Kanada Ordusunun Howitzer Topları ile Bitmeyen Çığ Savaşı
Yazar: Tristin Hopper, National Post, 7 Mart 2017
Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 24 Ocak 2018
1960’lı yılların başlarında, envanterinde savaş stoku fazlası bulunan Kanada’nın aklına Rocky Dağlarındaki çığ tehlikesini çözmek için çok güzel bir fikir gelir: kar yığınlarına top atışları yapmak.
Aradan 50 yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen, Kanada çığ facialarına engel olmak maksadıyla bugün hala aynı yöntemi kullanmaktadır. Kanada tarihindeki en uzun süreli bu askeri operasyonda, her kış topçu birlikleri, ‘‘Tabiat Ana’’ ile savaşmak üzere dağlara sevk edilmektedir.
Palaci Operasyonu adı verilen ve yıllardır sürmekte olan bu mücadelede, dağların dize getirildiklerini düşünmek tabi ki bir hata olur. Glacier Ulusal Parkına her kış, sürekli ve belirsiz zamanlarda düşen kar yığınları, daha da büyüyerek çığ felaketine dönüşmelerini engellemek maksadıyla, Kanada Ordusu topçu birlikleri tarafından top atışına tutulmaktadır.
Trans-Kanada Otoyolunun hizmete açıldığı 1962 yılında başlayan bu operasyon, o tarihten günümüze kadar her yıl kesintisiz olarak icra edilmektedir. Ve prensip olarak da bu askeri operasyon oldukça kolaydır. Otoyol görevlileri, otoyolun bir kısmını trafiğe kapatmakta, Kanada Ordusundan topçu birlikleri oluşan kar yığınlarını ateş altına almakta ve sonrasında da otoyola düşen kar yığınlarını temizlemek maksadıyla kar küreme araçları devreye girmektedir.
Palaci Operasyonu üyelerinden Çavuş Dave Jarrell, 2015 yılında operasyon hakkında Postmedia’ya yaptığı açıklamada; ‘‘Orada duruyorsunuz ve birden herkes gözden kayboluyor, sonra yine herkes ortaya çıkıyor, üstündeki karları silkeliyor ve bir sonraki kar yığınına ateş ediyor’’ ifadelerini kullanmıştır.
Kanada Ordusu topçu birlikleri, her yıl kış mevsiminin başında, Kuzey Amerika’da otoyolun çığ tehlikesine açık olan bölümlerine sevk edilmektedirler. Glacier Ulusal Parkı içinden geçen otoyolun 40 kilometrelik bölümünde, 134 adet çığ tehlikesi olan geçit bulunmaktadır. Bu rakam, ortalama her 300 metrede çığ tehlikesi olduğu anlamına gelmektedir. Rocky Dağlarında bulunan Rogers Geçidine her yıl düşen karın kalınlığı, inanılmaz bir şekilde 14 metreye kadar ulaşmaktadır.
Banff ve Revelstoke kentlerinin caddelerinde ise, yolun iki tarafında biriken karların yüksekliği Şubat ayına kadar iki metreye ulaşmaktadır. Karın altında kalan altyapının kaybolmasını önlemek için park banklarından yangın musluklarına kadar her şey yerlerini belirlemek maksadıyla bambu sırıklar ile işaretlenmektedir.
Bölgede meydana gelen çığ düşmesi sonucu yaşanan felaketler, 20’nci yüzyıl başlarında, kocaman bir treni yutması ve 200’den fazla demiryolu çalışanını öldürmeleri ile tanınmaktadırlar.
1910 yılında Rogers Geçidinde meydana gelen ve 62 çalışanın hayatlarını kaybettikleri çığ faciası, halen Kanada’nın en ölümcül çığ felaketidir. Başbakan Justin Trudeau’nun en genç kardeşi Michel Trudeau da 1998 yılında, yine bu bölgede meydana gelen bir çığ faciasında hayatını kaybetmiştir.
İşte bu nedenle Trans-Kanada Otoyolu aslında, Kanada’nın ulaştırma altyapısını bölgeden geçirmedeki ikinci teşebbüsüdür. Mevcut otoyol, 1916 yılında, artan maliyet ve çığ felaketleri mühendisleri terk etmeye zorlayana kadar bir zamanlar Kanada Pasifik Demiryolunun orijinal hattı boyunca uzanmaktadır.
Otoyol mühendisleri yıllarca bölgeyi çığ yavaşlatma hendekleri, yakalama havzaları, toprak setler ile doldurmuş ve hatta otoyolun bazı kesimlerine dayanıklı kar sundurmaları dahi inşa etmişlerdir. Bununla birlikte düşen karın miktarı göz önüne alındığında, Trans-Kanada Otoyolunun sürekli olarak açık kalmasını sağlayan, Kanada Ordusu topçu birlikleri tarafından, 1962 yılından günümüze kadar kesintisiz olarak yürütülen Palaci Operasyonudur.
Rocky dağlarında her yıl icra edilen kar ve çığ operasyonuna, Kanada Ordusundan iki vardiya halinde çalışan sadece 17 topçu askeri katılmaktadır.
Bu yılın kar askerlerinin tamamı, Shilo’da konuşlu 1’inci Kanada Kraliyet Atlı Topçu Alayı mensubudur. Kar askerleri, C3 105 mm. Howitzer modeli topları kullanmakta ve silah mürettebatı, otoyol kenarına kurulan 17 sabit silah platformunda dönüşümlü olarak görev yapmaktadır.
