hazır bir şekilde beklediklerini açıklamasına eklemiştir.

Syria: Who controls what? Suriye kim nereyi kontrol ediyor? Syrian Government Forces-Suriye Hükümet Güçleri, ISIL-IŞİD Terör Örgütü, Kurdish Forces-Kürt Kuvvetleri, Rebel Forces- İsyancı Güçler, Turkish Backed Rebel Forces-Türk Destekli İsyancı Güçler, İsraeli Occupied Golan Heights- İsrail İşgali Altındaki Golan Tepeleri.

Al Jazeera’dan Hashem Ahelbarra, Türkiye-Suriye sınırı yakınlarındaki Gaziantep’ten, operasyonun Türk ordusu açısından kesinlikle önemli bir hamle olduğunu, fakat ayrıntılara ihtiyaç olduğunu bildirmektedir.

 Ahelbarra, ‘‘Beklemek ve Rusya, İran ve Türk askeri planlamacılarının, özellikle kara harekâtına katılacak birlikler açısından ne yapacaklarını görmek zorundayız’’ açıklamasını yapmıştır.

Ahelbarra’ya göre cevaplandırılması gereken en büyük soru; İdlib eyaletinin çeşitli kesimlerinde binlerce savaşçısı olan HTS’nin reaksiyonunun ne olacağıdır.

‘‘Bu askeri harekâta karşı çıkmaları durumunda önümüzdeki günlerde, Suriye’de bugüne kadar gerçekleşen en yoğun çatışmalara şahit olacağız’’ şeklinde açıklamalarını sürdürmüştür.

Komando Birlikleri

Erdoğan basına yaptığı açıklamada, operasyonun ÖSO tarafından yürütüldüğünü ve Türk ordusunun henüz Suriye topraklarına girmediğini ifade etmiştir.

Anadolu Ajansı ise haberinde; tam teçhizatlı komanda birlikleri ve askeri araçların İdlib eyaletine komşu olan Reyhanlı’da Cilvegözü sınır kapısı yakınlarında toplandığını bildirmiştir.

İskenderun’da Türkiye-Suriye sınırında konuşlandırılan Türk tankları. Foto: Stringer/AFP/Getty Images

Hürriyet gazetesi de sonunda, Türkiye’nin İdlib kentinde ve Rusya’nın da İdlib etrafındaki alanlarda güvenliği tesis edeceğini bildirmiştir. Hürriyet gazetesini doğruladığı görülen Erdoğan, İdlib bölgesinde Türkiye’nin kent içinde, Rusya’nın ise kenti çevreleyen alanlarda koruma sağlayacağını ifade etmiştir.

Türkiye, bu yılın başlarında, Aleppo eyaletinde aylar süren ve Türk ordusu ile Suriyeli isyancıların katıldığı Fırat Kalkanı operasyonunu sonlandırmıştır. İdlib operasyonunun Fırat Kalkanına benzerliği yönündeki bir soruyu Erdoğan; ‘‘Boksa girildiği zaman yumruğun sayısı sayılmaz” şeklinde yanıtlamıştır.

Operasyona katılan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir isyancı komutan, Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta AFP haber ajansına yaptığı yorumda, Fırat Kalkanı operasyonuna katılan bütün isyancı grupların İdlib harekâtına katıldığını ifade etmiştir.

Binlerce savaşçının olduğunu ve Türk askerlerinin de operasyona katıldığını sözlerine ekleyen isyancı komutan, daha fazla ayrıntı vermeden, operasyonun hedefinin İdlib eyaletini tamamen HTS’den temizlemek olduğunu açıklamıştır.

Rusya ile Koordinasyon

İdlib hamlesi, İdlib eyaletinde bir çatışmasızlık bölgesi oluşturulmasına karar veren taraflar; Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ankara’da Erdoğan ile görüşmesinden bir hafta sonra gerçekleşmiştir.

Mobil Suriyeli İsyancı ‘‘Toyotally Good’’ Savaşçılar

Ankara’da yapılan görüşmeler sonrasında Putin, Suriye’de 2011 yılından beri sürmekte olan ve yüzbinlerce insanın hayatına mal olan iç savaşı sonlandırmak için uygun koşulların mevcut olduğunu açıklamıştır. Rusya savunma bakanlığı geçtiğimiz Cumartesi günü yaptığı bir açıklamada 120 IŞİD ve 60 kadar yabancı paralı askerin Rus hava saldırıları sonucu öldürüldüğünü açıklamıştır. İnsan hakları örgütleri Rusya ve Suriye’yi İdlib kentinde ağır sivil kayıplarına neden olan ölümcül hava saldırıları nedeniyle suçlamaktadırlar.

Çatışmada farklı taraflarda olmalarına rağmen Rusya ve Türkiye, Rus savaş uçağının Suriye toprakları üzerinde düşürülmesi krizinin aşıldığı 2016 yılından beri Suriye’de yoğun bir şekilde birlikte çalışmaktadır.

Rusya, İran ile birlikte Başkan Bashar al-Assad’ın en önemli destekçisidir ve Rusya’nın Suriye’ye askeri müdahalesinin çatışmalardaki dengeyi değiştirdiği yaygın olarak kabul edilmektedir. Türkiye ise aksine Assad’ın iktidardan uzaklaştırılmasını talep eden isyancıları desteklemektedir.

Rusya ile koordinasyon hakkında yorum yapan Erdoğan; Suriye rejimi ile ilişkiler Rusya tarafından yönetilen bir konu ve biz başka alanlarda tedbirler aldık’’ açıklamasını yapmıştır.

Çevirenin Notları: 2017 yılı Ocak ayında kurulan HTS, eski Ahrar al-Sham lideri Abu Jaber tarafından yönetilmektedir. Jabhat Fateh al-Sham eski lideri Abu Mohammed al-Joulani Savunma Bakanı rolünü üstlenmiş durumdadır, fakat birçok insan örgütün arka plandaki asıl lideri olduğuna inanmaktadır.

HTS’yi oluşturan gruplar aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. Hiçbir şey anlamadığım ve anlamak da istemediğim için çevirmek zahmetine katlanmak istemedim. Sadece şunu bilmemiz yeterli; Türkiye’yi arkasına alan ÖSO şimdi bu HTS denen gruba saldırıyor. Nerede mi? İdlib eyaletinde. Neden HTS’yi değil de ÖSO’yu tutuyoruz bilinmez. Neden ÖSO kardeş de HTS kalleş? Bilinmez! HTS Assad’ı mı tutuyor? Hayır! Türkiye yoksa artık Assad yanlısı mı oldu? Neden yine Müslüman Müslümanı öldürüyor o da bilinmez. Suriye iç savaşı biter mi? Bu kafayla bitmez.

Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir ve Al Jazeera’nın görüşlerini yansıtmaktadır. Yazının çevrilmesi Sun Savunma Net ve çevirenin yayın kuruluşu ile aynı görüşleri paylaştığı anlamına gelmemektedir. Yazının aslına aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.

http://www.aljazeera.com/news/2017/10/erdogan-turkey-backing-fsa-rebels-idlib-push-171007134000451.html