Digi-Capital – Küresel Olarak Sınıfında En İyi AR/VR Performansları

Digi-Capital – Küresel Olarak Sınıfında En İyi AR/VR Performansları

 Yazan: Tim Merel, Founder/Managing Director of Digi-Capital and Eyetouch Reality

Fotoğraf: Electronic Arts

Digi-Capital, küresel ölçekte yaptığı artırılmış ve sanal gerçeklik teknolojisi kullanan başa monteli görüntü sistemleri üzerinde yaptığı ilk teknik kıyaslama çalışmalarının sonuçlarını açıkladı.  Digi-Capital kurucusu ve yöneticisi Sayın Tim Merel, bu çalışmanın sonuçlandırılmasında katkısı olan bütün AR/VR firma CEO ve CTO’larına teşekkürü bir borç bilmektedir. Bütün kıyaslama faktörleri göz önüne alındığında hiç bir firmanın bütün alanlarda en iyi performans kategorisine sahip olamadığı ve bazı az bilinen firmaların çok daha iyi sonuçlara ulaştığı kıyaslama sonucunda görülmüştür. Sistem sayısı kadar çözüm yaklaşımının olduğu, hedeflenen market ve uygulamaların çokluğu göz önüne alındığında yadsınamaz bir gerçektir. Pazara sunulma açısından bakıldığında sanal gerçeklik, günümüzde artırılmış gerçekliğin önünde yer almaktadır.

Kıyaslama yapılırken 26 faktör incelenmiş ve 7 kritik faktör olan taşınabilirlik, görüş, sürükleyicilik, kullanışlılık, esneklik, giyilebilirlik ve maliyet açılarından kıyaslama yapılmıştır. Tam bir kıyaslamanın yapılabilmesi için teknik detayların ayrıntılı olarak incelenmesi gerekmektedir. Veriler incelenirken unutulmaması gereken önemli husus, bu özelliklerin farklı firmaların ürünlerinden derlenen en iyi performanslar olduğudur, bu nedenle bütün özelliklerin bir cihazda toplandığı mucize bir sistem için zaman henüz erkendir.

Sanal Gerçeklik (VR) en iyi performanslar

Bütün hakları saklıdır. Digi-Capital Firmasının izni olmadan alıntı ve değişiklik yapılamaz. Görüntü: Digi-Capital

Taşınabilirlik: Bu özellik, konsol/bilgisayar ve sanal gerçeklik sadece evlerde kullanıldığından sadece taşınabilir sanal gerçeklik uygulamaları için geçerlidir. Oyunlar gibi büyük ve kapsamlı taşınabilir VR uygulamaları, sınıfının en iyisi akıllı telefon bataryalarını 6 saatte tükettiğinden bir şarj cihazı taşımanız tavsiye edilmektedir.

Görüş: Geniş görüş alanları ve yüksek çözünürlük çok daha iyi VR deneyimleri sunmaktadır. Sınıfının en iyisi olan 136 derecelik sürükleyici diyagonal görüş açısı ve her göz için 2.560 X 1,440 piksellik retina görüntüleri (görülemeyen piksel) yeterli ve kullanıcıları mutlu eden çözümler sağlamaktadır.

Sürükleyicilik: Pozisyonel izleme (kullanıcıların baktığı ve hareket ettiği) ve düşük sarsıntı/titreme (sanal nesnelerin hızlı baş hareketlerinde yumuşakça kaydığı) özellikleri, kullanıcıların kendilerini gerçek dünyadaymışçasına rahat hissedebilmeleri için kritik faktörlerdir. Sınıfında en iyi olan VR sistemleri bu özellikleri en iyi olarak oda büyüklüğündeki alanlarda sağlayabilmektedirler.

Kullanışlılık: VR sistemleri ideal olarak standart platformlar (örneğin düşük maliyetli sistemler) ile çalışabilmeli, düşük frame tazeleme oranlarından kaynaklanan yol tutmasını engellemeli ve sezgisel kullanıcı girdileri sağlamalıdırlar. Sınıfında en iyi cihazlar standart konsol/bilgisayar/akıllı telefonlar ile çalışabilir olmalı, saniyede 120 frame tazeleme oranını sağlamalı ve düşük gecikme/yüksek hassasiyet kontrolör özelliklerine sahip kullanıcı dostu sistemler olmalıdırlar.

Esneklik: VR-AR arasında geçiş özelliği (gerçek dünya görüntüleri üzerine sanal nesnelerin bindirilmesi) VR uygulamalarını çok daha esnek bir hale getirmektedir. Bazı VR sistemleri günümüzde bu imkân ve kabiliyete sahiptirler fakat geçirgen video yaklaşımları (görüntü direkt olarak görülmekten ziyade işleme tabi tutulmuş şekilde görülür) hala gecikme problemlerine neden olmaktadır.

Giyilebilirlik: Başa takılan üstün özellikli görüntü sistemleri ağırlık problemini büyük ölçüde çözmüş, tasarım rahatlığını geliştirmişler ve göz yorgunluğuna neden olmadan uzun süre takılabilmektedirler. Henüz gerçek tüketici ürünleri olarak görülmektedirler ve moda aksesuarları olmaktan çok uzaktırlar.

Maliyet: Hala en önemli problem maliyettir. Başa takılabilen görüntü sistemi ve kullanılacak platformun toplam maliyeti 1,500 ABD dolarıdır. Bununla beraber başa takılabilen görüntü sistemlerini daha ucuza almak, en düşük maliyetli konsol/bilgisayar ve VR sistemleri kullanıldığında ve sistem gereksinimleri üst seviyede tutulmadığında 700-800 ABD dolarına mümkün olabilir.

