Kaza mı yoksa dış güçler mi? Savcılık kazaya pilot hatası, teknik arıza veya olumsuz meteorolojik koşulların neden olup olmadığı yönünde bir soruşturma başlatırken, olayın bir dış müdahale ile meydana geldiği yönünde ciddi iddialar bulunmaktadır.
Ercan Caner, Sun Savunma Net, 03 Aralık 2021
Azerbaycan Sınır Kuvvetleri’ne ait MI-17 modeli bir helikopter 30 Kasım 2021 günü kalkışından hemen sonra düşmüş, helikopterde bulunan 18 askeri personelden 14’ü hayatlarını kaybetmiştir. Hayatını kaybedenler arasında bir albay, bir yarbay, beş binbaşı, dört yüzbaşı, bir üsteğmen ve bir teğmen bulunmaktadır.
Azerbaycan yetkilileri olayın hemen ardından yaptıkları hızlı (!) açıklamada, kazanın bir dış müdahale yoluyla geldiği yönündeki dedikoduları inkâr etmişlerdir. Genel savcılık bürosu 30 Kasım 2021 tarihinde yaptığı açıklamada kazanın pilot hatası, teknik bir hata ve olumsuz meteorolojik koşullar nedeniyle meydana gelip gelmediği konusunda bir soruşturma açıldığını bildirmiştir.
Kazanın hemen ardından Azerbaycan Sınır Hizmetleri’nden Albay Elchin Guliyev, helikopterin neredeyse yeni olduğunu ve bakımının kısa bir süre önce yapıldığını açıklamıştır. Albay Guliyev açıklamasında helikopterin bir dış müdahale sonucu düşmediğinin altını çizmiştir.
Kazadan yaralı olarak kurtulan Yarbay Emil Jafarov REAl TV televizyonuna 01 Aralık 2021 günü verdiği demeçte helikopterin kalkışından kısa bir süre sonra düştüğünü ve mürettebatın hiçbir teknik arıza hissetmediğini söylemiştir. Helikopterin aşırı yüklenmiş olabileceği yönündeki soruya ise MI-17 helikopterinin kapasitesinin 24 kişi olduğunu ifade etmiştir.
30 Kasım 2021 tarihinde Azerbaycan’da düşen 14 kişinin hayatını kaybettiği helikoptere ait bir parça. Kaynak: AP via NTF/Screenshot.
Bakü, kazada ölen ve yaralananların kimliklerini, önce yakınlarının haberdar edilmesi ilkesi nedeniyle hemen açıklamamış, bu da kaza hakkında dedikoduların tavan yapmasına neden olmuştur. Aralarında önemli analizcilerin de olduğu birçok insan kazanın alçak bir dış güç işi olduğunu ve Bakü’nün komployu gizlemeye çalıştığını öne sürmüştür.
Bakü merkezli East-West Research Center (Doğu-Batı Araştırma merkezi) yöneticisi Arastun Orujlu, Facebook’ta yaptığı açıklamada, ismini vermediği bir düşmanın hedeflerini gizlice gerçekleştirdiğini ve kaza ile bir taşla birden fazla kuş vurduğunu iddia etmiştir. Orujlu, her ne kadar düşmanın adını vermese de Rusya’yı kastettiğini ima ederek; kazanın Azerbaycan’ın bütün silah ve teçhizatını düşmandan tedarik etmesini ve Hazar Denizi’nde yalnızca düşmanla birlikte faaliyet göstermesini sağlama yönünde bir teşebbüs olduğu konusunda ısrar etmiştir.
Orujlu, hükümetin çok kısa bir süre içinde dış müdahale fikrini reddetmesi ve savcıların da helikopterin kara kutusunun açılmasını beklemeden pilot hatasını değerlendirmeye alarak bir soruşturma başlatmasının, ileri sürdüğü fikirlerin haklılığını ortaya çıkardığını ileri sürmüştür.
Bu arada, kazanın teknik bir kazadan kaynaklandığını düşünenler de helikopter üzerinde arızaya sebep olabilecek herhangi bir parçanın, ülkede yaygın olan yolsuzlukla bağlantılı olabileceğini ileri sürerek hükümeti suçlamışlardır.
Gazeteci ve Azerbaycan rejiminin eleştirmeni Mehman Hüseynov, yazısında orduya eski ve son kullanma tarihi geçmiş donanımı satın alanların kimliklerinin araştırılması gerektiğini ve ancak bu şekilde her şeyin ortaya çıkabileceğini ifade etmiştir. Gazeteci Hüseynov Azerbaycan’da üst düzey yetkililer arasında yaygın olan rüşvet iddia ve skandallarını ortaya çıkarmasıyla tanınan bir gazetecidir.
Başsavcı Kamran Aliyev eleştirilere verdiği yanıtta; bazı şahısların bu trajediyi siyasi kazanç elde etmek için kullandığını ve bu şahıslara karşı yasalar çerçevesinde en ciddi tedbirlerin alınacağını ifade etmiştir.