Ercan Caner, Sun Savunma Net, 23 Mayıs 2024
Bradley gibi bindirilmiş kıtaların taşınmasında da kullanılan zırhlı araçlar, üzerlerindeki uzun menzilli sensörlerle ağır silah platformları olarak düşman hedeflerini avlamak ve yaya askerlere zırhla korunmuş ulaşım imkân ve kabiliyeti kazandırmak maksadıyla uzun yıllardan beri kullanılmaktadır.
Bununla birlikte, araca bindikleri andan itibaren askerlerin içinde bulundukları muharebe sahasıyla bağlantıları kesilmekte ve görüşü kaybeden savaşçıların durumsal farkındalığı sıfıra inmektedir. En kötüsü ise; muharebe sahası ile irtibatı kaybeden askerlerin, inme esnasındaki yaşadıklarıdır. İçinde bulundukları araziyi bilmeyen ve hızla değişen durumun farkında olmayan askerler, araçtan inme esnasında düşman etkilerine karşı aşırı hassas bir hale gelmektedir.
ABD ordusu, zırhlı araçlar içinde bindirilmiş olarak intikal eden askerlerin durumsal farkındalığını artırmak maksadıyla; askerlere araç içindeyken optimum görüş imkân ve kabiliyeti sağlayan IVAS (Integrated Visual Augmentation System- Entegre Görsel Artırma Sistemi) teknolojisi ve sensörlerini araç platformlarına entegre etmeye başlamıştır.
Entegre Görsel Artırma Sistemi; sayısal düşük ışık, termal gece görüş ve yüksek çözünürlüklü dalga kılavuz teknolojilerini kullanarak karma bir gerçeklik arayüzü oluşturmaktadır. Sistemin, geleceğin muharebe sahasındaki çok kapsamlı operasyonlarda, intikal dâhil vazifenin her safhasında hayatta kalma ve başarı şansını artıracağı öngörülmektedir.
Entegre Görsel Artırma Sisteminin hedefi sadece zırhlı araçlara binen askerlerin muharebe sahası ile irtibat ve durumsal farkındalıklarının kaybedilmesini önlemek değildir, sistemi kullanan askerler zırhlı araç üstüne yerleştirilmiş sensörler vasıtasıyla içinde bulundukları araç ne görüyorsa aynı görüntüyü görme imkân ve kabiliyetine de sahip olacaklardır.
Fort Stewart üssünde sistemi test eden 1. Zırhlı Tugay Muharebe Timinden askerler, araç üzerine yerleştirilen sensörlerin özellikle düşman tarafından yerleştirilen el yapımı patlayıcı düzeneklerin tespit edilmesi, keşif harekâtı ve karmaşık taarruz görevlerinde büyük avantaj sağladığını ifade etmişlerdir.
Entegre Görsel Artırma Sistemi, muhabere, termal ve gece görüş sistemlerini birbirine entegre ederek, zırhlı araç içindeki askerlerin muharebe sahası durumsal farkındalıklarını artırmakta ve bir kuvvet çarpanı olarak düşmanı etkisiz hale getirme kapasitelerini geliştirmektedir. IVAS sayesinde araç içindeki bütün askerler: araç komutanı, silahçı ve sürücünün gördüğü her şeyi görebilme imkân ve kabiliyetine kavuşmaktadır. Araç içinde hedefe yaklaşma esnasında gören göz sayısının artması, özellikle inme esnasında askerlerin düşman etkilerine karşı hassasiyetini azaltmaktadır.
El Yapımı Patlayıcı Düzenek (EYPD) Saldırısı
Hedefe süratle ilerleyen araç içindeki askerler, yeni istihbarat verileri, arazi ve hedef yerleri hakkında bilgi alarak, bir yandan muharebe sahası ile irtibatını kesmemekte, öte yandan hedefe yaklaşma esnasında aracın sağladığı hareket ve koruma imkân ve kabiliyetlerinden de azami şekilde istifade etmektedirler.
Muharebe sahasındaki askerler, bazen düşük görüş şartları ve arazinin yapısı nedeniyle düşmanı ve hedefleri tam olarak göremeyebilirler, ancak IVAS sayesinde durumsal farkındalıklarını muhafaza eden askerler, doğru ve yerinde taktik kararlar verme imkân ve kabiliyetine kavuşacaklardır.
