AMRAAM FÜZESİ

AMRAAM® – Advanced Medium Range Air-to-Air Missile – Gelişmiş Orta Menzilli Hava-Hava Füzesi, dünyanın en gelişmiş ve muharebe şartlarında kendini kanıtlamış, hava üstünlüğü sağlayan bir silah sistemidir. 30 yılı aşan bir tasarım, iyileştirmeler, test ve üretim ile AIM-120 füzesi, her türlü hava koşullarında ve görüş mesafesinin ötesinde etkili bir füzedir. Füzenin imkân ve kabiliyetleri 4.900’den fazla test atşında ve 13 hava-hava muhrebesi zaferinde tam olarak kanıtlanmıştır.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 11 Mart 2024

AMRAAM F3R (AIM-120D-3) füzesi atan F/A-18F Super Hornet savaş uçağı

ABD ve 40 ülke tarafından kullanılan AMRAAM füzesi; F-15A/B/C/D/E Eagle/Strike Eagle, F-16 Fighting Falcon, F/A-18 Super Hornet, F-22 Raptor, Eurofighter Typhoon, JAS-39 Gripen, Tornado ve Harrier modeli savaş uçaklarına entegre edilmiştir. AMRAAM füzesi ayrıca, NASAMS™ olarak da bilinen (National Advanced Surface-to-Air Missile System – Milli Gelişmiş Kara-Hava Füze Sistemi)’nin temel silahıdır. AMRAAM füzesinin en yeni versiyonu, bütün F-35 Müşterek Taarruz Uçağı (JSF- Joint Strike Fighter) varyantlarında operasyoneldir ve F-35 JSF’lerde kullanılabilen tek radar güdümlü hava-hava füzesidir.

AMRAAM füzesi hem hava-hava, hem de kara-hava angajmanlarında operasyonel esneklik sağlayan gerçek bir çift rollü füzedir. Füzenin gelişmiş aktif güdüm sistemi ve tekâmül etmiş arayıcı tasarımı, hava-hava rollerinde en zorlu ortamlarda dahi hedefleri süratle bulmasını sağlamaktadır. Karadan fırlatma rolünde NASAMS’ın temel silahı olan AMRAAM, kullanan ülkelere aynı füzeyi her iki rolde de hiçbir değişiklik yapmadan kullanma imkânı sağlamaktadır.

Yer Tabanlı Hava Savunması

AMRAAM-Uzun menzilli füze, hedefleri daha uzun mesafelerde ve daha yüksek irtifalarda önleyen ve imha eden karadan atılan yeni bir çözümdür. AMRAAM-ER füzesi menzil artışını, daha büyük roket motoru ve optimize edilen uçuş kontrol algoritmalarından almaktadır.

Yer tabanlı hava savunması için özel olarak tasarlanan AMRAAM-ER füzesine, orta menzilli hava savunması pazarında, gelişmiş hava savunma şemsiyesi sağlaması maksadıyla, NASAMS fırlatma ünitesine entegre edilmesi planlanmıştır. NASAMS, 12 ülke tarafından kullanılmaktadır ve 2005 yılından bu yana ABD Ulusal Başkent Bölgesi’nin (National Capital Region) hava savunma sistemine entegre edilmiştir. İlk AMRAAM-ER füze uçuş testi 2021 yılının ikinci çeyreğinde başarıyla tamamlanmıştır.

AMRAAM füzesi ABD ve müttefik silahlı kuvvetlerin hava-hava muharebelerinde kullanmak için seçtikleri silah sistemidir ve geliştirilmesine sürekli olarak devam edilmektedir.

Kökleri 30 yıl geriye giden günümüzün AMRAAM füzesi, donanım ve yazılımında yapılan çok sayıda güncellemeler sayesinde önceki versiyonlarından çok farklıdır.

AMRAAM füzesi, haklı olarak günümüzün en gelişmiş hava-hava silah sistemidir. Bir Raytheon Technologies işletmesi olan Raytheon Füzeler & Savunma Hava Gücü Başkanı Paul Ferraro, AMRAAM füzesinin mütecaviz unsurların karmaşık tehditlerini bertaraf edebilecek imkân ve kabiliyette olduğunu ifade etmektedir

Raytheon Missiles & Defense tarafından tasarlanan ve imal edilen gelişmiş orta menzilli füzenin silahlı kuvvetlerin göklere hakim olmasını sağlayan özellikleri aşağıda ayrıntılarıyla açıklanmıştır.

AMRAAM füzesi bugüne kadar 5,000’den fazla kez test edilmiş ve dünyanın çeşitli yerlerindeki savaşlarda kullanılmıştır. Yapılan testlerin hedefi; füzenin menzil, GPS (Küresel Konumlama Sistemi)  seyrüseferi veya iki yönlü veri bağlantısı gibi özelliklerini iyileştirerek bir sonraki versiyonu çok daha gelişmiş ve etkin hale getirmektir.

