Almanya – Türkiye ile İlişkiler Eskisi Gibi Olmayacak

Berlin, insan hakları eylemcisinin tutuklanması sonrasında bir seyahat kısıtlama uyarısı yayımladı.

 Yazar: JAKOB HANKE, POLITICO, 20 Temmuz 2017

Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 21 Temmuz 2017

BERLİN — Almanya, Perşembe günü bir Alman insan hakları eylemcisinin İstanbul’da tutuklanması sonrasında vatandaşlarına ‘‘Yüksek Tehlike’’ seviyesinde bir seyahat kısıtlaması uyarısı yayımladı ve Berlin ile Ankara arasındaki ilişkileri kopma noktasına getiren son olaylar zincirine dikkat çekti.

Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel yaptığı basın konferansında, Ankara’nın ülkeye gelen masum ziyaretçileri çok çirkin suçlamalar ile hapsederek Avrupa değerlerini terk ettiğini ifade ederek, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı ağır bir dille eleştirdi. Gabriel sözlerine, Türkiye’nin NATO’nun ortak değerlerini de terk ettiğini ekledi.

Gabriel’in açıklamaları, Berlinli insan hakları eylemcisi Peter Steudtner’in, 5 Temmuz 2017 günü Türk yetkililer tarafından bir terör örgütünü desteklemesi suçlaması ile tutuklanması sonrasında geldi. Steudtner, İstanbul’da Uluslararası İnsan Hakları Örgütü tarafından düzenlenen bir çalıştay esnasında gözaltına alındı.

Bakan ayrıca, Türkiye cumhurbaşkanının defalarca bir diyalog istemediğini göstererek, Almanya-Türkiye ilişkilerinde de büyük bir kayma yaşandığını ifade etmiş ve sözlerine ‘‘Tango iki kişi gerektirir, eskisi gibi olamayız’’ şeklinde devam etmiştir.

Ekonomi Bakanı Brigitte Zypries de POLITICO’ya gönderdiği e-posta mesajında, benzer ifadeler ile ‘‘Almanya-Türkiye arasındaki ekonomik ilişkilerin en kötü dönemini yaşıyoruz’’ sözlerini kullanmıştır.

Zypries, açıklamasında ‘‘Avrupalı ortaklarımız ile bu konuda neler yapacağımızı görüşeceğiz. Bu, Avrupa Birliği ile gümrük birliğini daha da geliştirmek maksadıyla Türkiye’ye yapılacak ekonomik yardımlar ile ilgili sorular için de geçerlidir’’ ifadelerine de yer vermektedir.

Berlin’in yaklaşımının hedeflediği sonuçlara ulaştığı açık değilse de Almanya bugüne kadar, Ankara ile olan anlaşmazlıklarında oldukça yumuşak adımlar atmıştır. Türkiye’nin, Alman parlamenterlerin İncirlik hava üssünü ziyaret etmesini yasaklama kararı sonrasında Almanya, Haziran ayında birliklerini geri çekme kararı almıştır.

Almanya’nın tutumu kısmen de olsa Erdoğan ile geçtiğimiz yıl varılan, Türk yetkililerin mültecilerin Avrupa’ya geçişlerini durdurması ve karşılığında Avrupalı hükümetlerin de Ankara hükümetine mali destek sağlaması yönündeki mülteci anlaşmasına zarar vermeme düşüncesinden kaynaklanmaktadır.

 “Zaman zaman biz Almanlar için dayanılmaz olan suçlamalara defalarca çok büyük sabır gösterdik” — Sigmar Gabriel

Almanya Dışişleri Bakanı Gabriel artık her şeyin değiştiğini ve Alman insan hakları eylemcisinin tutuklanmasının, bundan sonra herkesin rastgele tutuklanabileceğinin açık bir kanıtı olduğunu ifade etmektedir

‘‘Biz bu nedenle Türkiye politikamızı yeniden tanımlamak zorundayız’’ diye sözlerini sürdüren Gabriel, Şansölye Angela Merkel ve Eylül ayında yapılacak seçimlerde ona rakip olan Sosyal Demokrat Martin Schulz’un da aynı düşüncede olduklarını ifade etmektedir.

Gabriel, uzun bir süredir gazeteciler gibi bazı meslekler için ‘‘Geliştirilmiş Uyarıların’’ yürürlükte olduğunu, Türkiye’de tehlikeyle karşılaşabilecek meslek grupları listesinin, bütün Alman vatandaşlarını kapsayacak şekilde genişletildiğini ifade etmektedir. Dışişleri Bakanlığı web sitesi de Alman vatandaşlarını muhtemel tutuklamalara karşı uyarmak üzere güncellenmiş durumdadır.

Bakan sözlerini; ‘‘Türkiye’ye özel veya iş nedeniyle seyahat eden insanlar daha dikkatli olmaları ve kısa ziyaretler için dahi Alman konsolosluklarına kayıt yaptırmaları yönünde uyarılmaktadır’’ şeklinde sürdürmektedir.

