EADRCC

Avrupa-Atlantik Afet Müdahale Koordinasyon Merkezi

‘‘Bize destek veren her bir müttefikimize, ortaklarımıza, dostlarımıza şükranlarımızı sunuyoruz. İttifakın Avrupa-Atlantik Afet Müdahale Koordinasyon Merkezi’ni (EADRCC) aktive etmesini ve İskenderun’da iki bin kişilik çadır kent kurma kararını memnuniyetle karşılıyoruz.’’ MSB Hulusi Akar

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 26 Şubat 2023

Avrupa-Atlantik Afet Müdahale Koordinasyon Merkezi (EADRCC – Euro-Atlantic Disaster Response Coordination Centre), NATO’nun Avrupa ve Atlantik bölgesindeki ana sivil acil durum müdahale mekanizmasıdır. 7/24 esasına göre çalışan EADRCC’ye Türkiye dahil bütün NATO ülkeleri ve ortak ülkeler üyedir. Ana görevi doğal ve insan kaynaklı afetlerde yardım talepleri ve önerilerini değerlendirmek ve koordine etmektir.

Tarihsel olarak bakıldığında EADRCC, Stratejik Hava İkmal Uluslararası Çözümü (SALIS – Strategic Airlift International Solution), Stratejik Hava İkmal Yeteneği (SAC – Strategic Airlift Capability) ve Sivil Acil Durum Planlama Komitesi (CEP-C -Civil Emergency Planning Committee) ile birlikte, kökleri NATO’nun temel kriz yönetim görevine dayanan kilit yetenekler olarak geliştirilmiştir.

Son zamanlarda oldukça öne çıkmasına rağmen, EADRCC politikacılar tarafından yeterince kullanılmamakta ve halk tarafından da bilinmemektedir. Uzun bir adı ve karmaşık bir kısaltması olan bu organizasyon, birçok NATO yakın takipçisi tarafından da bilinmemekte veya görmezden gelinmektedir.

NATO Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargâhın’da (SHAPE – Supreme Headquarters Allied Powers Europe) 2005-2008 yıllarında görev yaparken sorumlusu olduğum STEADFAST JAW 2007 tatbikatına katılan EADRCC’nin, uzun adı ve söylenmesi zor olan kısaltması (EADRCC yazılır, ieydiarsisi okunur) nedeniyle tatbikata katılanların ilgi ve tepkisini çektiğini hatırlıyorum.

Geleceğe baktığımızda yaşanan doğal ve insan kaynaklı felaketlerin çoğalacağı da göz önüne alındığında EADRCC ve benzer imkân ve kabiliyetlere sahip organizasyonların giderek çok daha fazla önem kazanacakları mutlaktır.

EADRCC koordinatörlüğünde A-400M kargo uçağı ile taşınan tıbbi malzemeler 01 Nisan 2020 tarihinde İspanya ve İtalya’ya ulaştırılmıştır.

Uzmanlara göre küresel sağlık, iklim değişikliği, göç, dezenformasyon ve diğer karma tehditler gibi yumuşak güvenlik sorunları, gelecekte konvansiyonel nükleer silahlar gibi zor güvenlik sorunlarından çok daha büyük ve üstesinden gelinmesi daha zor olacaktır.

Bu yaygın tehditler ve zorluklar; halkın gıda, su, barınak, finans, tıbbi malzeme, güvenlik ve insan güvenliği açısından temel olan diğer ihtiyaçlara erişimini kısıtladığından, farklı türde araçların kullanılmasını ve ülkeler ile küresel kurumlar arasında yakın koordine edilen bir müdahale gerektirmektedir.

EADRCC, bu alandaki diğer uluslararası kuruluşlara nazaran küçük de olsa, geleceğe dönük afet senaryolarında bazı müdahalelerin kolaylaştırılmasında kilit bir rol oynayacaktır.

