Keskin nişancılar özel olarak seçilen ve yetiştirilen askerlerdir, bütün dünyada eğitimlerine ayrı bir önem verilir ve teorik/pratik eğitim esnasında aşağıdaki özellikler nişancılara kazandırılır:
Keskin nişancıların seçiminde iyi atış yapanlar ve doğuştan katil ruhlu olanlar aranmaz. Askerlerin çoğunluğu bir piyade tüfeği ile çok isabetli atışlar yapabilir. Sniper nişancısı olmak çok fazla sorumluluk gerektiren bir iştir. Sniper nişancıları seçilirken iyi karar verebilen, mantıklı ve sağduyulu askerler belirlenirler. Keskin nişancılar kendi başlarına hareket edeceklerinden, inisiyatif sahibi olmalı ve mantıklı kararlar verebilmelidirler. Sınıf ortamında keskin nişancılara mesafe tahmin usulleri, rüzgarın etkileri, barometrik basınç, arazide hareket usulleri ve taktikler öğretilir.
Keskin nişancının tetiği çekmeden önce göz önünde bulunduracağı sayısız değişkenler mevcuttur: rüzgarın hızı ve yönü, mesafe, hedefin hareketi, serap etkisi, ışık kaynağı, sıcaklık, barometrik basınç bu değişkenlerden bazılarıdır ve bunlar sadece başlangıçtır. Atış için iyi pozisyon almak da çok önemli olduğundan keskin nişancılar genellikle tim olarak çalışırlar.
Özel olarak tasarlanmış keskin nişancı tüfekleri ile inanılmaz uzak mesafelerden hedefleri etkisiz hale getirebilirler. Keskin nişancıların görevi düşmanın pilotlar, subaylar, zırhlı araç sürücüleri, teknisyen ve muhabere operatörleri gibi anahtar personelini etkisiz hale getirmektir. Öldürücü atışların hedefi düşmanın savaşma arzu ve iradesini kırmaktır.
Keskin nişancı tüfekleri de mürettebatla kullanılan silah sınıfına girmektedir. Etkin ve verimli olarak kullanılabilmeleri için iki kişiye ihtiyaç vardır. Silahın tetiğini çekmek için bir kişi gerekse de, silahı etkin kullanabilmek için ikinci bir personele ihtiyaç vardır. Keskin nişancı timi nişancı ve gözcüden oluşur. Gözcü silah üzerindeki dürbünden çok daha güçlü olan kendi dürbününü taşır. Hedefin belirlenme ve ateş altına alınma prosedürleri aşağıdaki gibidir:
Hedef ilk atışta etkisiz hale getirilmemiş ise gözcü ikinci atış için yapılması gereken düzeltmelerin verilmesinde nişancıya yardımcı olur. Keskin nişancı silahlarında kullanılan mermiler yüksek hızla havada hedefe doğru ilerlerken arkalarında bir buhar izi bırakırlar. Gözcü, bu izden faydalanarak mermiyi takip eder ve vuruş noktasını belirler. Gözetleme esnasında göz yorgunluğunu azaltmak ve dinlenebilmek için vardiyalı olarak çalışırlar.
Gözcünün en önemli vazifesi nişancı ve timi korumaktır, bu maksatla otomatik bir piyade tüfeği ile donatılmıştır. Nişancı ile gözcü arasındaki ilişki çok önemlidir. Hayatta kalabilmek için birbirlerine bağımlıdırlar ve güvenmek zorundadırlar. Düşman hatları ötesinde yalnız olarak görev yapan keskin nişancı tim personeli, hayatta kalabilmek için dost destek ateşlerinden yoksundur, sadece birbirlerine güvenebilirler. Keskin nişancı timinde gözcülük bir anlamda nişancılığın acemilik eğitimi gibidir. Tim lideri nişancıdır; rota, mevzi, kaçış rotası ve buluşma noktalarının seçimi tim liderine aittir.
Düşmanı ilk atışta etkisiz hale getirmek hedeftir. Keskin nişancı silahı ile çok uzak mesafelerden hedefler etkisiz hale getirilebilir. İyi eğitilmiş bir keskin nişancının kullandığı keskin nişancı silahı, hedefi 1 milden daha fazla mesafelerde etkisiz hale getirebilir. Silahlar uzman atıcılar tarafından sıfırlanırlar, bu tür silahlar atış müsabakalarında da kullanılırlar. Sıfırlanmış silahta el yapımı mermi kullanılması isabet yüzdesini artırır.
Keskin nişancı silahlarına mermi genellikle tek tek yüklenir. Atış yaptıktan sonra nişancı boş kovanı atmak ve silaha yeni bir mermi doldurmak zorundadır. Yükleme zamanı uzun sürse de merminin tek tek yüklenmesi aslında, mekanizma otomatik silahlara nazaran daha az hareketli parçalar ihtiva ettiğinden bir avantajdır. Yarı otomatik keskin nişancı silahları da kullanılmaktadır. Model seçimi tamamen nişancının tercihidir. Bir çok farklı silah mevcuttur ve ortalama fiyatları 8.000-15.000 ABD doları arasında değişmektedir. Silah kadar gözcü tarafından kullanılan dürbün de çok önemlidir ve tim donanımının ayrılmaz bir parçasıdır.
Nişan alırken atıcı, nişan noktasını vuruş noktası ile karşılaştırır. Örneğin 500 metre mesafedeki bir hedefe nişan alan atıcının nişan aldığı nokta merminin isabet ettiği nokta olmayacaktır. İç ve dış balistik etkiler merminin uzun uçuş süresi esnasında etkili olacak ve vuruş noktası nişan noktasından farklı olacaktır. İdeal olarak atıcılar nişan noktası ile vuruş noktasının aynı olmasını arzu ederler. Mesafe, ısı, rüzgar ve diğer faktörler hesaplanarak nişan ve vuruş noktasının aynı olması sağlanır.