 ‘‘Hayal kırıklığına uğradık’’

Gabriel’e göre; Alman hükümetinin seyahat alarmına ilave olarak uygulamayı görüşeceği iki ilave tedbir, Türkiye’ye yatırım yapanlara sağlanan kredi garantilerinin askıya alınması ve Avrupa Birliği’ne giriş sürecinin bir parçası olarak, Türkiye’ye söz verilen AB’ye giriş öncesi yardımların olası kesilmesidir.

 Gabriel açıklamalarını, “Hiç kimseye kamulaştırma ve el koyma örneklerinin yaşandığı bir ülkeye yatırım yapması tavsiye edilemez’’ şeklinde sürdürmektedir.

Sosyal Demokrat bir bakan da parti lideri Schulz’un, Türkiye ile olan Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesi yönündeki çağrısını desteklediğini ifade etmektedir.

Gabriel, Almanya’nın artık Türkiye’ye sabrı kalmadığını ileri sürmektedir. Gabriel’e göre; Alman hükümeti, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Almanya’yı, Nazi Almanya’sı gibi davranmakla suçladığında, köprüleri atmak istemediğinden, çok zor da olsa büyük bir sabır sergilemiştir.

“Zaman zaman biz Almanlar için dayanılmaz olan suçlamalara, defalarca çok büyük sabır gösterdik. Kendimizi tuttuk ve aynı şekilde karşılık vermedik. Defalarca aklıselimin kazanacağına güvendik. Fakat ne yazık ki defalarca hayal kırıklığına uğradık. Defalarca gerilimin tırmanmaması için çaba gösterdik’’ diyen Gabriel sözlerini; ‘‘Türkiye’deki gelişmeler ortada ve gerçeği söylemek zorundayız’’ şeklinde sürdürmektedir.

Gabriel’e göre, hâkimleri işlerinden atan ve gazetecileri tutuklayan birisi, açıkça tarihin tekerleğini geriye doğru çevirmek ve Türkiye’de hukukun üstünlüğü ve demokrasiyi ortadan kaldırmak istemektedir.

Berlin’de bulunan Türk büyükelçiliği önünde Türkiye’de gazetecilerin tutuklanmasını protesto eden eylemciler. | Sean Gallup/Getty Images

45 yaşındaki Steudtner’in hapse atılması, Almanya ile Türkiye arasında zaten gergin olan ilişkilerin iyice gerilmesine neden olmuştur. Dışişleri Bakanı Gabriel, Türk büyükelçisini dışişleri bakanlığına çağırarak görüşmek maksadıyla tatilini yarıda kesmiştir. Ankara derhal karşı saldırıya geçmiş ve Reuters’e göre; Steudtner’in tutuklanması hakkında Almanya tarafından yapılan eleştirilerin Türk yargısına direkt müdahale olduğunu ifade etmiştir.

Geçtiğimiz hafta Ankara, Alman milletvekillerinin Türkiye’nin Konya kentindeki NATO üssünde görevli Alman askerleri ziyaret etmesini yasaklayarak Berlin’i şaşırtmıştır.

Alman gazetesi Bild, Almanya dışişleri bakanlığından ismi açıklanmayan kaynaklara dayandırdığı haberinde mevcut gerilimi; Erdoğan’ın, Almanya’dan siyasi sığınma talebinde bulunan, geçtiğimiz yıl gerçekleştirilen başarısız askeri darbenin muhtemel destekçilerini geri vermeye zorlamak maksadıyla Alman vatandaşlarını rehin alma olarak nitelendirmektedir.

Spiegel Online, geçtiğimiz Perşembe günü, Almanya Dışişleri Bakanı Gabriel’in Haziran ayı içinde Türkiye’ye yaptığı bir ziyaret esnasında, Erdoğan tarafından kendisine Alman-Türk gazeteci Deniz Yücel’in karşılığında iki eski Türk generalin değişimi teklifi yapıldığını bildirmiştir.

Bu yöndeki haberler hakkında bilgisi sorulduğunda Gabriel; teklifi basında gördüğünü, fakat geçtiğimiz haftalarda takas yönünde bir telefon çağrısı veya yazı almadığını açıklamış ve ‘‘Takas için resmi bir mektuptan haberim yok’’ ifadelerini kullanmıştır.

Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir ve POLİTİCO ile yazar Hanke’nin görüşlerini yansıtmaktadır. Yazının çevrilmesi Sun Savunma Net veya çevirenin yayın kuruluşu ve/veya yazar ile aynı düşünceleri paylaştığı anlamına gelmemektedir.

Son yıllarda en fazla ihracat ve ithalat yaptığımız ülke olan Almanya ile ilişkilerimizin düzelmesi umuduyla…

 Yazının orijinaline aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.

http://www.politico.eu/article/sigmar-gabriel-peter-steudtner-erdogan-relations-with-turkey-cant-go-on-as-before-says-germany/