Baraj güvenliği; yapısal güvenlik, baraj güvenliğinin sürekli izlenmesi, işletme güvenliği ve acil durum planlamasını içeren bütünleşik bir kavramdır.
Yazarlar: Martin Wieland ve Rudolf Mueller, Research Gate, Ocak 2009
Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 17 Ağustos 2021
Barajların birçok önemli fonksiyonları bulunmaktadır. Dünyada elektrik enerjisinin yaklaşık beşte birini üretirler ve akış yönünde suyun kontrollü bir şekilde akmasını sağlayarak, sulama suyu ve insanların su ihtiyacının karşılanmasına hizmet ederler. Barajların en önemli fonksiyonları arasında toprak kaymaları ve sellerin önlenmesi de bulunmaktadır.
Barajlar, inşaat mühendislerinin eseri devasa yapılardır ve inşa edildikleri ortamda yaşayan insanlar için bir tehdit oluşturmaktadır. Baraj yapısında meydana gelen küçük bir arıza dahi inanılmaz büyüklükte zarara ve hatta felakete neden olabilir. Tehdit seviyesini sıfırlamak her ne kadar mümkün olmasa da alınabilecek çeşitli tedbirlerle olağanüstü durumlarda barajların neden olabileceği zararlar hafifletilebilir.
Baraj duvarları, borular ve kapakların, kısaca tesisin düzenli olarak muayenesi dahi kesinlikle %100 güvenlik sağlamayacaktır. Şiddetli sağanak yağışlar, toprak kaymaları veya insan kaynaklı hatalar her zaman barajın hasar görmesine veya yırtılmasına neden olabilir. En kötü durum senaryolarında barajlar ve su rezervuarlarının yakınlarında yaşayan insanların hayatlarını kurtarmak için modern güvenlik ve emniyet sistemleri geliştirilmiştir ve birçok tesiste kullanılmaktadır.
Bir baraj veya su rezervuarının güvenliği için kullanılan sistemler; izleme, uyarı ve bildirmeyi sağlayan üç ana bileşenden oluşmaktadır. Bu bileşenlerden en önemlisi izlemedir, bunun nedeni ise su taşkınlarının çok kısa bir zaman dilimi içinde çok büyük zararlar vermesidir. Yanlış alarmları engellemek maksadıyla kullanılan su alarm sisteminde en az üç farklı sensör kullanılmalıdır. Tehlikeli bir durum ortaya çıktığında potansiyel tehdidi haber veren bir sinyali otomatik olarak baraj kontrol merkezindeki personeli uyarır. Kontrol merkezi de derhal tehlikeyi haber vererek herkesin durumdan haberdar olmasını ve gerekli tedbirleri almasını sağlar.
Barajlar ve su rezervuarlarının özellikle akış istikametinde olan riskli bölgelere genellikle 5-30 siren yerleştirilmektedir. Tehlike altında olan bölge tanımına taşkın dalgasına 60 dakika içinde maruz kalacak bütün sahalar girmektedir.
Günümüzün gelişen teknolojisi sayesinde; acil durumlarda tedbir almaktan sorumlu yetkililere ve hayatlarını kaybetme riski olan bölge sakinlerine etkin ve güvenli bir şekilde haber verilebilmektedir.
Barajlarda Güvenlik, Acil Durum Planları ve Su Alarm Sistemleri başlıklı makalenin tamamını PDF formatında okuyabilirsiniz.
Bozkurt’ta sahile vuran tomruklar