EADRCC – Doğal & İnsan Kaynaklı Afetler

EADRCC kurulduğu günden bu yana; Batı  Afrika Ebola salgını (2013), Bulgaristan ve Ukrayna H1N1 (Domuz Gribi) salgını, Romanya immünoglobin eksikliği gibi büyük çaplı sorunlara yardım etmiştir. COVID-19 salgını esnasında İspanya, İtalya, Kuzey Makedonya, Karadağ, Romanya, Bosna Hersek, Moldova ve Ukrayna’ya yardım eden EADRCC, Türkiye, Almanya ve Çek Cumhuriyeti’nin sağladığı kritik solunum cihazları ve maskeleri salgının en sert vurduğu İtalya ve İspanya’ya ulaştırılmasını da sağlamıştır.

NATO NSPA (NATO Support and Procurement Agency – NATO İkmal ve Tedarik Ajansı), Yunanistan’da meydana gelen orman yangınları için 20 adet ağır ve orta helikopter desteği sağlamıştır.

Bünyesindeki her alandan uzmanlarla çok geniş bir deneyime sahip olan EADRCC, birçok insani ve afet yardım operasyonlarına da katılmıştır. Organizasyon, az bilinse de İsrail ve Letonya’da orman yangınlarından, Arnavutluk ve Karadağ’daki depremler ile çığ ve sellere kadar uzanan geniş bir yelpazede birçok ülkeye yardımcı olmuş, hatta Katrina ve Harvey Kasırgaları sonrasında Amerika Birleşik Devletleri’ne dahi insani yardım sağlamıştır.

EADRCC, Türkiye’nin talebi üzerine1999 yılında meydana gelen Gölcük Depremi’ne katılmanın yanı sıra 2004 yılında Atina Olimpiyat Oyunları esnasında Yunanistan makamlarına yardım etmiş, ve 2005 yılındaki Katrina Kasırgası ve Pakistan depremine de destek sağlamıştır.

EADRCC görev tanımında kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer (KBRN) savunma olayları ve terörö saldırılarına müdahele de bulunmaktadır. Birleşik Krallık topraklarında 2018 yılında gerçekleştirilen kimyasal silah saldırıları ile 2015-2016 yıllarında Paris ve Brüksel kentlerindeki terör saldırılarının gösterdiği gibi, bu imkân ve kabiliyetler NATO’nun ileriye yönelik öncelikleri olmaya devam etmektedir.

EADRCC yukarıda bahsedilen imkân ve kabiliyetlerinin yanı sıra mülteciler ve göçmenleri destekleme kapasitesine de sahiptir. Başlangıçta, 1998-1999 Kosova savaşındaki mültecilere insani yardım sağlayan organizasyon, Suriye,  Türkiye ve Irak topraklarında yaşanan çatışmaların sonucu ortaya çıkan mültecileri desteklemek maksadıyla çabalarını geliştirmiştir.

EADRCC & Kahramanmaraş 2023 Depremi

Türkiye, 06 Şubat 2023 günü ülkeyi vuran iki büyük deprem nedeniyle, uluslararası destek gerektiren dördüncü seviye alarm ilan etmiştir.

NATO müttefikleri 09 Şubat 2023 günü, geçici barınma maksatlı olarak Türkiye’ye tam donanımlı yarı kalıcı barınma tesisleri sevk edilmesini kararlaştırmıştır. Bu girişim, SACEUR (Avrupa Müttefik Yüksek Komutanı) General Christopher G. Cavoli tarafından yönetilmektedir.

NATO tarafından sağlanacak olan tam donanımlı yarı kalıcı barınma tesisleri, normal zamanlarda tatbikat ve operasyonlarda mobil karargâhlar için kullanılmaktadır. Tam donanımlı yarı kalıcı barınma tesisleri ısınma, güç jeneratörü ve tıbbi tedavi imkân ve kabiliyetleri de bulunmaktadır.

NATO Destek ve İkmal Ajansı (NSPA) tarafından muhafaza edilen ve İtalya’nın Taranto kentindeki Güney Operasyon Merkezinde tutulan bu tam donanımlı yarı kalıcı barınma tesisleri Türkiye’ye ulaştığında, depremden etkilenen insanların hizmetinde kullanılacaktır. NATO tarafından sağlanan barınma tesislerini taşıyan ilk ticari gemi 19 Şubat 2023 günü Taranto’dan ayrılmıştır.