Ucuz İşgücü Kaybı

F-35 Maliyeti Artacak

Yazar: Garrett Reim, FlightGlobal, 29 Şubat 2020

Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 25 Aralık 2020

F-35 Lightning projesinde Lockheed Martin firmasının elde edeceği kâr, program katılımcısı ülkeler arasında en ucuz işgücüne sahip Türkiye’nin dışlanması durumunda azalabilir.

Ankara, Rus yapımı Almaz-Antey S-400 Triumf satıh-hava füze bataryaları tedarik kararı alması nedeniyle 2019 yılı Temmuz ayında F-35 programından dışlanmıştır. Türkiye’nin tedarik ettiği Rus yapımı hava savunma sistemi, hayalet uçaklara karşı etkili bir silah sistemi olarak lanse edilmektedir ve Birleşik Devletler Savunma Bakanlığı S-400 füzelerini oldukça ciddiye almakta ve F-35’leri bu ölümcül füzelerle karşı karşıya getirmek istememektedir.

Öte yandan Türkiye’yi F-35 tedarik zincirinden çıkarmanın da bazı sonuçları bulunmaktadır. Programdaki tek ‘‘Gelişmekte Olan Ülke’’ olan Türkiye’nin düşük işgücü maliyetinin, başlangıçta savaş uçağının maliyetini azaltan bir etki olacağı öngörülmüştür.

Türk savunma endüstrisinin F-35 programına katılımında on şirket, 900’den fazla parça üretimi ile yer almıştır. Lockheed Martin firmasına göre; F-35 savaş uçaklarının envanterde kaldığı yaşam döngüsü sürecinde Türkiye’nin kazancı 12 milyar ABD doları olacaktır.

Lockheed Martin Firması Başkan Yardımcısı Greg Ulmer’e göre; Türkiye’nin program dışına itilmesi nedeniyle; ABD yönetimi ve Lockheed Martin firması yeni tedarikçiler arayışına gitmiş ve program kapsamında Türk firmaları tarafından üretilmesi planlanan bütün parçalar için yeni firmalar bulmuştur.

Lockheed Martin Firması Başkan Yardımcısı Ulmer’e göre, Türkiye’nin program dışına itilmesi nedeniyle işgücünün çok daha pahalı olduğu bölgelere yönelmek zorunda kalınması, hem savaş uçağının maliyetini artıracak hem de şirketin programdan elde edeceği kârı azaltacaktır.

Sputnik News web sitesine göre Kırım Yarımadasında aktif savaş konumuna alınan S-400 hava savunma sistemi. Kaynak: Sputnik News.

F-35 programı, 2019 rakamlarına göre Lockheed Martin firmasının toplam net satışlarının %27’sini oluşturmaktadır. Firmanın havacılık departmanının, F-35’in de dâhil olduğu hava aracı ve yedek parça satış hacmi 2019 yılında 23,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Havacılık departmanı F-35, C-130, F-16 ve F-22 uçaklarını üretmektedir ve 2019 yılındaki net satışların %69’u F-35 savaş uçağıyla ilgilidir.

Ulmer, Ankara’yı F-35 programına yeniden dâhil etmenin tedarik zincirinin yeniden oluşturulmasını gerektirdiğini ifade etmiştir. Görünüşe göre, Lockheed Martin firması Türkiye’nin programdan çıkarılması sonrasında yeni tedarik zinciri oluşturmaya çalışmaktadır. Ulmer, ucuz işgücü ve yüksek kalite standartları açısından bakıldığında Polonya’nın Türkiye’nin yerine uygun bir alternatif olduğunu da sözlerine eklemiştir.

 Bilindiği gibi Polonya, 2020 Ocak ayında 32 adet F-35 tedarikini içeren 4,6 milyar ABD doları tutarında bir sözleşme imzalamıştır. Polonya’ya F-35 teslimatları 2024 yılında başlayacaktır.

Lockheed Martin firması, UH-60 Kara Şahin helikopterlerini üreten Sikorsky firmasının da sahibidir. Sikorsky firması bu helikopterleri Polonyalı PZL Mielec firması ile birlikte imal etmektedir. PZL Mielec firması kısa iniş-kalkış yapabilen M28 modeli hava araçlarını da imal etmektedir.

Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir, orijinal metne aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.

Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamasına göre Türkiye, F-35 programına 1,25 milyar dolar ödemiştir.

Lockheed Martin firmasının açıklamasına göre; Türkiye F-35 programından çıkarılması nedeniyle 12 milyar dolardan olmuştur.

Saldırı olursa devreye sokmayı planladığımız S-400 hava savunma sistemlerine ödenen para ise Kommersant gazetesinin iddiasına göre 2 milyar doları aşmış durumdadır.

Türkiye’nin halen aktif olarak kullandığı F-16 savaş uçakları ise ilk kez takvim yaprakları 14 Ekim 1987’yi gösterirken pistten tekerlek kesmiş ve gökyüzü ile buluşmuştu.

https://www.flightglobal.com/fixed-wing/f-35-profitability-could-suffer-after-losing-cheap-manufacturing-in-turkey/137020.article