Çöl Çekirgeleri

M-18 Dromader Zirai İlaçlama Uçakları

“Ey adı çekirge olan kuşlar, siz ki Allah’ın nebatatını yemek suretiyle zararlı olmaktasınız. Halk bu yüzden sizlerden şikâyetçi olduğu için bu mektup gönderildi. Bu mektubu aldığınızda aklınızı başınıza toplayıp bir daha öyle zararlar yapmayınız; yaparsanız, sizi Allah’a havale ederim.”

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 8 Nisan 2020

Çöl Çekirgesi

Ordu Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Sevgili, İNTERNET HABER adlı haber sitesinde yayımlanan yazısında; çekirgelerin zaman zaman farklı ülkelerde yoğun popülasyonla kendini gösterdiğini, son çekirge istilasının ise Afrika’nın doğu kesimleri, Arabistan, Pakistan, İran, Irak’ın kuzey tarafları ve Pakistan-Hindistan sınırı bölgelerinde çok yoğun görüldüğünü belirtmiştir.

Çöl çekirgelerinin üç yıl önce yoğun şekilde görüldüğünü, bir kilometrekare alanda 150 milyon kadar çekirgenin olabildiğine de dikkat çeken Prof. Dr. Sevgili, İNTERNET HABER sitesinde yayımlanan yazısında;”Bunlara çöl çekirgesi deniyor. Bunlar birbirleriyle çok yakın temas halinde oldukları zaman bulundukları alanda bitkileri hızla bitirip, toplu bir şekilde daha başka bölgelere göç etme durumuna geçiyorlar.

İndikleri her alandaki bitkilerle beslenip, onları yok edip, o alanda çiftleşip üreyip tekrar başka bir alana gidiyorlar. Tarım alanları için çok büyük sıkıntı oluşturuyorlar. Kıtlık oluşturuyor. 2020’de bu dönemde görülen bu çekirgeler özellikle Doğu Afrika’yı, Arabistan’ın bazı kısımlarını, Kuveyt, Sudan, Yemen, Pakistan gibi alanlarda çok büyük sorunlar yaşattı” ifadelerine de yer vermiştir.

M-18 Dromader Uçakları

M-18 Dromader geniş ormanlık, çalılık ve tarım arazisi yangınları ile mücadele için tasarlanan, ABD (FAA), Kanada,  Avustralya, Brezilya ve EASA dâhil 15 ülke tarafından uçuşa elverişlilik sertifikası verilen tek motorlu, sabit ana ve kuyruk tekerlekli bir uçaktır.

Uçak mürettebatı tek pilottur, fakat bakım personelinin taşınması maksadıyla bir kişi taşıyabilen versiyonu da imal edilmiştir. PZL-Mielec firması tarafından tasarlanan uçağın motoru radyal tasarımlıdır, hava ile soğur ve 1000 beygir gücündedir, dört adet metal gövdeli ve sabit hızlı pervanesi bulunmaktadır. Uçak hazırlanmamış sert yüzeylere iniş ve kalkış yapabilir.

Zirai İlaçlama ve Yangın Söndürme Uçağı

PZL M-18 Dromader, modern bir zirai ilaçlama ve yangın söndürme uçağıdır. Uçağın klasik gövde boya renkleri ‘‘Sarı-Beyaz-Siyah’’ renklerinden ibarettir. Renklerin bu şekilde kolay görülebilir ve birbirine zıt renklerden seçilmesi, görünürlüğü artırarak, mürettebat ve yer personeli ile çevrede çalışmakta olan diğer insanların emniyetini sağlamaktır. Pilot kabini gövde üst kısmına yerleştirilmiştir ve tek hörgüçlü bir deveye benzediğinden de uçağa ‘‘Dromader’’ ismi verilmiştir.

M-18 Dromader uçağı yangın ve zirai ilaçlama faaliyetlerinde etkin olarak kullanılabilen, uzun menzilli ve çim ve toprak pistlere iniş-kalkış yapabilen bir uçaktır. M-18 Dromader, tek motorlu ve alçak kanatlı bir hava aracıdır. Uçağın metal gövdesi +3.5 g, -1.4 g aralığında G yüklerine karşı dayanıklıdır.

