Ambulans Helikopter Kazası ve Nedenleri

                                                                                                 EagleMed AS350 Helikopter

Ambulans Helikopter Kazası ve Nedenleri

11 Eylül 2016

22 Şubat 2013 günü sabahında saat 05.45 sularında EagleMed Şirketine ait bir ambulans helikopteri, Oklahoma City’de kaza-kırım geçirir. Mahalli medya raporlarına göre; hava paramedik olarak helikopterde görev yapan Billy Wynne kazadan yaralı olarak kurtarılarak hastaneye kaldırılır, pilot Mark Montgomery ve hava hemşire Chris Denning hayatlarını kaybederler. Kaza esnasında, Integris Baptist Medical Center’da bulunan merkezinden Watonga’daki bir hastayı almak üzere kalkan A350 B2 modeli helikopterde hasta bulunmamaktadır.

Görgü tanıkları, yere çarpma sonrasında bir patlama olduğunu ve bunu birkaç dakika sonra diğer bir patlamanın izlediğini ve ikinci patlama öncesi, olayı gören çevredekiler tarafından Wynne’nin helikopterden çıkarıldığını ifade etmektedirler.

Hemşire Denning, EagleMed’e transfer olmadan önce yaklaşık 10 yıl süreyle Integris Şirketinde çalışmış, Montgomery ise Mart 2011 tarihine kadar Oklahoma Ulusal Muhafızları’nda pilot olarak görev yapmıştır.

NTSB tarafından başlatılan soruşturmaya başkanlık eden Alex Lemishko kaza-kırım öncesi pilot tarafından bir çağrı yapılmadığını belirtmiş ve ‘Uydudan yapılan izleme verilerine göre ilk kalkıştan itibaren her şeyin normal olduğunu’ ifadelerine eklemiştir. Görgü tanıklarının ifadelerine göre düşüşe başlamadan önce helikopterden bir alevin çıktığı görülmüştür.

—————————————————————————————————————–

NTSB Hava Ambulans Helikopter Kazasının Motor Modifikasyonundan Kaynaklandığını Açıkladı

 Foto: KFOR

20 Ocak 2016

Kaza-kırım heyeti uzmanları bir ambulans helikopter motoruna yapılan modifikasyonların onu buzlanmaya karşı daha hassas hale getirmiş olabileceğini ve 2013 yılında meydana gelen ölümlü kazanın nedeninin bu olabileceğini açıkladılar.

EagleMed Şirketi tarafından işletilen AS350 B2 modeli Airbus ambulans helikopteri, 22 Şubat 2013 günü, Oklahoma City’de bulunan Integris Baptist Hastanesinden, hastaneler arası bir hasta transferi için kalkış yapmıştır. Tırmanışın ilk safhasında, motorda güç kaybı emareleri ile yakınlardaki bir park alanına düşen helikopter çarpma sonrasında alev almış, pilot ve hemşire hayatlarını kaybederken hava paramedik ciddi şekilde yaralanmıştır.

NTSB yayınladığı muhtemel kaza nedeni raporunda, motordaki buzlanmadan kaynaklanan güç kaybını asıl neden, hangar dışında park edilen helikopterin motor hava alığının kapatılmaması nedeniyle yağış ve dondurucu soğuğa maruz kalması ile pilotun yetersiz uçuş öncesi muayenesinden kaynaklanan motor hava alığı bölgesindeki buz oluşumunu görmemesini katkıda bulunan nedenler olarak açıklamıştır.

NTSB tarafından hazırlanan raporda motor modifikasyonu ile ilgili ayrıntılar ön plana çıkmaktadır. AS350 B2 modeli helikopterler üzerinde bulunan standart motor olan Turbomeca Arriel 1D1 motoru yerine kaza-kırım geçiren helikopterde, Soloy Aviation Solutions Şirketine ait, motor hava giriş sisteminin modifikasyonunu içeren bir ek tip sertifikası ile monte edilen Honeywell LTS101-700D-2 modeli bir turboşaft motor bulunmaktadır. NTSB’ye göre bu modifikasyonun neticesi olarak motor hava girişi hafifçe yukarı doğru açılı bir hale gelerek hava giriş bölmesinin arka tarafında korunmamış bir açıklık kalmasına ve nem ve parçacıkların kolaylıkla toplanabileceği alanda da bir boşluk oluşmasına neden olmuştur.

Soloy Şirketi, ek tip sertifikasının, motor değişimi esnasında Aerospace Filtration Systems şirketi imali bir hava giriş filtre kitinin yerleştirilmesi opsiyonunu ve diğer bir ek tip sertifikasının da motor değişimi sonrasında bu kitin takılmasını önerdiğini ifade etmişlerdir. Kaza-kırım geçiren helikopterde bu kit bulunmamaktadır. Kaza-kırımın yaşandığı gece helikopter hangar dışında motor hava giriş örtüsü olmadan park yerinde kalmıştır. Kaza-kırım sabahı alınan kamera kayıtlarına göre pilot Mark Montgomery’nin uçuş öncesi kontrolleri düşük görüş şartlarında yapması NTSB’yi motor hava girişinde oluşan buzlanmayı göremediği düşüncesine yöneltmiştir.

Fakat pilotun ailesinin avukatı Timothy A. Loranger, tasarımdan kaynaklanan hatanın pilotun helikopteri uygun şekilde kontrol etmesini engellediğini öne sürmektedir. Pilotun eşi, EagleMed Şirketi ve bir sigorta şirketi, helikopter ve motor üreticileri ile motor modifikasyon paketinin tasarımcısına karşı dava açmışlardır. Dava halen Oklahoma Temyiz Mahkemesinde görülmektedir.

Olaya dâhil olan taraflar, NTSB tarafından yapılan incelemeler sonucunda edinilen bulguları göz önüne alarak helikopter üzerinde bazı değişiklikler yapmışlardır. EagleMed, uçuş öncesi kontrollerde motor girişinde buz oluşumunun tespitini kolaylaştırmak maksadıyla hava giriş bölmesini mat siyah renge boyamış ve motor hava giriş bölmesi muayene prosedürünü modifiye etmiştir. EagleMed Şirketinin aldığı diğer bir tedbir de helikopterler üzerinde devamlı olarak motor hava giriş örtülerinin bulundurulmasıdır. Honeywell, Airbus ve FAA Helikopter Direktörlüğü de buzlanma şartları ve karlı havalarda uçuş operasyonları ile ilgili uçuş emniyet bültenleri yayınlamışlardır.

Not: Orijinal metinler yorum eklenmeden aslına sadık kalınarak tercüme edilmişlerdir.

 Çeviren: Ercan Caner, Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin yanı sıra, uçak ve helikopter lisanslarına sahiptir. Yüksek lisans derecesini Gazi Üniversitesi’nden Avrupa Birliği – Türkiye İlişkileri alanında alan Caner, halen Türkiye Hava Sahası Yönetimi alanında Haliç Üniversitesi’nde doktora tez çalışmalarını sürdürmektedir. İnsansız Hava Araçları (2014) ve Taarruz Helikopterleri (2015) konulu makaleleri yayımlanmıştır. 39 yılı kapsayan TSK, BM ve NATO ile savunma sanayii deneyimlerine sahiptir. E-mail:ercancaner@gmail.com @ercancaner1963