Biden Yine Kazandı

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsveç’in NATO ittifakına katılım protokolünü mümkün olan en kısa zamanda Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne göndermeyi ve onaylanmasını sağlamak maksadıyla da TBMM ile yakın işbirliği içinde çalışacağını kabul ettiğini duyurmaktan büyük bir memnuniyet duyuyorum. NATO Baş Katibi Jens Stoltenberg

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 11 Temmuz 2023

ABD Başkanı Joe Biden, Fotoğraf: Roberto Schmidt / AFP

Türkiye Cumhurbaşkanı ve AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın uzun süren karşı çıkmasının ardından İsveç’in NATO’ya katılımını onaylaması, Vilnius Zirvesi’nde İsveç’in ittifaka katılacağı konusunda iyimser olduğunu defalarca dile getiren ABD Başkanı Joe Biden açısından büyük bir kazançtır.

Nitekim, Başkan Biden zirve öncesi CNN ile yaptığı bir röportajda aşağıdaki ifadeleri kullanmıştır;

 ‘‘Türkiye F-16 hava araçlarının modernizasyonunu bekliyor. Ve Yunanistan’da Mitsotakis de yardım bekliyor. Dolayısıyla, yapmaya çalıştığım şey, bütün samimiyetimle söylüyorum, NATO’yu; hem Yunanistan hem de Türkiye’nin askerî kapasiteleri açısından güçlendirdiğimiz ve İsveç’in üye olmasını kabul ettiğimiz, bir nebze olsun bir konsorsiyum oluşturmak. Ama top hâlâ oyunda. Henüz bitmedi.’’

Bilindiği gibi Türkiye; İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerine koyduğu çekinceyi Madrid Zirvesi’nde kaldırmış ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg gözetiminde üç ülke, 2022 yılında aşağıdaki mutabakat metnini imzalamıştır.

NATO Madrid-2022 Zirvesi – Üçlü Mutabakat Muhtırası

1. Bugün Türkiye, Finlandiya ve İsveç, NATO Genel Sekreteri gözetiminde aşağıdakiler üzerinde anlaşmıştır.
2. NATO, ortak değerlerin yanı sıra toplu savunma ve güvenliğin bölünmezliği ilkelerine dayanan bir ittifaktır. Türkiye, Finlandiya ve İsveç, Washington Antlaşması’nda yer alan ilke ve değerlere bağlılıklarını beyan ederler.
3. İttifak’ın kilit unsurlarından bir tanesi, Müttefiklerin ulusal güvenliklerinin yanı sıra uluslararası barış ve güvenliğe doğrudan bir tehdit oluşturan terörizmin bütün biçim ve tezahürlerine karşı mücadelede sarsılmaz dayanışma ve işbirliğidir.
4. NATO Müttefikliğine aday olarak Finlandiya ve İsveç, ulusal güvenliğine yönelik tehditlere karşı Türkiye’ye tam destek verirler. Bu bağlamda Finlandiya ve İsveç YPG/PYD ve Türkiye’de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek sağlamayacaktır. Türkiye de ulusal güvenliklerine yönelik tehditlere karşı Finlandiya ve İsveç’e tam destek vermektedir. Finlandiya ve İsveç, terörizmin bütün formları ve tezahürlerini en güçlü şekilde reddeder ve kınar. Finlandiya ve İsveç, Türkiye’ye yönelik saldırılar düzenleyen bütün terör örgütlerini açık bir şekilde kınar ve Türkiye ile kurbanların aileleriyle en derin dayanışmalarını ifade ederler.
5. Finlandiya ve İsveç, PKK’nın yasaklı bir terör örgütü olduğunu teyit ederler. Finlandiya ve İsveç, PKK ve diğer bütün terör örgütlerinin ve uzantılarının faaliyetlerini ve ayrıca bu terör örgütleriyle bağlantılı ve iltisaklı grup ve şebekelerdeki şahısların faaliyetlerini engellemeyi taahhüt eder. Türkiye, Finlandiya ve İsveç, bu terör gruplarının faaliyetlerini önlemek için işbirliğini artırma konusunda anlaşmıştır. Finlandiya ve İsveç bu terör örgütlerinin hedeflerini reddeder.
6. Buna ilave olarak, Finlandiya, Ceza Kanununda, yeni eylemlerin cezalandırılabilir terör suçları olarak kabul edildiği muhtelif son değişikliklere atıfta bulunmaktadır. 01 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe giren son değişiklikler, terör örgütü faaliyetlerine katılma kapsamını genişletmiştir. Aynı zamanda, terör suçlarıyla ilgili olarak alenen tahrik ayrı bir suç sayılmıştır. İsveç, yeni ve daha sert Terör Suçları Yasası’nın 01 Temmuz’da yürürlüğe gireceğini ve hükümetin terörle mücadele yasasını daha da sertleştirmeye hazırlandığını teyit eder.
7. Türkiye, Finlandiya ve İsveç aralarında bundan sonra hiçbir ulusal silah ambargosu olmadığını teyit ederler. İsveç, NATO Müttefikleriyle ilgili olarak silah ihracatı için ulusal düzenleyici mevzuatını tadil etmektedir. Gelecekte, Finlandiya ve İsveç’ten yapılacak savunma ihracatı, İttifak dayanışmasıyla uyumlu ve Washington Anlaşması Madde-3’ün lafzı ve ruhuna uygun olarak yürütülecektir.
8. Bugün, Türkiye, Finlandiya ve İsveç aşağıdaki somut adımları atacaklarını teyit ederler:

