Daha mı Tehlikeli?

Güney Afrika Varyantı

Korona virüs, vücudun bağışıklık sisteminin savunmasından kurtulmasını sağlayabilecek şekilde sürekli olarak mutasyona uğramaktadır.

Yazar: Michelle Robert, BBC, 23 Şubat 2021

Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 02 Nisan 2021

 Bilim insanları, araştırmalar Oxford-AstraZeneca aşısı ve diğer korona virüs aşılarının Güney Afrika varyantına karşı daha az etkili olabileceğini ortaya koyduğundan aşıların güncellemesi üzerinde çalışmalarını sürdürmektedir.

Güney Afrika Varyantı Nedir?

COVID-19 hastalığına neden olan SARS-CoV-2 gibi bütün virüsler sürekli olarak yeni sürümler ve varyantlara dönüşecek şekilde mutasyona uğramaktadır. Bu çok küçük değişiklikler, virüs yayılmak ve gelişmek için kendisinin yeni kopyalarını oluşturdukça meydana gelmektedir.

Virüsün yayılmak ve gelişmek için kendisini kopyalaması esnasında oluşan bu değişimlerin çoğu sonuçsuz kalmakta ve meydana gelen yeni kopyalar bazen virüsün kendisine dahi zarar verebilmektedir, fakat bazı varyantlar da virüsü çok daha bulaşıcı hale getirebilmekte ve konak hücreyi, yani insanları tehdit etmektedir.

Şu anda virüsün binlerce varyantı ortalıkta dolaşmaktadır. Fakat uzmanlar, özellikle 501.V2 veya B.1.351 olarak da bilinen Güney Afrika varyantı konusunda oldukça endişelidirler.

Daha mı Tehlikeli?

Güney Afrika varyantının hastalığın bulaştığı insanların büyük bir çoğunluğunda daha ciddi rahatsızlıklara neden olduğuna yönelik hiçbir kanıt bulunmamaktadır.

Orijinal virüste olduğu gibi risk, yaşlı veya başka önemli sağlık problemleri olan insanlarda çok daha yüksektir.

Fakat Güney Afrika varyantının çok daha hızla yayılabildiği ve aşıların bu varyanta karşı etkili olamayabileceği yönünde ciddi endişeler bulunmaktadır.

Varyantta meydana gelen değişimlerden bir tanesi; virüsün insan hücrelerine girmesini sağlayan diken proteinindedir. Diken proteini üzerinde aşıların tasarlandığı bölüm olduğundan, bilim insanları bu türden özel mutasyonlar konusunda endişe duymaktadır.

Güney Afrika varyantı, N501Y adı verilen ve virüsü çok daha bulaşıcı yapan ve yayılmasını kolaylaştıran bir mutasyon geçirmiştir.

E484K adı verilen başka bir mutasyon ise virüsün insanın bağışıklık sisteminden kaçınmasına yardım etmekte ve korona virüs aşılarının çalışma sistemini etkilemektedir.

Aşılar Güney Afrika Varyantına Karşı İşe Yarıyor mu?

Bu konuda kesin bir kanıya varabilmek ve mevcut aşıların ne kadar işe yaradığını söyleyebilmek için henüz çok erkendir, fakat virüsün mutasyonlarının aşıları işe yaramaz hale getirme olasılığı da oldukça düşüktür.

Bilim insanları, aşılanan insanlardan alınan kan örneklerini kullanarak, laboratuvar ortamında Pfizer aşısını N501Y ve E484K mutasyonlarına karşı test etmişlerdir. Çalışmanın sonucuna göre aşılar çok küçük bir oranda daha az etkili olsalar da bu yeni varyantlara karşı hâlâ etkilidirler.

Moderna aşısı üzerinde yapılan çalışmanın ilk sonuçlarına göre aşı, Güney Afrika varyantına karşı etkilidir, fakat bağışıklık sisteminin tepkisi güçlü ve uzun süreli olmayabilir.

Yakın bir gelecekte onaylanması beklenen Novavax ve Janssen korona virüs aşıları, Güney Afrika varyantına karşı bir dereceye kadar koruma sağlayabilecek gibi görünmektedir.

Yapılan ilk çalışmaların sonuçlarına göre; Oxford-AstraZeneca aşısı, orta ağırlıkta seyreden Güney Afrika varyantına karşı sınırlı bir koruma sağlamaktadır, fakat uzmanlar aşının hastalığın ağır geçirilmesine karşı koruma sağladığını ifade etmektedirler.

En kötü olası senaryoda dahi daha iyi koruma sağlamaları maksadıyla aşılar gerektiğinde birkaç hafta veya ay içinde yeniden tasarlanabilir ve küçük değişiklikler yapılabilir.

Ne Kadar Yayıldı?

Güney Afrika varyantı halen ülkenin Doğu ve Batı Cape eyaletlerinde yaygın dominant virüs konumundadır.

Avusturya, Norveç ve Japonya dâhil en az 20 diğer ülkede de Güney Afrika varyantı vakaları görülmüştür.

Birleşik Krallık sınırları içinde 188 Güney Afrika varyantı vakası görülmüştür ve etkilenen alanlarda ilave testler yapılmaktadır.

Birleşik Krallık Neler Yapıyor? 

Afrika kıtasının güneyinde bulunan birçok ülkenin yanı sıra Tanzanya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden İngiltere’ye yapılan seyahatler yasaklanmış durumdadır. İngiltere’nin bazı bölgelerinde hedef kitle üzerinde yoğun testler yapılmaktadır.

Kamu sağlığı otoriteleri ve bilim insanları Güney Afrika varyantı üzerinde çalışmalarını yoğun bir şekilde sürdürmektedir ve bulgular yakında Büyük Britanya halkı ile paylaşılacaktır.

Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir, orijinal metne aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.

https://www.bbc.com/news/health-55534727