Bizim Cezalara Ne Oldu?

ABD Adalet Bakanlığından IEEPA ve Düşmanla Ticaret Yasalarını İhlal Eden BNP Paribas’a Rekor Ceza

BNP Paribas Fransa’nın en büyük ve toplam varlıklar açısından dünyanın en büyük beş bankasından bir tanesidir. Yaklaşık 190,000 çalışanı olan bankanın dünyanın her yerindeki müşteri sayısı 34 milyonun üzerindedir.

Birleşik Devletler Adalet Bakanlığı Basın Bildirisi, 01 Mayıs 2015

Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 10 Şubat 2020

Paris merkezli bir küresel finans kurumu olan BNP Paribas, ABD ekonomik yaptırımlarına tabi Sudan, İran ve Kübalı bazı gerçek ve tüzel kişiler adına, Birleşik Devletler finans sistemi üzerinden milyarlarca dolar işlem yaparak Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası (IEEPA – International Emergency Economic Powers Act) ve Düşmanla Ticaret Yasasını (TWEA – Trading with the Enemy Act) yasasını ihlal etmesi nedeniyle bugün mahkûm edilmiştir.

BNPP, beş yıl gözetim altında tutulma, Birleşik Devletlere 8,833,600,000 ABD doları ceza ödeme ve ayrıca 140,000.000 ABD doları para cezası ödemeye mahkûm edilmiştir. Bugün verilen bu mahkûmiyet kararı, finansal bir kurumun ABD ekonomik yasalarını ihlal etmekten yargılandığı ve cezalandırıldığı ilk davadır ve geri ödeme ile para cezası dâhil ödenecek toplam finansal ceza tutarı da bir suç davasında bugüne kadar verilen en büyük cezadır.

Bu açıklama; Adalet Bakanlığı Suç Bölümünden Başsavcı Yardımcısı Leslie R. Caldwell, New York Güney Bölge ABD Başsavcısı Preet Bharara, FBI New York Saha Ofisinden Direktör Yardımcısı Diego Rodriguez ve İç Gelir Servisi-Suç Soruşturma Başkanı Richard Weber tarafından yapılmıştır. Mahkûmiyet kararı New York Güney Bölgesi Bölge Mahkemesi Yargıcı Lorna G. Schofield tarafından verilmiştir.

Başsavcı Eric Holder davayla ilgili yaptığı açıklamada; ‘‘BNP Paribas yasaklanmış işlemleri gizlemek, izlerini silmek ve Birleşik Devletler yetkililerini aldatmak maksadıyla her çareye başvurmuştur.  Bankanın bu faaliyetleri ABD yasalarının ciddi şekilde ihlal edildiğini göstermektedir. Yaptırımlar, Birleşik Devletler ulusal çıkarlarının korunmasında temel bir araçtır ve ancak sıkı bir şekilde uygulandıklarında işe yararlar. Yasanın bir etkisi ve ağırlığı varsa ihlaller cezalandırılmalıdır. ABD yaptırımlarını ihlal ederek iş yapmayı aklından geçiren bankalar, ABD Adalet Bakanlığı buna kesinlikle göz yummayacağından iki kez düşünmelidir’’ ifadelerini kullanmıştır.

Başsavcı Yardımcısı James M. Cole davayla ilgili açıklamasında; ‘‘BNP Paribas ABD yaptırım yasalarını ihlal etti ve izlerini örttü. Ve emniyet güçleri tarafından kendisiyle temasa geçildiğinde de tam işbirliği yapmayı reddetti. Bankanın işbirliği yapmayı reddetmesi, hükümetin sorumlular, yaptırım uygulanan gerçek ve tüzel kişiler ile uydu bankalar aleyhinde dava açma imkân ve kabiliyetini sınırlandırmıştır. Bankanın işbirliği yapmayı reddetmesi ve uzun süren suiistimali bir iddianame hazırlanmasını ve sonuçta da bu gün açıklanan yaklaşık 9 milyar ABD doları ceza ödenmesini gerektirmiştir’’ ifadelerini kullanmıştır.

Başsavcı Yardımcısı Leslie R. Caldwell yaptığı açıklamada; ‘‘BNP Paribas, bugüne kadar görülmemiş bir şekilde ABD yaptırım yasalarını çiğnemiş, banka kayıtlarını gizlemiş ve sonrasında da ABD emniyet güçleri ile tam işbirliği yapmamayı seçmiştir, bu da sonuçta suçunu kabullenmesine ve yaklaşık 9 milyar dolar bir cezaya yol açmıştır ifadelerini kullanmıştır.