• Terörle mücadele, organize suç ve kararlaştırılan diğer ortak sorunlarla ilgili işbirliğini geliştirmek maksadıyla kolluk kuvvetleri ve istihbarat teşkilatları da dâhil olmak üzere hükümetin bütün düzeylerinde ortak, yapılandırılmış bir diyalog ve işbirliği mekanizması tesis edeceklerdir.
• Finlandiya ve İsveç, terörizmle mücadeleyi ilgili NATO dokümanları ve politikalarının hükümlerine uygun olarak kararlılıkla ve azimle yürütecek ve bu maksatla iç mevzuatını daha da sertleştirmek için gerekli bütün adımları atacaklardır.
• Finlandiya ve İsveç, terör zanlılarının Türkiye’nin devam eden sınır dışı veya iade taleplerini, Türkiye tarafından sağlanan bilgi, kanıt ve istihbaratı dikkate alarak süratle ve eksiksiz bir şekilde ele alacak ve Türkiye ile iade ve işbirliğini kolaylaştırmak maksadıyla gerekli ikili yasal düzenlemeleri Suçluların İadesine İlişkin Avrupa Konvansiyonu’na uygun olarak oluşturacaktır.
• Finlandiya ve İsveç, PKK’nın ve diğer bütün terör örgütlerinin ve bunların uzantılarının yanı sıra 5’inci paragrafta özetlendiği şekilde bağlı kuruluşları veya iltisaklı grup veya şebekelerin her türlü finansman ve istihdam faaliyetlerini soruşturacak ve yasaklayacaktır.
• Türkiye, Finlandiya ve İsveç dezenformasyonla mücadele etmeyi ve iç hukuklarının Türkiye’ye karşı şiddeti teşvik eden faaliyetler de dâhil olmak üzere terör örgütlerinin yararına veya gelişmesine olacak şekilde suiistimal edilmesini önlemeyi taahhüt edeceklerdir.
• Finlandiya ve İsveç, silah ihracatı için kendi ulusal düzenleyici mevzuatlarını, Müttefiklere yeni taahhütler vermesini mümkün kılacak ve NATO üyesi olarak statülerini yansıtacak şekilde olmasını sağlayacaklardır.
• Finlandiya ve İsveç, Türkiye’nin Askeri Hareket Kabiliyeti alanındaki PESCO Projesi’ne katılımı da dâhil olmak üzere, Avrupa Birliği’nin Ortak Güvenlik ve Savunma Politikasının mevcut ve gelecekteki olası girişimlerine Türkiye’nin ve diğer AB üyesi olmayan Müttefiklerin mümkün olabilecek en geniş katılımını desteklemeyi taahhüt edecektir.

  9. Bu adımların uygulanması için Türkiye, Finlandiya ve İsveç, Dışişleri, İçişleri ve Adalet Bakanlıkları ile İstihbarat ve Güvenlik Kurumlarından uzmanların katılımıyla bir Daimi Ortak Mekanizma tesis edeceklerdir. Daimi Ortak Mekanizma diğer ülkelerin katılımına açık olacaktır.

