Pfizer & Moderna
COVID-19 aşıları takviye dozunun bütün Amerikalılar için onaylanması durumunda, bir uzmanın tahminine göre; sadece takviye doz aşılardan gelirini BionTech ile paylaşan Pfizer 26 milyar, Moderna ise yaklaşık 14 milyar dolar kâr elde edecektir.
Yazar: Megan Redshaw, The Defender, 27 Eylül 2021
Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 28 Eylül 2021
CEO ve Başkanı Albert Bourla 26 Eylül 2021 günü yaptığı açıklamada hayatın bir yıl içinde normale dönmesini beklediğini, ancak muhtemelen yıllık COVID aşılarının gerekli olacağını dile getirmiştir. Bourla’nın ‘‘normal hayata dönüş’’ vizyonu, Pfizer ve Moderna şirketlerini sonsuz sayıda takviye doz aşılar üreterek milyarlarca dolar kâr elde etme fırsatı sunmaktadır. İlaç şirketlerinin ne kadar para kazanacağı takviye doz aşı üretiminin büyüklüğüne bağlı olduğu açıktır.
ABC Televizyonunda yayınlanan ‘‘This Week’’ programında, bir yıl içinde normal hayata dönüleceğini öngördüğünü söyleyen Bourla, bunun varyantların artık olmayacağı veya aşı olmadan hayatlarımızı sürdürebileceğimiz anlamına gelmediğinin altını çizmiştir. Bourla en olası senaryonun; etkisi en az bir yıl süren aşılar ile insanları her yıl aşılamak olduğunu, ancak verilerin beklenip görülmesi gerektiğini de söylemiştir.
Bourla’nın gelecekle ilgili öngörüsü, geçtiğimiz hafta normal hayata dönüş hakkında görüşü sorulduğunda, İsviçre gazetesi Neue Zuercher Zetitung’a COVID-19 salgınının bir yıl içinde bitebileceğini söyleyen Moderna Şirketi CEO’su Stéphane Bancel’in tahminiyle aynıdır. Moderna Şirketi 01 Eylül 2021 tarihinde Birleşik Devletler Gıda ve İlaç Dairesi’nden imal ettiği aşıların üçüncü bir takviye doz olarak kullanılmasına izin vermesi için başvurmuştur.
Salgın esnasında imal ettiği aşılardan kâr amacı gütmediğini söyleyen Johnson & Johnson şirketinin de önümüzdeki günlerde takviye doz aşısı için verileri Gıda ve İlaç Dairesi’ne göndermesi gerekmektedir.
Associated Press’e göre; Başkan Joe Biden’in geçtiğimiz Ağustos ayı ortalarında takviye doz planını açıklamasının ardından analistlerin Moderna şirketinin 2022 yılı ortalama gelir tahmini %35 artmıştır.
ABD vatandaşlarına bugüne kadar uygulanan aşıların çoğunu Pfizer ve BionTech ilaç şirketleri sağlamıştır. Morningstar analisti Karen Andersen’e göre; gelirini BionTech ile bölüşen Pfizer şirketinin sadece takviye doz aşı gelecek yıl kârı küresel bazda 26 milyar dolar, Moderna şirketi kârı ise bütün Amerikalılara yapılmasına onay verilmesi durumunda 14 milyar dolar olacaktır.
Pfizer şirket yöneticileri, aşıdan elde edilen vergi öncesi düzeltilmiş kâr marjının gelir yüzdesi olarak yüksek (%20’lerin üstünde) olmasını beklediklerini, bunun da gelecek yıl sadece takviye doz aşılardan yedi milyar dolar tutarında bir kâr anlamına geldiğini ifade etmektedir.
Pfizer şirketinin 2021 ve 2022 yıllarını kapsayan 60 milyar dolardan fazla satış değerindeki aşı anlaşmalarıyla yalnızca bu yıl 33,5 milyar dolar gelir elde etmesi beklenmektedir. Yapılan anlaşmalar, ilk iki dozun yanı sıra zengin ülkelere sağlanacak olan milyarlarca dolar tutarındaki potansiyel takviye aşılarını da kapsamaktadır.
COVID-19 aşı gelirinin Pfizer ilaç şirketinin toplam gelirinin %42’sini oluşturması ve pnömokok bir hastalık için geliştirilen dünyanın en kazançlı aşısı olan Pfizer Prevenar 13 aşısının geçtiğimiz yıl sağladığı 5,8 milyar doların beş katından fazla gelir getirmesi beklenmektedir.
Aşıların normalde tedavide kullanılan ilaçlar kadar gelir getirmediğine dikkat çeken Michigan Üniversitesi işletme profesörü Erik Gordon, bu rakamın gelecekte aşı geliştirme çalışmaları açısından iyiye işaret ettiğini, ancak COVID-19 aşılarının gösterdiği büyük ekonomik performansın daha fazla ilaç şirketi ve kapitalist sermayedarı oyun alanının içine çekebileceğini belirtmiştir.
Associated Press’de yer alan bir habere göre; Pfizer ve Moderna ilaç şirketleri için takviye dozlar, aşıların piyasaya ilk kez sunulması öncesinde şirketlerin yaptıkları araştırma ve geliştirme maliyetleri olmadığından orijinal iki doza kıyasla çok daha kârlı olabilecektir.