Zirai İlaçlama Donanımı

M-18 Dromader uçağının standart püskürtme ve ince püskürtme olmak üzere iki farklı zirai ilaç püskürtme sistemi bulunmaktadır. Zirai ilaç püskürtme aparatlarının uçağa takılması ve sökülmesi kolaydır. Standart püskürtme sisteminde bir boru, pompa ve tipik püskürtücüler bulunmaktadır. Pompa bir şaft vasıtası ile döndürülmektedir. Püskürtücü sayısı 54 ve 100 nozıl olmak üzere iki tiptir. Nozıl çapı 1.4 ile 4.38 milimetre arasında değişmektedir.

Kimyasal Tank

Kimyasal tank, toz, granül veya sıvıların atılması maksadıyla tasarlanmıştır. Tank 2.500 litre su alabilir ve taşıma kapasitesi 1.500 kilogramdır. Tankın kendi ağırlığı yaklaşık olarak 120 kilogramdır. Tank cam laminant ile kaplanmıştır ve gövdeye altı adet bağlantı ile gövdeye tutturulmuştur.  Tankın doldurulması üst taraftaki bir doldurma kapağı ile sağlanmaktadır. Kapak kapatıldığında kilitlenmektedir. Tank dışından ve pilot kokpitinden görülebilen üç seviye doldurma seviyesi bulunmaktadır. Tankın dip tarafı paslanmaz çelikten imal edilmiştir. Tank içinde bir karıştırıcı bulunmaktadır.

Küçük Damlalı Püskürtme Aparatı

Çok küçük damlalı püskürtme için atomizer kullanılmaktadır. Atomizer üzerinde sekiz adet püskürteç bulunmaktadır. Kimyasal atomizer önündeki filtreye aktarılır. Her bir atomizer beş plastik kanatçığı olan ayrı bir şaft tarafından döndürülmektedir. Pervanelerin hatve açıları ayarlanabilir tiptir ve bu da dönü hızının kontrol edilebilmesini sağlamaktadır.

Türk Hava Kurumunda Emeklilik Hatırası: Pilotların değil, M-18 Dromader Uçaklarının Kaynak: Memurlar Net

Dönü hızının kontrolü vasıtası ile de püskürtülen damla miktarı ayarlanabilmektedir. Sistem, atomizerlerin hidroliki olarak frenlenmesini sağlayan bir hidrolik fren mekanizması ile donatılmıştır. Sistemde ilave olarak bir pompa, valf sistemi, gösterge sistemi ve bir adet hidrolik şok emme ünitesi bulunmaktadır.

Peki, Türkiye’de M-18 Dromader uçakları var mı? Vardı! Ne mi oldu? Aşağıdaki linki tıklayarak neler olduğunu öğrenebilirsiniz.

null

Malum konu Türk Hava Kurumu… Bugünlerde yolsuzluk operasyonu ile gündemde… Geçen yıl THK’nın bakım yetkisi, bazı eksiklikler nedeniyle Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından alınmıştı. THK bir kaç kez denetime girdi-çıktı. Bu sürede uçaklarına bakamadı. Hizmet özel sektörden alındı. Tam bu sıralarda Ankara’da Etimesgut’ta bulunan üniversite için yedek parça deposu boşaltıldı.

Peki, Türkiye’de çekirge sorunu var mı? Geçmişte yaşandı, gelecekte de olabilir. Havadan ilaçlama 2006 yılında yasaklandı, zaten artık havadan zirai ilaçlama yapabilecek uçaklarımız da yok.

Yine başımız gelirse ne mi yapacağız? Tedbirli olmakta fayda var; biz şimdiden tedbirimizi alalım ve uyarımızı yapalım.

“Ey adı çekirge olan kuşlar, siz ki Allah’ın nebatatını yemek suretiyle zararlı olmaktasınız. Halk bu yüzden sizlerden şikâyetçi olduğu için bu mektup gönderildi. Bu mektubu aldığınızda aklınızı başınıza toplayıp bir daha öyle zararlar yapmayınız; yaparsanız, sizi Allah’a havale ederim.”