Raytheon Füzeler ve Savunma Hava Üstünlüğü Genel Müdürü Steve Dickman, atış testlerinden alınan gerçek zamanlı verilerin, sistemin yeni veya gelişen tehditlere karşı tepkisini görmek maksadıyla sayısal modellere aktarıldığını ifade etmektedir.

Yukarıda belirtilen çeşitli savaş jetlerinde kullanılan AMRAAM füzesinin her platform için ayrı bir versiyonu bulunmaktadır. Savaş uçağı platformu geliştikçe füze de yeni platforma uyarlanmakta ve platformun imkân ve kabiliyetlerini daha da artırmak için füzenin mevcut performansından azami şekilde faydalanılmaktadır.

Üzerinde Türk Bayrağı da olan bir F-35A Lightning II savaş uçağı hava-hava füzesi atışı esnasında. Fotoğraf: U.S. Air Force

Raytheon Missiles & Defense, tasarım, analiz, doğrulama ve geçerlilik modellemesini kullanarak AMRAAM füzelerine yeni imkân ve kabiliyetleri F3R (Form, Fit and Function Refresh – Form, Uyum ve İşlev Yenileme) ile kazandırmaktadır. Yeni AMRAAM F3R füzesi, süratle gelişen yeni tehditlere karşı gelişmiş bir güdüm devresi ve yazılımına sahip olacaktır.

Füzenin hassasiyetini artırmak maksadıyla GPS (Global Positioning System – Küresel Konum Sistemi) ve ataletsel seyrüsefer sistemi (INS-Inertial Navigation System) geliştirilmektedir. Yapılan geliştirmeler sayesinde AMRAAM zorlu tehdit senaryolarını daha hızlı algılama ve üstesinden gelme imkân ve kabiliyetine sahip olacaktır.

İş dünyası ve ABD Hava kuvvetleri, AMRAAM F3R modelinin ilk güdümlü gerçek atış testlerini tamamlayarak IOC (Initial Operational Capability – İlk Harekât Kabiliyeti) safhasına bir adım daha yaklaştırmıştır. Füzenin IOC yeteneğini kazanması, askeri literatürde konuşlandırmaya hazır olması anlamına gelmektedir.

F3R ile uyumlu olarak AMRAAM füzesine; güdüm sistemi, menzil ve performansının geliştirilmesi maksadıyla, SIP-3 (System Improvement Program – Sistem Geliştirme Programı) olarak adlandırılan yazılım güncellemeleriyle ilave yetenekler kazandırılmaktadır.

Raytheon Missiles & Defense firması, F3R donanımını SIP-3 yazılımına entegre etmek maksadıyla model tabanlı sistem mühendisliğini kullanmaktadır ve sonuç SIP-3F olacaktır.

AMRAAM füzesinde yapılan gelişmeler durmaksızın ilerlemektedir. SIP-4 safhasında yeni donanımın sağladığı işlem gücü ve hızdan tam olarak faydalanılması ve 2025 yılına kadar SIP-4 imkân ve kabiliyetinin tam olarak hayata geçirilmesi planlanmıştır.

Raytheon Missiles & Defense firması AMRAAM füzesini her ne kadar belirli spesifikasyonlara göre olsa da, gelişen tehditlere uyum sağlamak maksadıyla modernizasyon ve geliştirmelere açık bir mimariyle tasarlamış ve üretmiştir. Bu özelliklerden bir tanesi de kullanıcıların füzeyi daha uzağa fırlatabilmelerine imkân sağlayan ETOF (Extended Time of Flight – Artırılmış Uçuş Süresi) olarak bilinen ekstra batarya ömrüdür.

The AMRAAM-Extended Range füzesi, NASAMS olarak adlandırılan orta menzilli hava savunma sistemine de entegre edilmiştir ve 2022 yılında füze gereksinimleri karşıladığını ve seri üretime hazır olduğunu gösteren testlerden başarıyla geçmiştir.

Yani silahın azami menzili standart versiyondan %50 daha uzundur ve Norveç NAMMO şirketi tarafından imal edilen daha büyük roket motoru sayesinde de azami irtifası %70 oranında artmıştır. NAMMO ve KONSBERG Defence & Aerospace firmalarının, geliştirilmiş bir roket motoru ve yeni bir kontrol mekanizmasına sahip olacak AMRAAM-E2 varyantı üzerindeki çalışmaları sürmektedir.

AMRAAM-ER ve AMRAAM-E2 füzeleri üzerinde yapılan çalışmalar, menzil ve hedefe ulaşma hızında artış sağlayacak olan AXE (AMRAAM Air-launched Extended Envelope) gibi yeni varyantlar için de kapıyı açmaktadır.

https://www.defensenews.com/native/raytheon-missiles-defense/2022/09/01/amraam-missile-a-long-legacy-with-new-capability/