  10. Türkiye, NATO’nun Açık Kapı politikasına uzun süredir devam eden desteğini teyit eder ve Madrid Zirvesi’nde, Finlandiya ve İsveç’in NATO üyesi olmak üzere davet edilmelerini desteklemeyi kabul eder.

Beden dili; jestler, mimikler, ses tonu, yüz ifadeleri ve vücudun duruşu ile çeşitli fiziksel hareketlerinden oluşan ve sözel olmayan ifadelerin bütünüdür. Fotoğraf: NATO

NATO Vilnius-2023 Zirvesi – Yazılı Açıklama

1. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg 10 Temmuz 2023 tarihinde Vilnius NATO Zirvesi’nde bir araya gelmiştir.
2. Son NATO Zirvesi’nden bu yana İsveç ve Türkiye, Türkiye’nin meşru güvenlik kaygılarını ele almak için yakın bir işbirliği içinde çalışmışlardır. Bu süreç kapsamında 2022 yılında kabul edilen Üçlü Mutabakat Muhtırası’nda belirtilen bütün adımlar atılmış, İsveç anayasası ve yasalarını değiştirmiş, PKK’ya karşı terörle mücadeledeki işbirliğini önemli ölçüde genişletmiş ve Türkiye’ye silah dışsatımına yeniden başlamıştır.
3. İsveç ve Türkiye bugün, hem 2022 Madrid NATO Zirvesi’nde kurulan Üçlü Daimi Ortak Mekanizma, hem de her yıl bakanlar seviyesinde bir araya gelecek ve uygun görülen çalışma gruplarını oluşturacak yeni bir ikili Güvenlik Sözleşmesi kapsamında işbirliğini devam ettirme konusunda anlaşmışlardır. İsveç bu Güvenlik Sözleşmesi’nin ilk toplantısında, 4’üncü madde de dâhil olmak üzere Üçlü Mutabakat Muhtırası’nın bütün maddelerinin tam olarak uygulanmasına yönelik, her türlü terör ve tezahürüne karşı sürdürdüğü mücadelenin temeli olan bir yol haritası sunacaktır. İsveç, Türkiye’de YPG/PYD ve FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek vermeyeceğini yinelemektedir.
4. Hem İsveç hem de Türkiye, teröre karşı işbirliğinin, İsveç’in NATO’ya katılımından sonra da sürecek uzun vadeli bir gayret olduğu konusunda hemfikirdir. Genel Sekreter Stoltenberg ayrıca NATO’nun terörizmi her türlü biçim ve tezahürüyle koşulsuz olarak kınadığını bir kez daha teyit etmektedir. NATO, Genel Sekreter’in, NATO tarihinde bir ilk olarak, Terörle Mücadele Özel Koordinatörlüğü’nü kurması da dâhil olmak üzere, bu alandaki çalışmalarını önemli ölçüde artıracaktır.
5. Müttefikler arasında savunma ticareti ve yatırımlarına dair herhangi bir kısıtlama, engel veya yaptırım olamayacağı ilkesini taahhüt ediyoruz. Bu tür engelleri ortadan kaldırmak için çalışacağız.
6. İsveç ve Türkiye, Türkiye-İsveç Ortak Ekonomi ve Ticaret Komitesi (JETCO – Joint Economic and Trade Committee) aracılığıyla ekonomik işbirliğini artırma konusunda da anlaşmıştır. Hem Türkiye hem de İsveç, ikili ticaret ve yatırımları artırma fırsatlarını en üst düzeye çıkarmanın yolllarını arayacaktır. İsveç, Avrupa Birliği-Türkiye Gümrük Birliği Anlaşması’nın modernize edilmesi ve vize serbestisi de dâhil olmak üzere Türkiye’nin AB katılım sürecini yeniden canlandırma çabalarını aktif olarak destekleyecektir.
7. Türkiye, bütün bunlara dayanarak ve Avrupa-Atlantik bölgesinin caydırıcılık ve savunma zorunluluklarını göz önünde bulundurarak, İsveç’in Katılım Protokolü’nü Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne iletecek ve onaylanması için TBMM ile yakın işbirliği içinde çalışacaktır.