Glacier Ulusal Parkına her yıl makul oranda top mermisi atılmaktadır. Örneğin; 2013 yılında Palaci Operasyonu kapsamında 411 adet top mermisi atılmış ve 245 adet çığ tetiklenmiştir. 1980’li yıllarda yıllık mermi atım adedi zaman zaman 800’ü geçmiştir.
Karşılaştırma yapabilmek maksadıyla; Cs Howitzer modeli tek bir topun, muharebe sahasında kesintisiz olarak ateş etmesi durumunda, 411 adet top mermisini atabilmesi için gereken toplam süre sadece iki buçuk saattir. Bu miktar, Palaci Operasyonu kapsamında geçtiğimiz yıl içinde 17 adet top tarafından atılmıştır.
Kanada Ordusunun kar askeri topçularına hedef bilgisi, Parks Canada tarafından sağlanmaktadır. Parks Canada karmaşık bir sensör ağı ve kayak timlerinden oluşan sistemle hedef bilgilerini elde etmektedir.
Ve sonra, askerlerin ifade ettikleri gibi, ‘‘Emir verildiğinde, Çığ Kontrol Birlikleri süratle yüksek patlayıcı özellikli mermilerle düşman hedefleriyle derhal temasa girmektedirler’’.
Dünyanın çeşitli yerlerinde, dağlık bölgelerde çığ tehlikesini bertaraf etmek için uğraşanlar Kanada tarzı çığ temizleme yöntemlerini beğenmiyor olabilirler. Örneğin, dünyanın en karlı bölgelerine ev sahipliği yapan Japonya, karların temizlenmesinde patlayıcı kullanılmasını büyük oranda yasaklamıştır.
Bununla birlikte, çığ tehlikesinin ortadan kaldırılmasında Howitzer top mermilerinin kullanılması; başta Colorado, Utah, Alaska ve California olmak üzere, Birleşik Devletlerin dağlık bölgelerinde kullanılmakta olan bir yöntemdir. ABD’nin bazı bölgelerinde topçu birliklerinin yerini özel patlayıcıları kar yığınları üzerine havadan bırakan helikopterler almıştır.
Birleşik Devletler Orman Servis çalışanları bir keresinde, küçük kamyonetlerin arkasında ateşlenebilen bazuka tipi geri tepmesiz tüfekler kullanmışlar, fakat 1970’li yılların sonlarına doğru Utah, Ogden’de bir evi yanlışlıkla vurduktan sonra bu uygulamadan vaz geçmişlerdir.
Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. Çevrilmesinin maksadı; son çığ faciasında ve geçmişteki çığ felaketlerinde hayatlarını kaybeden askerlerimiz ve vatandaşlarımızı saygıyla anmaktır. Hepsinin mekânları cennet olsun, Allah rahmet eylesin.
Dini bir terim olarak tevekkül; bir amaca ulaşmak için gerekli olan her türlü önlemi alarak; elinden gelen tüm gayreti gösterdikten sonra kalben Allah’a bağlanıp ona güvenmek, sonucu Allah’tan beklemek anlamına gelmektedir.
İnsanın çalışmayı, öğrenmeyi, araştırmayı ve tedbir almayı bırakarak tembellik etmesi ve kendisinin yapması gereken işleri Allah’a havale etmesi, doğru bir tevekkül anlayışı değildir. Söz konusu olan insan hayatı olduğunda gerekenleri yapmamak ise yanlışlığın ötesinde hesap vermeyi de gerektirir.
Bizde de çok iyi yetişmiş topçu askerleri, çeşitli çapta savaş stoku fazlası toplar ve modern araçlar var. Kanada Ordusundan Çavuş Jarrell’in de ifade ettiği gibi zaten operasyon da oldukça kolay.
Çok sayıda helikopterimiz var ulaşılması zor bölgelere kolayca ulaşabilmek için: 2.75 inch roket atıyorlar, bazen pervanelerinin yarattığı titreşimler dahi çığı tetikleyebilir.
Şu, ABD’nin kullandığı özel mühimmat da nasıl bir şey acaba? Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu yapabilir mi, ilgilenir mi dersiniz?
Uzun lafın kısası: çığ felaketleri Allah’tan değildir! Gerekli tedbirler alınarak; masum vatandaşlar ve kahraman askerlerimizin ölmeleri çok basit bir şekilde önlenebilir.
Okuyuculara, Sun Savunma Net sitesinde tarafımdan kaleme alınan, 1 Şubat 2017 tarihli ‘‘Görmeç Faciası – Şehitlerin Anısına’’ başlıklı yazıda Görmeç Çığ Faciasında şehit olan Komando Asteğmen Ömer Zeki Varan’ın annesine yazdığı son mektubun yer aldığı yazıyı da okumalarını öneririm.
Yazının orijinal metnine aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.
Shoot it with artillery: How Canada tames avalanches in the treacherous passes of the Rocky Mountains
In the early 1960s, a Canada replete with war surplus suddenly struck on a winning idea to deal with Rocky Mountain avalanches: Why not just shoot at them? More than 50 years later, we still are. In what is Canada’s longest-running military operation, every winter artillery units are dispatched into the mountains west of Banff to wage war on Mother Nature.