WBB (Westfield Bakerink Brozak) Menkul Kıymetler CEO’su Steve Brozak; ilk dozlara oranla şirketlerin takviye dozlardan elde edecekleri gelirin neredeyse tamamının kâr olacağını ifade etmiştir.
12 Nisan 2021 itibarıyla; AstraZeneca, Pfizer ve Moderna ilaç şirketlerinin performansları. Kaynak: FactSet.
Birleşik Devletler Gıda ve İlaç İdaresi, Pfizer imali COVID-19 aşısının üçüncü dozunun, 65 yaş üstü insanlar ve kurumsal veya mesleki olarak virüse sık maruz kalmaları nedeniyle hastalık riski yüksek olanlara uygulanmasına geçtiğimiz hafta içinde onay vermiştir.
Bir grup bilim insanından oluşan ve aşı onayları konusunda ABD Gıda ve İlaç İdaresi’ne danışmanlık hizmeti sunan Aşılar ve İlgili Biyolojik Ürünler Danışma Komitesi (VRBPAC – Vaccines and Related Biological Products Advisory Committee), 17 Eylül 2021 tarihinde, Pfizer imali aşının üçüncü dozunun; 65 yaş üstü yetişkinler ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar için acil kullanım yetkisini vermiştir. VRBPAC, üçüncü doz aşıların bütün halk için kullanımını ise uzun vadeli veri yokluğu nedeniyle ikiye karşı 16 oyla reddetmiştir.
STAT haber sitesine göre VRBPAC’ın bu kararı, Biden yönetimine verilen büyük bir ders olarak algılanmıştır. (ÇN: ABD Başkanı Joe Biden, başkanlık seçim kampanyası esnasında COVID-19 aşı uygulamasını zorunlu yapmayacağı konusunda Amerikan halkına söz vermiştir. Verdiği sözü unutan Başkan Biden, anlaşılmaz bir şekilde 09 Eylül 2021 tarihli bir icra emriyle 100 veya daha fazla çalışanı olan bütün şirketlerin çalışanlarına COVID-19 aşısı ya da haftalık test yapılması zorunluluğunu getirmiştir. Başkan Biden icra emrinin yaptırım gücünü artırmak maksadıyla da her ihlalin federal yasalar kapsamında 14.000 ABD dolarına kadar para cezası ile cezalandırılacağını açıklamıştır.) Komitenin kararı; Biden’in takviye dozlara destek açıklamasının ardından istifa eden iki önemli Gıda ve İlaç İdaresi aşı düzenleyicisi olan Marion Gruber ve Phil Krause’nin istifalarının hemen ardından gelmiştir.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri Direktörü Dr. Rochelle Walensky, aşı tavsiye komitesinin tavsiye kararını dikkate almayarak; sağlık çalışanları, öğretmenler, market çalışanları, uzun süreli bakımevi sakinleri, evsizler, mahkûmlar ve ‘‘yüksek risk’’ altında olduğu değerlendirilen herkese üçüncü doz Pfizer aşısı yapılmasının önünü açmıştır.
CDC Direktörü Walensky ayrıca, danışma komitesinin tavsiyesine uyarak, 65 yaş üstü Amerikalılar ve önemli tıbbi rahatsızlıkları olan yetişkinlere, ilk iki doz aşıların ardından en az altı ay sonra takviye aşı dozları yapılmasını da onaylamıştır.
Philadelphia Çocuk Hastanesi Aşı Eğitim Merkezi Direktörü ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri Aşı Uygulamaları Danışma Komitesi üyesi Dr. Paul Offit ise; 30 yaşından küçük herkese, kendileri için yararlı olduğuna dair net bir kanıt olmaksızın ve zararlı olabileceğine yönelik teorik kanıtlar olmasına rağmen üçüncü doz aşı uygulanmasının kendisini kaygılandırdığını ifade etmiştir.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) Direktörü Dr. Rochelle Walensky. Fotoğraf: 2021 Brian Malloy Photo/@ Malloy Photographers
Dr. Offit bunun yanı sıra, CDC Direktörü Walensky’nin, Aşı Uygulamaları Danışma Merkezi’nin tavsiyesini dikkate almayarak, henüz aşı olmayan birçok yetişkini COVID-19 hastalığına karşı aşılanmaya ikna çabalarına zarar vermiş olabileceğini de dile getirmiştir.
Dr. Offit, zaten iki doz aşı uygulanan insanları ilave bir doz almaları konusunda korkutmanın zor olmadığını ve aşılananların 10 doz daha aşı olmaya ikna edileceklerinden emin olduğunu da ifade etmiştir.
Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir ve Sayın Megan Redshaw’ın düşüncelerini içermektedir. Yazının çevrilerek paylaşılması; Sun Savunma Net sitesi ve çevirenin aşı taraftarlığı ve/veya karşıtlığı ile yaklaşımını sergilememektedir. Bu konuda doktorların tavsiyesi esas alınmalıdır. Yazının orijinal metnine aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.