Yazar: David Israel, 6 Şubat 2017
Çeviren: Ercan Caner, Ankara-Türkiye, 8 Şubat 2017
ABD’nin İran İslami Cumhuriyetine uyguladığı yaptırımların hiç bir işe yaramadığı ortaya çıktı, gerçekten de ABD yönetimi İran’ı bütün bölge için çok tehlikeli sonuçlar doğurabilecek bir yola itiyor. Örneğin, İran Ruhani Liderinin İslami Devrim Muhafızları Kolordusundaki eski temsilcisi olan ve şimdi İran parlamentosu Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonunun üst düzey üyelerinden Mojtaba Zonour, bu adam hayatında hiç kaçınılmaz çatışma noktasına varmayı bıraktığı ‘‘Game of Chicken’’[1] oyunu oynamamış olmalı.
Fars haber ajansına göre Zonour Cumartesi akşamı; ‘‘ABD ordusuna ait 5’inci Filo Bahreyn’in bir kısmını işgal etmiş durumdadır ve düşmanın en uzak askeri üssü Hint Okyanusundadır ve bu yerlerin tamamı İran füze sistemlerinin menzili içindedirler ve düşmanın bir hata yapması durumunda hepsi yerle bir edilecektir.’’ açıklamasını yapmış ve sonradan aklına gelmiş gibi ‘‘Ve İran füzelerinin Tel Aviv’i vurması için gereken süre sadece 7 dakikadır.’’ diye sözlerini sürdürmüştür.
Sonrasında Pazar günü, İran Devrim Muhafızları Uzay Gücü Tugayından General Ali Hajizadeh aynı neşe dolu sesle; ‘‘Eğer düşman bir hata yapar ise gürleyen füzelerimiz hedeflerini vuracaktır.’’ ifadelerini kullanmış ve Marvel[2] komik kitaplarındaki mutasyona uğramış bir kahraman edasında; Silahlı kuvvetlerimizin yeteneklerini bilerek sizi temin ederim ki, hiç bir yabancı tehdit bize zarar veremez.’’ seklinde sözlerini sürdürmüştür.
Dünya medyasının hepsi, tam da beklendiği gibi, Tahran’daki çılgınlara karşı meydan okuyan ve onların karşısında dimdik duran Trump’a karşı birleşmiş durumdadır. Guardian, Pazar günü, genel seyahat yasağı uygulama, Tahran’ı balistik füze denemesi sonrasında uyarma ve ilave yeni yaptırım planlarını kapsayan İran’a karşı giderek artan kavgacı tutumuna bakıldığında, İranafobinin Trump’ın ABD içindeki yığınların dikkatlerini dağıtmak, şimdiden kendisini ılımlı bir başkan olarak gören zengin Arap müttefiklerine kuvvetli bir çağrıda bulunmak ve Benjamin Netanyahu’yu memnun etmek için kullanacağı yeni silahı olacağı uyarısında bulunmuştur.
Diğer bir ifadeyle İran üzerine uygulanan bütün bu aptalca yaptırımlar aslında kamuoyunun dikkatini iç meselelerden uzaklaştırmak için bir taktik ve Suudiler ile İsrailliler ile masa altından gizlice cilveleşmektir. İran tarafında, kelimenin tam anlamıyla, Orta Doğuyu havaya uçurma ve yerle bir etme gibi tehditleri bulmayacaksınız. Bulacağınız şey Trump’ın seyahat yasağı nedeniyle Bahar Döneminde ABD’ye gelemeyecek olan İranlı öğrenciler için taşan sempati olacaktır.
Reuters, İranlı bir bilgisayar öğrencisinin, ‘‘Her zaman iki çocuğumun ABD’de okumasını istedim. Fakat yeni hükümet İranlılar için bir nefret yayıyor.’’ açıklamasını yaptığını bildirmektedir. Ankara’dan bildiren Reuters muhabirine göre; yaptırımlar nedeniyle meydana gelecek ekonomik sıkıntılardan korksalar da İranlılar hala ‘‘sadık kalmayı ve meydan okumayı’’ sürdürmektedirler.
Çevirenin Notları: Obama yönetimi zamanında Washington ve Tahran, farklılıklarını nasıl yönetecekleri konusunda ve IŞİD terör örgütünü yok etmekten başlayarak, bir veya iki projede işbirliği yapacaklarına dair anlaşmışlardır. Fakat iki ülke arasındaki ilişkilerde asla bu aşamaya gelinememiştir. Donald Trump başkanlığındaki ABD yönetiminin ‘‘İran’ın ABD’yi tehdit eden provokasyonlarına artık göz yumulmayacağı’’ yönündeki son açıklaması, iki ülke arasındaki ilişkilerin oldukça gerildiğini gözler önüne sermektedir.
ABD Maliye Bakanlığı yayınladığı listede füze programını destekledikleri, terörizmle bağlantıları ve İran İslami Devrim Muhafızlarına sağladığı destek gerekçesiyle 13 kişi ve 12 kuruluş/firmaya yeni yaptırımlar uygulama kararını açıklamıştır. Yaptırım uygulanan kuruluşlar Tahran, Birleşik Arap Emirlikleri, Lübnan ve Çin merkezlidir.
Trump yönetimi tarafından yürürlüğe koyulan yaptırımlar, İran milli havayolu şirketi ile Boeing firması arasında imzalanan ve 1979 yılından bu yana ilk gerçekleşen, 16,6 milyar ABD doları tutarındaki 80 uçağın satışını kapsayan antlaşmayı etkilemeyecektir.
Trump Twitter’den; ‘‘İran ateşle oynuyor, başkan Obama’nın onlara ne kadar nazik olduğunu anlamadılar. Ben değilim!’’ mesajını göndermiştir. Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Flynn da yaptığı açıklamada, bundan sonra İran’ın ABD’ye yönelik düşmanca ve mütecaviz tutumlarına göz yumulmayacağını ifade etmiştir.
İran Dışişleri bakanı Mohammad Javad Zarif de Twitterden; ‘‘Silahlarımızı kendimizi korumak hariç kimseye karşı kullanmayacağız. Görelim bakalım şikâyet edenler de aynı açıklamayı yapacaklar mı.’’ mesajını yayınlamıştır.
[1] Game of Chicken: Korkak görünmemek veya diğer tarafın kazanmasına izin vermemek için, geri çekilmemek çok tehlikeli olsa da, iki tarafın da geri çekilmediği bir çatışma durumu. Klasik ‘‘tavuk’’ oyununda iki araba birbirlerine doğru hızla ilerlerler, ilk önce kaçınma manevrası yapan tavuk, yani korkaktır. Her iki tarafın da kaçınma manevrası yapmadığı durumda çarpışma, yani felaket kaçınılmazdır. Kısacası kazanmak veya bir oyunu sonuna kadar götürmek her zaman oyuncunun yararına olmayabilir.
[2]Marvel Comics: ABD merkezli çizgi roman yayımcısı şirkettir. Yayımlamış olduğu çizgi romanlar arasında Fantastik Dörtlü, Örümcek Adam, Hulk, Demir Adam, Thor, Daredevil, Kaptan America, serileri vardır. 1960‘lı yıllardan bu yana DC Comics‘in yanında ABD‘nin en büyük iki çizgi Roman şirketinden biri olma özelliğini sürdürmüştür.