Başsavcı Yardımcısı Caldwell açıklamasını; ‘‘BNPP yasaları bilerek ihlal etmiş ve başta Sudan olmak üzere haydut devletlere, ülkenin illegal hükümetlerine teröristleri barındırma ve destekleme ile kendi halkına zulmetmede yardım ederek küresel finans sistemine hayati erişim imkânı sağlamıştır. Bugün verilen karar, yaptırım yasalarını ihlal eden ve ulusal güvenlik çıkarlarımızı riske sokan finansal kurumların sert fakat uygun şekilde cezalandırılacağının bir göstergesidir’’ sözleriyle sürdürmüştür.

New York Güney Bölge ABD Başsavcısı Preet Bharara da yaptığı açıklamada; ‘‘Dünyanın en büyük dördüncü bankası olan BNPP, ABD finansal pazarlarını Sudan, İran ve Küba’ya yasadışı olarak açan yaptırım ihlalleri nedeniyle, bugün neredeyse 9 milyar dolar tutarında bir ceza ödemeye mahkûm edilmiştir. BNP Paribas, yaptırım uygulanan bu ülkelerin milyarlarca dolara erişimini sağlamış ve bunu ABD yetkililerinden tespit edilmekten kaçınacak yöntemlerle bilerek ve gizleyerek yapmıştır. Bugün verilen bu karar, BNPP’nin yıllardır süren ve geniş kapsamlı suç oluşturan davranışları için uygundur’’ ifadelerini kullanmıştır.

Bugün açıklanan dokümanlar, BNP Paribas’ın sekiz yıl boyunca bilerek ve kasten, 4,3 milyar dolardan fazlası Birleşik Devletler Yönetimi tarafından özellikle ABD finansal sisteminden çıkarılan gerçek ve tüzel kişilere olmak üzere, 8,8 milyar dolardan fazla parayı ABD finans sistemi üzerinden yaptırıma tabi gerçek ve tüzel kişiler adına transfer ettiğini ortaya çıkarmıştır. BNPP, suç içeren bu faaliyetleri gerçekleştirirken, yasadışı işlemlerin gerçek tabiatını ABD kanun düzenleyicilerinden gizlemek maksadıyla çeşitli karmaşık yöntemler kullanmıştır.

BNPP, yaptırıma tabi gerçek ve tüzel kişileri gizlemenin yanı sıra bankanın bu transferlerdeki rolünü de örtmek maksadıyla, yasadışı ödemeleri üçüncü parti finansal kurumlar üzerinden gerçekleştirmiştir. BNPP, Birleşik Devletler üzerinden yapılan ödemelerde diğer finansal kurumlara, ödemelerde yaptırıma tabi gerçek ve tüzel kişilerin isimlerinin kullanılmaması talimatını vermiş ve fonların ABD finansal sisteminden fark edilmeden geçebilmesi için de ödeme mesajlarından yaptırıma tabi gerçek ve tüzel kişilerin isimlerini çıkarmıştır.

İç Gelir Servisi-Suç Soruşturma (IRS-CI) Başkanı Richard Weber de yaptığı açıklamada; ‘‘BNP Paribas hakkında verilen hüküm ve 9 milyar dolar tutarındaki para cezası, bu suçları işlemeyi akıllarından geçiren uluslararası finans kurumları için alarm zillerini çalmalıdır. IRS-CI ve ortaklarımızın ABD ambargo ve yaptırımlarının küstahça ihlallerini ortaya çıkarmadaki yeteneği, dünyanın her yerinde finansal meselelerin ele alınış tarzını değiştirmiştir. Finansal uzmanlığımızı bu tip ihlallerin yanı sıra Birleşik Devletler kanun düzenleyicileri ve emniyet güçlerinden gizleme maksatlı metodik ve kasıtlı yapılan faaliyetleri de ortaya çıkarmak için kullanmaya devam edeceğiz’’  sözlerine yer vermiştir.

Solda FBI Direktörü James Comey, sağda ise onu görevden alan Birleşik Devletler Başkanı Donald Trump. Kaynak: CNN Politics

BNP Paribas aleyhindeki soruşturmaya Federal Soruşturma Bürosu (FBI – Federal Bureau of Investigation) da katılmıştır. FBI Direktörü James Comey kararla ilgili olarak, ‘‘BNP Paribas’a uygulanan önemli finansal cezalar, kâr güdülerini yasalara bağlılıktan üstün tutan bütün şirketlere güçlü ve caydırıcı bir mesajdır. Finansal kurumlar arasındaki bütünlüğe katkı sağlamak ve ulusal güvenliğimizi korumak maksadıyla; ABD bankacılık yasalarına uyumlarını sağlamak için federal ve eyalet ortaklarımızla yakın bir şekilde çalışmayı sürdüreceğiz’’ açıklamasını yapmıştır.

