Angajman Kuralları

Angajman kuralları günümüz modern muharebelerinde önemli bir konu ve silahlı kuvvetlerin vazife planlamasının önemli bir bileşeni haline gelmiştir. İdeal olarak angajman kuralları; operasyonel gereklilikler, ulusal politika ve silahlı çatışma hukuku faktörleri olmak üzere üç önemli faktörün bir araya geldiği kesişme noktasıdır.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 16 Kasım 2023

İsrail ordusu tarafından paylaşılan fotoğrafta Al-Shifa hastanesine düzenlenen askerî operasyona hazırlanan askerler görülmektedir. Fotoğraf: Israeli Defence Forces via AFP

Askeri nihai durum, komutanının niyet ve maksadı, komutanın hedefi, arzu edilen etkiler ve icra edilecek görevlerin tam olarak anlaşılmasının, bütün hedefleme sürecini yönettiği bir gerçektir. Bununla birlikte, nihai durum ve hedefler herhangi bir şekilde uygun olmayan veya yasadışı maksatlar ile gölgelenmesi veya genel olarak operasyonun temelinin yasal yetkilerin yanlış yorumlanmasına dayanması durumunda, her hedefe angajman yasal özürlülük riski altındadır.

İster angajman kurallarının belirlenmesi sürecinde isterse yerleşik bir angajman kuralları prosedürü çerçevesinde operasyonların planlanması ve icrası esnasında olsun, hukuki danışmanlar, muharebe gücünün kullanılmasının yasallığı ve dolayısıyla da meşruiyetinin sağlanmasında çok önemli bir rol oynar.

Angajman kuralları ve uluslararası çatışma hukuku, operasyonel düzenlemenin iki farklı kaynağıdır. Angajman kuralları genellikle uluslararası çatışma hukuku yükümlülük ve yetkilerini içeriyor olsa da, bu ikisi eşanlamlı değildir.

ABD askerî doktrininde tanımlandığı şekilde angajman kuralları; yetkili askerî otorite tarafından yayınlanan ve ABD kuvvetlerinin karşılaştığı diğer kuvvetlerle muharebe angajmanını başlatacağı ve/veya devam ettireceği koşullar ile tahditleri tanımlayan bir düzenlemedir.

Başka bir ifadeyle angajman kurallarının maksadı; operatif ve taktik seviyedeki komutanlara, muharebe operasyonlarının tali kuvvetler ile yürütülmesinde daha fazla kontrol yetkisi  vermektir.

Angajman kuralları günümüz modern muharebelerinde önemli bir konu ve silahlı kuvvetlerin vazife planlamasının önemli bir bileşeni haline gelmiştir. İdeal olarak angajman kuralları; operasyonel gereklilikler, ulusal politika ve silahlı çatışma hukuku faktörleri olmak üzere üç önemli faktörün bir araya geldiği kesişme noktasıdır.

Hassas Hedefler

Hassas hedefler, askerî harekât esnasında muharip olmayan kişi, mülk ve ortamlarda tesadüfi etkiler nedeniyle meydana gelebilecek fiziksel ve tali etkiler nedeniyle komutanların, ulusal düzeyde bildirim eşiklerinin aşıldığını belirlediği hedeflerdir.

Hassas hedefler, bunun yanı sıra ulusal düzeydeki angajman kuralı eşiklerini aşan hedefler ile hedefin vurulmasının etkilerinin olumsuz siyasi sonuçlar doğurabileceği değerlendirilen hedefleri de içerebilir. Zamana duyarlı hedefler, müşterek kuvvet komutanın belirlediği ve onayladığı, derhal müdahale gerektiren hedef veya hedef kümeleridir. Zamana duyarlı hedefler dost kuvvetler açısından oldukça kazançlı, büyük etkiler yaratan veya dost kuvvetler için büyük tehlike oluşturabilecek hedeflerdir. Hedefleme sürecinde en büyük zorluklardan bir tanesi hassas hedeflerin etki altına alınmasıdır.