Lübnan’daki Patlamada
Rus Gemisi Parmağı

Yazarlar: Mary Ilyushina, Katie Polglase, Ali Younes, CNN, 06 Ağustos 2020

Derleyen: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 10 Ağustos 2020

Kaynak: DNB Stories

Lübnan yetkilileri Beyrut kentindeki korkunç patlamayı soruştururken yetkililer olası neden olarak; yerel yetkililerin uyarılarına rağmen büyük miktarda tarımsal gübrenin yıllar boyunca hiçbir emniyet tedbiri alınmadan Beyrut limanında depolanmasına işaret etmişlerdir.

CNN tarafından yeni incelenen dokümanlara göre 2,750 metrik ton amonyum nitrat Beyrut kentine 2013 yılında Rusya’ya ait bir gemi tarafından getirilmiştir. Mozambik için yola çıkan MV Rhosus adlı gemi, Ukraynalı ve Rus mürettebat arasında huzursuzluğa da yol açan mali problemler nedeniyle Beyrut limanında durmuştur.

Lübnan Gümrük Direktörü Badri Daher’e göre; kendisinin ve diğer yetkililerin yükün yüzen bir bomba olduğu yönündeki uyarılarına rağmen Rus gemisi limana ulaştıktan sonra bir daha Beyrut kentini terk etmemiştir.

Daher’e görevi devreden Chafic Merhi de 2016 yılında davaya bakan hâkime yazdığı bir yazıda; uygun iklim koşullarında depolanmayan maddeden kaynaklanan büyük tehlike nedeniyle, liman ve çalışanların güvenliği için amonyum nitratın derhal başka ülkelere ihraç edilmesi yönünde defalarca çağrı yaptıklarını ifade etmiştir.

Patlama sonrası limanın görünümü. Kaynak: Vessel Finder

Lübnanlı yetkililer, kentteki patlamanın kaynağı olarak MV Rhosus gemisine işaret etmeseler de Başbakan Hassan Diab devasa patlamanın 2,750 metrik ton amonyum nitrat nedeniyle meydana geldiğini açıklamış ve amonyum nitratın vatandaşların hayatlarını tehlikeye atarak emniyet tedbirleri alınmadan liman depolarında tutulduğunu ifade etmiştir.

Lübnan emniyet müdürü de yaptığı açıklamada yüksek orandaki patlayıcı maddeye yıllar önce el koyulduğunu ve Beyrut kentinin alışveriş merkezi ve gece hayatının sürdüğü bölgesinden sadece birkaç dakikalık yürüme mesafesi uzaklığında bir depoda muhafaza edildiğini açıklamıştır.

Kaptan Boris Prokoshev’e göre MV Rhosus adlı gemi 2013 yılında Gürcistan’ın Batum limanından Mozambik’e gitmek üzere hareket etmiştir.

Gemi; yaygın olarak gübre imali ve patlayıcı yapımında kullanılan bir kimyasal olan 2,750 metrik ton amonyum nitrat taşımaktadır.

Moldavya bayraklı gemi yakıt ikmali yapmak için Yunanistan’da durmuştur. Gemi Yunanistan’da durduğunda gemi sahibi Rus ve Ukraynalı mürettebata parasının bittiğini ve ilave yük almak zorunda olduklarını ifade etmiştir. Geminin Beyrut limanına yönelmesinin nedeni de budur.

Teto Shipping adlı şirkete ait geminin sahibi mürettebatın ifadesine göre Kıbrıs’ta yaşayan Igor Grechushkin adlı bir iş adamıdır.

Beyrut limanına ulaştığında; ücretlerin ödenmemesi ve mürettebatın şikâyetleri gibi geminin işletilmesindeki büyük ihlaller nedeniyle MV Rhosus adlı gemiye Liman yetkilileri tarafından el koyulmuştur.

Kaynak: Medium.com

Kaptan Prokoshev, 11 ay boyunca çok az ikmal maddesi ile yaşadıklarını, gemi sahibinin su ve yiyecek dahi sağlamadığını,  Devlet Başkanı Vladimir Putin’e her gün mektup yazdığını ve sonunda yasal danışma almak için geminin yakıtını satmak zorunda kaldıklarını söylemiştir.

Sonunda ücretlerini alamayan Rus mürettebat ülkelerine geri dönmüştür. Gemi Beyrut limanına ulaştığında liman yetkilileri, tehlikeli yükün boşaltılmasını veya başka bir gemiye aktarılmasını kabul etmemişlerdir.

Kaptan Prokoshev ve mürettebatı temsil eden Beyrut merkezli avukat Charbel Dagher arasındaki elektronik posta yazışmalarına göre geminin tehlikeli yükü 2014 yılı Kasım ayında boşaltılmış ve limandaki bir hangarda depolanmıştır.

Uygun şartlarda depolanmayan amonyum nitrat patlamasıyla ünlüdür, örneğin bugüne kadar Almanya-Oppau, Galveston Körfezi-Texas ve yakınlarda Çin-Tianjin’de patlamalar yaşanmıştır.

Beyrut kentindeki patlamaya en benzer patlama 1947 yılında Texas City’de yaşanmış ve 2,087 metrik ton amonyum nitrat patladığında 1,000’den fazla bina hasar görmüş ve yaklaşık 400insan hayatlarını kaybetmiştir.

Yazının orijinal metnine aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.

https://edition.cnn.com/2020/08/05/europe/lebanon-russian-ship-blast-intl/index.html