Manhattan Bölge Savcısı Cyrus Vance, uluslararası toplumda en önemli değerlerin; insan haklarına saygı, barış içinde bir arada yaşama ve terörden arındırılmış bir dünya olduğunun altını çizmiş ve bütün bunların ancak etkin uluslararası yaptırımlar ile başarılabileceğini dile getirmiştir. Vance, BNP Paribas davasının 2009 yılından beri çözdükleri yaptırım ihlali içeren yedinci dava olduğunu ve bu davaların uluslararası kamu ve bankacılık sisteminin güvenliği açısından çok önemli olduğunu vurgulamıştır. Vance söz konusu davalar sonucu yaklaşık olarak 12 milyar ABD doları tutarında ceza kesildiğini, fakat daha da önemli olanın; bu davaların bütün bankaların işlerini yürütmesinde köklü değişikliklere yol açmış olduğunu ve Manhattan merkezli finansal kurumların birbirleriyle entegrasyonunu artırdığını ifade etmiştir.

Yaşarken ABD’nin en çok istenenler listesinde yer alan Osama Bin Laden

Suçunu kabul ettiği 09 Temmuz 2014 itirafı ile bağlantılı olarak BNPP, en azından 2004-2012 yılları arasında, 8,8 milyar üzerinde ABD dolarını bilerek ve kasten, ABD ekonomik yaptırımlarını ihlal ederek, ABD finansal sistemi üzerinden Sudan, İran ve Kübalı yaptırıma tabi gerçek ve tüzel kişiler adına transfer ettiğini kabul etmiştir. Yasadışı ödemelerin çoğunluğu, Sudan hükümetinin teröre yardım etme ve insan hakları ihlalerindeki rolü nedeniyle ABD ambargosuna tabi olan Sudan’dan yaptırıma tabi gerçek ve tüzel kişiler adına yapılmıştır.

BNPP, Temmuz 2006-Temmuz 2007 tarihleri arasında, Sudan hükümetine ait bir finans kurumuna ait yaklaşık 4 milyar dolar dâhil yaklaşık olarak 6,4 milyar doları, Sudandan yaptırımlara tabi gerçek ve tüzel kişiler adına, BNPP çalışanlarının bankanın uluslararası terörü destekleyen ve insan haklarını ihlal eden Sudan hükümetine yardım ettiğine yönelik endişelerini dile getiren iç elektronik posta yazışmalarına rağmen, Birleşik Devletler üzerinden işleme koymuştur.

Gerçekten de 2007 yılı Mart ayında BNPP’den üst düzey bir uyum müdürü, başka bir üst düzey BNPP uyum müdürü ve hukuk çalışanlarına yazdığı bir mesajda; BNPP’nin iş yaptığı bazı Sudan bankalarının, Osama Bin Laden’e sığınma sağlayan ve Birleşmiş Milletler’in Darfur’a müdahalesine karşı çıkan Sudan hükümetinin desteklenmesinde önemli bir rol oynadığını dile getirmiştir.

BNPP’nin Sudanlı yaptırımlara tabi gerçek ve tüzel kişiler adına yasadışı işlemler yapma yöntemlerinden bir tanesinde, hem bankanın hem de yaptırımlara tabi gerçek ve tüzel kişilerin Birleşik Devletlerdeki finans kurumlarına ve bu kurumlardan yapılan ödemelerdeki rollerini gizlemek maksadıyla sofistike bir sistem olan uydu bankacılığı sistemini kullanmıştır. 2005 yılının başlarında BNPP bir üst düzey uyum görevlisi bankanın Cenevre şubesindeki bazı hukuk, iş ve uyum görevlilerini ABD yaptırımlarının delinmesi maksadıyla uydu banka sisteminin kullanıldığı yönünde uyarmıştır.

İran ve ülkeye dolar girişini engelleyen YAPTIRIMLAR duvarı

Aynı şekilde Ekim 2004 tarihinden 2010 yılı başlarına kadar geçen sürede BNPP bilerek ve kasten yaklaşık 1,74 milyar doları Kübalı yaptırıma tabi gerçek ve tüzel kişiler adına işleme koymuştur. BNPP, Küba ile ABD dolar işine devam ettiğini, bunun yasal olmadığının açığa çıkmasından çok sonra da sürdürdüğünü kabul etmiştir. BNPP ayrıca Küba ambargosuyla ilgili tutumunun hem şövalyevari olduğunu hem de suç olduğunu bildiğini de kabul etmiştir.