Araç içinde hedefe ilerlerken araç komutanı, silahçı ve sürücünün yanı sıra araç içindeki bütün askerlerin de içinde bulundukları ortamı görebilmesi ve özellikle düşmanın yerleştirdiği el yapımı patlayıcıların tespit edilmesi, muharebe sahasında askerlerin korunma ve emniyet derecesini yükseltecek ve vazifenin başarılmasını sağlayacaktır.
Entegre Görsel Artırma Sistemine olan ihtiyaç, kullanıcı tarafından talep edilen araç içindeyken askerlerin durumsal farkındalıklarını koruma arzusundan doğmuştur. Özellikle karmaşık muharebe ortamında ve zayıf görüş şartlarında hedefe yaklaşan askerler, indirilmiş ve/veya bindirilmiş konumdayken içinde bulundukları ortamı tam olarak algılayamamaktadır. Özellikle bindirilmiş durumdaki askerlerin muharebe sahasından kopması; hayatta kalma şanslarını azaltmakta ve vazifenin başarılmasını tehlikeye sokmaktadır.
Askerlerin zırhlı araçlara bindiklerinde de etrafı görebilmeleri maksadıyla; araç komutanı, silahçı ve sürücü tarafından kullanılan görüş ve atış sistem görüntülerini askerlerin baş üstü göstergelerine aktaran entegre görsel artırma sistemi, telsizleri de entegre ettiğinden, inme esnasında askerler içinde bulundukları taktik durumun azami şekilde farkında olarak araçtan inmektedirler.
Lewis-McCord üssünde, zırhlı araç içinde Entegre Görsel Artırma Sistemini kullanan bir asker. Fotoğraf: Courtney Bacon/Army.
Araç içinde intikal ve/veya hedefe ilerlerken muharebe ortamından kopan askerler özellikle inme esnasında düşman etkisine karşı oldukça hassastır. Bu hassasiyeti gidermek maksadıyla; araç içinde hareket halindeki askerlerin, güncel istihbarat bilgileri, düşman hedeflerinin kesin yerleri ve doğal/suni engel yerleri gibi bilgilerle sürekli olarak güncellenmesi gerekmektedir. Araç içinde hedefe doğru ilerleyen askerler, hem dost unsurların hareketlerini takip edebilir, hem de inme esnasında düşmanın direkt ateşine maruz kalmamak maksadıyla örtü ve gizleme sağlayan inme yerini seçebilirler.
Araç içinde hedefe doğru ilerleyen askerlerin durumsal farkındalıkları araç üzerine yerleştirilen çeşitli sensör ve görüş sistemlerine ilave olarak, insanlı ve/veya insansız hava araçlarından aktarılan gerçek zamanlı görüntüler vasıtasıyla da artırılmaktadır. Araç komutanı, silahçı ve sürücü tarafından da görülemeyen ve tespit edilemeyen düşman unsurları ve tehditlerinin yerleri, insansız hava araçları tarafından aktarılan gerçek zamanlı görüntü beslemesiyle askerlere sağlanmaktadır.
Entegre Görsel Artırma Sistemi, vazifenin icrasının her safhasında askerlere ihtiyaç duydukları vazifeyle ilgili bilgilerin verilebilmesi maksadıyla geliştirilmektedir. Özellikle insansız hava araçlarından gelen bilgilerin de askerlere gerçek zamanlı olarak aktarılmasının muharebe sahasında büyük avantajlar sağlayacağı öngörülmektedir. Muharebe sahasında durumsal farkındalık hayatı önemi haizdir. Hedefe doğru ilerleyen askerlerin özellikle inme öncesinde doğru kararlar verebilmelerini sağlamak, onların emniyet ve hayatta kalma derecelerini artıracak ve vazifenin başarılmasını sağlayacaktır.
Entegre Görsel Artırma Sisteminin muharebe sahasında bir kuvvet çarpanı olacağı ve en az zayiatla vazifenin başarılmasında kilit rol oynayacağı öngörülmektedir.