Artırılmış Gerçeklik (AR) en iyi performanslar

Bütün hakları saklıdır. Digi-Capital Firmasının izni olmadan alıntı ve değişiklik yapılamaz. Görüntü: Digi-Capital

Taşınabilirlik: Artırılmış Gerçeklik (AR) sistemleri ile telefon konuşmaları yapılabilmeli ve Wi-Fi menzili dışında da kullanılabilmelidirler. Sınıfının en iyisi 12 saatlik ömrü olan bir batarya (untethered) ve 4G kablosuz veri ve ses bağlantısı bu özellikleri sağlamak için yeterlidir.

Görüş: Geniş görüş alanları ve yüksek çözünürlük çok daha iyi AR deneyimleri sunmaktadır. Sınıfının en iyisi olan 65 derecelik sürükleyici diyagonal görüş açısı ve her göz için 1,280 X 1,720 piksellik retina görüntüleri mobil hesaplama (PC/tabletlere benzer) ve kullanıcıların eğlenmelerine (oyun/film) günümüzde imkân sağlamaktadır. Tamamıyla sürükleyici ‘Karışık Gerçeklik’ henüz başarılamamıştır.

Sürükleyicilik: Pozisyonel izleme (kullanıcıların baktığı ve hareket ettiği) ve düşük sarsıntı/titreme (sanal nesnelerin hızlı baş hareketlerinde yumuşakça kaydığı) özellikleri kullanıcıların kendilerini gerçek dünyadaymışçasına rahat hissedebilmeleri için kritik faktörlerdir. Sınıfında en iyi olan AR sistemleri bu özellikleri, izleme için fiziksel işaretleyiciler olmaksızın sağlayabilmekte ve gerçek dünyaya nazaran sanal nesnelerin daha düşük sarsıntı/titreme problemleri olmaktadır.

Kullanışlılık: AR genel maksatlı olarak kullanılan bir hesaplama aracıdır, bu nedenle rakipleri olan bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve tablet bilgisayarlar ile aynı kabiliyetlere sahip olmalıdırlar. Sınıfında en iyi olan sistemler CPU,  GPU ve HPU (Holographic Processing Unit) kombinasyonundan oluşan, üstün özellikli bir kişisel bilgisayara denk ve ses, mimik ve kontrolör girdilerinde az hata sağlayıcı özellikler sunmaktadır.

Esneklik: Karışık Gerçeklik, birçok farklı ve yenilikçi uygulamalara imkân veren, sanal nesnelerin gün ışığında dahi kolaylıkla görülebilmesini sağlayabilmektedir. Sınıfında en iyi olan sistemler günümüzde bu fonksiyonu sağlayabilmektedir, fakat görüş açıları üstün özellikli kişisel bilgisayarlar kadar esnekliğe sahip değildir.

Giyilebilirlik: Artırılmış Gerçeklik sistemleri Google Glass tarafından vurgulanan sosyal problemleri ortadan kaldırmaya çalışmaktadırlar. Henüz kat edilecek çok mesafe olmasına rağmen günümüzde kullanılan başa takılan görüntü sistemleri hafif, güneş gözlüğü ebatlarındadır ve bütün gün rahatlıkla giyilebilirler. Bunun yanı sıra 5 saniye kadar kullanıcı kalibrasyon süresine ihtiyaç duyulmaktadır.

Maliyet: Untethered (kapatıldığında kaldığı yerden devam eden) üstün teknoloji ürünü AR sistemleri günümüzde hala pahalıdırlar, fakat en düşük maliyetli tethered bir AR sistemi 700 ABD doları civarındadır. Ucuz sayılmasa da bazı akıllı telefonlardan daha az maliyetlidir.

AR/VR pazarı henüz tam başlangıç ve emekleme dönemindedir, fakat bugüne kadar üstesinden gelinen teknik problemler gerçekten şaşırtıcıdır. Aşılacak daha çok engel bulunmaktadır, bununla beraber bütün en iyi performansları üzerinde toplayan bir sistemin imal edilmesi de sadece bir zaman meselesidir.

Kıyaslamalar ile ilgili daha ayrıntılı bilgilere ve sınıfında en iyilere Digi-Capital tarafından hazırlanan Augmented/Virtual Reality Report Q3 2015 raporundan ulaşılabilir.

Sayın Tim Merel Eyetouch Reality ve Digi-Capital Firmalarının kurucusu ve CEO’sudur.

Çeviren: Ercan Caner, Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin yanı sıra, uçak ve helikopter lisanslarına sahiptir. Yüksek lisans derecesini Gazi Üniversitesi’nden Avrupa Birliği – Türkiye İlişkileri alanında alan Caner, halen Türkiye Hava Sahası Yönetimi alanında Haliç Üniversitesi’nde doktora tez çalışmalarını sürdürmektedir. İnsansız Hava Araçları (2014) ve Taarruz Helikopterleri (2015) konulu makaleleri yayımlanmıştır. 39 yılı kapsayan TSK, BM ve NATO ile savunma sanayii deneyimlerine sahiptir.
E-mail: ercancaner@gmail.com Twitter: @ercancaner1963

• Artırılmış Gerçeklik
• AG, Sanal Gerçeklik
• Augmented Reality
• AR
• Virtual Reality
• VR