BNPP ayrıca, İran bağlantılı işletmeler dâhil 650 milyon dolardan fazla işlem yapma faaliyetine de bulaşmış ve bu faaliyetlerini, banka yaptırımlara uyum konusunda bir iç soruşturma başlattıktan ve hükümetle işbirliği yapma sözü verdikten sonra yaklaşık iki yıl boyunca, 2012 yılına kadar devam ettirmiştir. Yasa dışı İran işlemleri arasında, İranlı bir ham petrol ve petrol şirketinin paravan şirketi olan Dubai merkezli bir petrol firması da bulunmaktadır.

BNPP’nin suçunu itirafını kabul eden Yargıç Schofield, BNPP’nin faaliyetlerinin sadece ABD dış politikasını çiğnemekle kalmadığını, bunun yanı sıra hem bölgesel hem de ulusal güvenliği riske sokan yönetimlere ve Sudan örneğinde olduğu gibi alçakça insan hakları ihlalleri yapan ve terörle bağlantıları bilinen bir hükümete destek sağlamak anlamına geldiğini belirtmiştir. Yargıç Schofield ayrıca 8 milyar dolar üzerindeki ceza tutarının, benzer faaliyetlere eğilimli diğerleri üzerinde kesinlikle caydırıcı bir etki yapacağını ve hiçbir finansal kurumun hukukun üstünlüğünden muaf olmadığını belirtmiştir.

Birleşik Devletler Adalet Bakanlığı yetkilileri ceza olarak kesilen fonların, yaptırım uygulanan Sudan, İran ve Küba rejimleri tarafından zarar gören bireylerin kayıplarını telafi etmek için kullanılabilmesi imkânlarını incelemektedir. Bu süreçte ilk adım olarak Adalet Bakanlığı bu kişileri veya temsilcilerini gördükleri zararı ve miktarını anlatmaya davet etmektedir. 01 Mayıs 2015 (açıklamanın yapıldığı gün) tarihinden başlamak üzere ilgilenen kişiler, bu süreç hakkında www.usvbnpp.com web sitesinden veya 888-272-5632 (Kuzey Amerika) veya 317-324-0382 (uluslararası) telefon numaralarından daha fazla bilgi alabilir ve başvuru yapabilirler.

Federal suç davasına ilave olarak BNP Paribas, New York Eyalet Yüksek Mahkemesine, iş kayıtlarında tahrifat yaptığını ve iş kayıtlarında tahrifat için başkalarıyla işbirliği yaptığını da itiraf etmiştir. BNPP bunun yanı sıra Birleşik Devletler Merkez Bankası (Federal Reserve System – FSR) Yönetim Kuruluna da 508 milyon dolar para cezası ödemeyi de kabul etmiştir.

New York Eyaleti Finansal Hizmetler Departmanı tarafından yapılan açıklamaya göre; BNP Paribas ayrıca 13 banka çalışanın görevlerine son vermeyi, New York ve diğer şubeleri üzerinden bir yıl süreyle ABD doları aklama işlemlerine son vermeyi, 2013 yılından başlamak üzere iki yıl gözetim altında tutulmayı ve 2,24 milyar dolar para cezası ödemeyi de kabul etmiştir.

Bu davanın inceleme ve soruşturulması IRS-CI Washington Saha Ofisi ve FBI New York Saha Ofisi tarafından yapılmıştır. Davanın iddianamesi Kara Para Aklama ve Banka Bütünlük Dava Savcısı Timm Craig, Dava Savcısı Jennifer E. Ambuehl ve Birleşik Devletler New York Güney Bölge Yardımcı Savcıları Andrew D. Goldstein, Martin S. Bell, Christine I. Magdo ve Micah W.J. Smith tarafından hazırlanmıştır.

New York Bölge Savcılığı bu davada Adalet Bakanlığı ile birlikte kendi soruşturmasını da yürütmüştür. Adalet Bakanlığı bu davayla ilgili yardımları nedeniyle Merkez Bankası Yönetim Kurulu, New York Merkez Bankası, New York Finansal Hizmetler Eyalet Departmanı ve Maliye Bakanlığı Dış Varlıklar Kontrol Ofisine şükranlarını sunmaktadır.

Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. Yaklaşık beş yıl önce kaleme alınan bu açıklama Birleşik Devletler yaptırım yasaları ve bu yasaları delenlerin başına neler geldiği hakkında bilgi vermek maksadıyla çevrilmiştir.

Dünyanın en büyük finans kurumları arasında yer alan ve Fransa’nın en büyük bankası olan BNP Paribas dahi suçunu itiraf etmek zorunda kalmış ve Birleşik Devletler yargısının yaklaşık 9 milyar ABD doları tutarındaki YAPTIRIM İHLAL cezalarından kurtulamamıştır.

İnsanın aklına ister istemez Zarrab Davası geliyor…