Avrupa Birliği’nden
Yaptırım Tehdidi

Yunanistan dışişleri bakanı Deutsche Welle’ye verdiği demeçte yaptırım tehdidinin ortak Avrupa ailesinin bir başarısı olduğunu ifade ederken,  Türkiye Akdeniz’de yasal doğal gaz aramalarının hedef alınmasın gerilimi yükselteceğini ifade etmektedir.

Deutsche Welle

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 30 Ağustos 2020

Avrupa Birliği Cuma günü yaptığı açıklamada; Doğu Akdeniz’de Yunanistan ile gerginliği azaltan adımlar atmaması durumunda yeni yaptırımlar uygulanacağı yönünde Türkiye’yi uyarmıştır. Komşular arasındaki gerginlik, Yunanistan’ın hak iddia ettiği Kıbrıs adası yakınlarında Ankara’nın doğal gaz ve petrol aramalarını sürdürmesi nedeniyle son haftalarda iyice tırmanmıştır.

Her iki ülke tarafından bölgede icra edilen tatbikatlar da olası bir çatışmayı alevlendirme kaygısı yaratmaktadır.

Berlin’de yapılan AB dışişleri bakanları sonunda konuşan birliğin dış politika şefi Josep Borrell yeni yaptırımların; sondaj faaliyetlerine katılan kişiler ve gemileri hedef alarak ve Avrupa limanlarının kullanılmasını yasaklayarak Türkiye’nin enerji keşif faaliyetlerini sınırlandırılmasını hedeflediğini açıklamıştır. Borrell ekonomik yaptırım seçeneğinin de olası olduğunu ifade eden Borrell, bu tedbirlerle ilgili alınacak herhangi bir kararın birliğin 24-25 Eylül 2020 tarihlerindeki zirvesine bırakılabileceğini de sözlerine eklemiştir.

Borrell gazetecilere verdiği demeçte: ‘‘Türkiye tek taraflı eylemlerden kaçınmak zorundadır. Bu diyalogun başlayabilmesi için temel unsurdur’’ ifadelerini kullanmıştır.

Borrell ayrıca Avrupa Birliği’nin; bir NATO üyesi olan ve katılım görüşmeleri dondurulmuş olsa da bloğa katılma adayı olan Türkiye ile daha sağlıklı bir ilişki kurma konusunda istekli olduğunu da dile getirmiştir.

Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ve Libya Ulusal Ordusu lideri Mareşal Khalifa Belqasim Haftar. Görüşme sonrası Yunanistan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada: Dendias’ın Benghazi’de Libya Ulusal Ordu lideri Tümgeneral Khalifa Haftar ile görüşmekten büyük mutluluk duyduğu ve ikilinin Tripoli yönetimi ile Türkiye arasında imzalanan iki mutabakat dâhil meseleler hakkında görüştükleri ifade edilmiştir.  Kaynak: AMNA

Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias da DW’ye verdiği demeçte AB’nin desteği ve yaptırım tehdidinin ortak Avrupa ailesinin bir başarısı olduğunu ifade etmiştir.

Dendias açıklamasında; ‘‘Türkiye’nin tecavüzü ile illegal tutumuyla karşı karşıyayız ve bu tutum uluslararası yasalar ve uluslar arası deniz hukukuna aykırıdır’’ ifadelerine yer vermiştir.

Türkiye ise, Yunanistan’ın deniz yetki alanı iddialarını reddeden ve sondaj faaliyetlerinin kendi münhasır ekonomik bölgesi sınırları içinde yapıldığını ifade eden Türkiye, Avrupa Birliği’nin Doğu Akdeniz’de yürüttüğü yasal arama faaliyetlerini durdurmasını talep etme yetkisinin olmadığını ifade etmektedir.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy da yaptığı açıklamada; “Ülkemizin ve Kıbrıs Türklerinin Doğu Akdeniz’deki meşru hak ve çıkarlarını yok saymaya çalışan bu ikiliye, AB’nin, birlik dayanışması bahanesiyle koşulsuz destek vermesi gerginliği daha da tırmandırmaktadır. AB’nin, ülkemizin kendi kıta sahanlığı içinde yaptığı hidrokarbon faaliyetlerini eleştirmesi ve bunları durdurmamızı talep etmesi haddine değildir. Zira AB Adalet Divanı’nın da teyit ettiği üzere, AB’nin bu konuda bir yetkisi yoktur. Bu talep AB’nin hem kendi müktesebatına hem de uluslararası hukuka aykırıdır.” ifadelerine yer vermiştir. Aksoy ayrıca; AB’nin Doğu Akdeniz’de çözüm için tarafsız davranması ve dürüst bir ara bulucu olması gerektiğine dikkat çekerek,“Türkiye her zaman diyalog ve diplomasiye vurgu yaparken, AB’nin yaptırım diline başvurması, mevcut sorunların çözümüne yardımcı olmadığı gibi ülkemizin kararlılığını daha da artırmaktadır” ifadelerini kullanmıştır.

Enerji kaynakları hakkındaki çekişme Ankara ve Atina arasında geçmişte yaşanan çatışmaların fitilini yeniden ateşlemiştir. İki ülke 1996 yılında Ege Denizinde kimsenin yaşamadığı adalar yüzünden savaşın eşiğine gelmiştir.

Berlin iki ülke arasında arabuluculuk için aktif bir rol üstlenmiş durumdadır. Almanya Şansölyesi Angela Merkel Cuma günü yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki münakaşanın daha ilerlememesinin önemine dikkat çekmiştir.

Merkel’in bu yaklaşımı, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı telefon konuşmasında diyalog ve gerginliği azaltma çağrısı yapan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tarafından da yinelenmiştir.

Yunanistan Savunma Bakanlığı tarafından paylaşılan fotoğrafta Doğu Akdeniz’de askeri tatbikata katılan savaş gemileri görülmektedir. 25 Ağustos 2020. Kaynak Yunanistan Savunma Bakanlığı via AP

Türkiye cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada Erdoğan’ın Stoltenberg’e; uluslararası hukuku yok sayan ve bölgesel barışa zarar veren tek taraflı adımlara karşı NATO’nun üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi gerektiğini söylediği açıklaması yapılmıştır.

Bu arada Yunanistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Cuma günü Doğu Akdeniz’de müşterek hava kuvvetleri eğitim tatbikatlarına başlamıştır. İki ülkenin ortak tatbikatı, Yunanistan, Fransa, İtalya ve Kıbrıs’ın katıldığı üç gün süreli deniz ve hava tatbikatlarının hemen ardından başlamıştır.

Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir, orijinal metne aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.

https://www.dw.com/en/eu-turkey-sanctions-mediterranean/a-54746538