Silah üzerindeki dürbünler de özel yapımdırlar. Çelik tüplerden oluşan dürbün silah üzerine sabitlenir. Yaklaşık olarak uzunlukları 25 cm civarındadır. Hedefi on katına kadar büyütme özelliğine sahiptirler. Nişan sistemi atıcıya hedefin mesafesini belirlemede yardımcı olacak şekilde tasarlanmıştır. Silah üzerindeki dürbünle 900 metre mesafeye kadar ince ayarlar yapılarak silah sıfırlanabilir.
Tim personeli gözlerini arazideki gariplikleri ve farklılıkları tespit edebilecek şekilde eğitilirler. İnsan dış hatları doğada en kolay tespit edilebilecek şekillerdendir. Tim personeli arazide hedef ararken arka planla farklılık oluşturan renkleri belirlemeye çalışırlar. Kamuflajlı elbiseler tim personeline gizlenmelerinde büyük avantaj sağlarlar.
Hava sıcaklığı da mermiyi etkiler. Soğuk hava sıcak havadan daha yoğundur ve daha fazla geri sürüklemeye neden olur. Diğer yandan mermi sıcak havada daha kolay ilerler. Fakat sıcak havada genellikle nem de vardır ve bu da mermiyi etkileyen bir diğer faktördür. İdeal atış şartlarında dahi atış açıları ve hedefin hareketli olması ilave problemler doğurur. Keskin nişancı isabetli bir atış yapabilmek için bütün problemleri gidermek zorundadır.
Mermi namlu ağzını ses hızından daha hızlı bir süratte terk eder. Mermi namlu ağzını terk ettikten sonra patlama sesi meydana gelir. Hedef patlama sesini duymasa da merminin havada uçarken çıkardığı sesi duyabilir. 600 metreden sonra (7.62 mm mermi için) geri sürükleme kuvvetleri merminin hızını ses hızının altına düşürür. Yani 600 metreden uzağa yapılan atışlarda hedef merminin havada uçarken çıkardığı sesi de duymaz. Bunun anlamı; hedef etkisiz hale getirilene kadar nişancının istediği kadar mermi atabilmesidir. 800-1000 metre mesafedeki bir hedef asla neler olup bittiğinin ve kendisine ateş edildiğinin farkında olmayacaktır.
Düşmana görülmeden ilerlemek ve atış yapmak keskin nişancılığın en zor eğitimlerindendir. Bu eğitim uygulamalı olarak arazide yapılır. Keskin nişancı görülmeden bir atış mevziisine girmek ve namlu ağız alevini göstermeyecek şekilde atış yapmak zorundadır. Atış sonrası yine görülmeden mevzi değiştirmek zorunludur. Askeri keskin nişancılar kesinlikle suikastçı değildirler.
İngiliz imali olan silah dünyanın en iyi keskin nişancı tüfeklerinden bir tanesidir. Silah ergonomik, kolay taşınabilir ve hafiftir. 1.6 saniyede 5 mermi atma kapasitesindedir. 3 dakikadan daha az bir sürede sökülebilir. Takma-sökme ve bakım işlemlerinde hiç bir özel alete ihtiyaç yoktur. Etkili menzili 1500 metredir. Ağırlığı yaklaşık olarak 15 kilogramdır. Şarjörü 5 (beş) mermi kapasitelidir. Namlu ucuna takılan ilave alev gizleyen ve bastırıcı sayesinde atış esnasında ses, namlu ağız alevi, duman, yerden toz kalkması minimum seviyeye indirilmiştir. Bu özellik silahın atış mevziisinin tespitini hemen hemen imkansız hale getirmektedir.
Ağırlığı 13.6 kg, uzunluğu 145 cm olan bir silahtır. Menzili 6.800 metre, etkili menzili ise 1.800 metredir. Kullandığı mermi tipi, 50 BMG (12.7 mm NATO) – Mermi çarptığı düşmanın uzuvlarını koparacak ve başını tamamen parçalayacak kadar güçlüdür. Hafif zırhlı araçları dahi delebilir. Şarjör Kapasitesi 6-10 mermidir.
Bora 12, tamamı Türk üretimi olan bir silahtır. Sık kullanılmadığı için ismi çok duyulmayan, fakat özellikleri itibarıyla önemli bir silahtır. JMK Bora 12 keskin nişancı tüfeği, kendi sınıfının en iyilerinden bir tanesi olup atış testlerinde oldukça başarılı sonuçlar almıştır. Pakistan’da yapılan Uluslararası atış yarışmasından da birinci olarak çıkmıştır. Bora 12 keskin nişancı tüfeği bu isminden ziyade JNG 90 adıyla bilinmektedir.
Bora 12 keskin nişancı tüfeği yukardaki özelliklerinin yanı sıra 4,8 kilogramlık bir ağırlığa sahiptir. Her ne kadar piyade tüfeklerine nazaran ağırlığı biraz fazla olsa da, keskin nişancı tüfekleri göz önüne alındığında ağırlığı normaldir. Uzun menzilli bir keskin nişancı silahı olması sebebiyle namlu uzunluğu 108 cm olarak tasarlanmıştır. Merminin namludan çıkış hızı saniyede yaklaşık 840 metredir. Bu hızla, mermi namludan çıktıktan sonra tesirli menzili olan 1200 metredeki bir hedefe yaklaşık olarak 1,5 saniyede ulaşmaktadır. Ağırlığı 4.8 kg, çapı 7.62 mm olan silahın tesirli menzili 1200 metredir.