Densiz Dendias!

Basın Konferansında Gergin Anlar

Dışişleri bakanımız Dendias’ın bu davranışları karşısında,  bu tutumu karşısında ona haddini bildirdi. Daha yumuşak da olamazdı. O da zaten millet olarak, ülke olarak bize yakışmazdı ve gereken yaklaşımı, gereken değerlendirmeyi yapmak suretiyle işi bitirmiş oldular. Recep Tayyip Erdoğan

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 18 Nisan 2021

Fotoğraf: Fatih Aktaş/AA

Yunanistan ile Türkiye arasındaki bozulan ilişkileri düzeltmek maksadıyla beş yıllık bir aradan sonra düzenlenen toplantı iki ülkenin dışişleri bakanları arasında kameraların önünde karşılıklı söz düellosuna dönüşmüştür.

Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Yunanlı mevkidaşı Nikos Dendias iki NATO müttefiki arasında aylardır sürmekte olan gerginlikleri yumuşatmak ve geçtiğimiz yıl iki ülkeyi askeri çatışmanın eşiğine getiren deniz yetki alanı sınırlarıyla ilgili meseleleri çözmek beklentisiyle Ankara’da bir araya gelmiştir.

İki bakanın basın toplantısı samimi bir havada başlamış, fakat Dendias’ın Yunan egemenliğine yönelik ihlallerin yaptırımlara neden olacağını ifade etmesi sonrasında iki bakan arasında ortam bir anda gerginleşerek açık bir tartışmaya dönüşmüştür.

Dendias’ın Sözleri

Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği’nin desteğini alan Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias, espriyle bitirdiği ve son derece rahat tavırlar sergilediği konuşmasında; Türk savaş uçaklarının son bir buçuk yılda Yunanistan hava sahasını defalarca ihlal ettiğini dile getirmiştir. Dendias ayrıca mevkidaşını Türkiye’nin Ege Denizi ve Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerinin Avrupa Birliğine giriş arzularını riske soktuğu konusunda uyarmıştır.

Dendias Yunanistan’ın uluslararası hukuka uygun olarak Ege Denizindeki karasularını genişletmesi durumunda Türkiye’nin savaş tehdidini eleştirmiş ve Türkiye’nin 2019 tarihli Türk-Libya Deniz Yetki Alanları Anlaşmasının illegal olduğunu ifade etmiş ve Türkiye’yi göçmenleri Yunanistan ve Avrupa’ya karşı bir silah olarak kullanmakla suçlamıştır.

Türkiye gerçekten Avrupa Birliğine girmek istiyor ise Deniz Hukukuna saygı göstermeye başlamalıdır diyen Dendias, Türkiye’ye ilave yaptırım tehdidinin hâlâ masada olduğundan bahsetmiştir. Yunanlı bakan iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesinin Türkiye’nin sık sık dikkate almadığı uluslararası yasalara dayalı olması gerektiğinin altını çizmiştir.

Dendias Kıbrıs meselesiyle ilgili olarak Birleşmiş Milletler himayesinde yapılacak beşli zirveyle ilgili olarak da zirveye katılacak bütün tarafların yapıcı bir niyette olacağını ve Kıbrıs adası içim kabul edilebilir tek çözümün bütün uluslararası tarafından da desteklenen iki bölgeli ve iki toplumlu bir federasyon olduğunun altını çizmiştir.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı basın ofisi tarafından yayınlanan 25 Ocak 2021 tarihli fotoğrafta Türk ve Yunan heyetleri beş yıllık bir aradan sonra başlayan görüşmeler esnasında görülürken, Dolmabahçe Sarayı, İstanbul. Kaynak: AFP/Türkiye Dışişleri Bakanlığı.

Türkiye ve Yunanistan’ın birçok karmaşık problemin olduğu bir bölgede birlikte yaşamaya mecbur olduğunu ve iyi komşuluk ilişkilerinin bölgede güvenlik, refah ve barış için işbirliğinin önemini vurgulayan Dendias Hagia Sophia (Ayasofya-i Kebîr Câmi-i Şerîfi) anıtının camiye dönüştürülmesi kararının geri alınmasının Türkiye ve uluslararası imajı açısından faydalı olacağını belirtmiştir.

Lozan Anlaşmasına göre Yunanistan’da bir Müslüman azınlığın olduğunu ifade eden Dendias, yanlış hatırlamıyor ise Türkiye’nin de anlaşmanın taraflarından bir tanesi olduğunu ve Türkiye hoşlansa da hoşlanmasa da Lozan Anlaşmasının hâlâ geçerli olduğunun ve geçerli kalmaya da devam edeceğinin altını çizmiştir.

Çavuşoğlu’nun Sözleri

Türkiye Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu mevkidaşının yorumlarının kabul edilemez olduğunu dile getirmiş ve toplantıyı iç politik maksatlarla istismar etmekle suçlamıştır.

Çavuşoğlu, Yunanlı bakanın ifadelerine; ‘‘Ama buraya çıkıyorsunuz, basının önünde tabi ülkenize mesaj vermek için Türkiye’yi suçlamaya kalkıyorsunuz. Benim bunları kabul etmem mümkün değil basın önünde ağır ithamlarda bulunursanız ben de bunun cevabını vermek zorundayım. Ben Yunanistan’ı itham edici bir söylemde bulunmadım. Türkiye’nin Yunanistan’ın egemenlik haklarını ihlal ettiğini söylediniz, bunu kabul etmemiz mümkün değildir. Türkiye kendi haklarını ve Kıbrıs Türk halklarının haklarını korumaya muktedirdir. Batı Trakya azınlığı, Türk’üm diyorsa Türk’tür. Bunu böyle kabul etmelisiniz’’ sözleriyle tepki göstermiştir.

Solda dayak atıldıktan sonra Türkiye’ye geri sürülen, sağda ise botlarla Midilli’ye ulaşan mülteciler.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu sözlerini; ‘‘Biz Rum Ortodoks azınlığı Rum Ortodoks olarak kabul ediyoruz ama ‘‘Biz Türküz’’ diyen azınlığı Türk olarak kabul etmemeniz insani değildir. Bunların Türk ismini kullanmasına müsaade etmiyorsunuz. Bunlar Rum Müslümanlar mı? Bunu böyle kabul etmek zorundasınız. Anlaşmalar konusunda farklı düşünebiliriz, Libya’yla olan anlaşmalar. Fakat AB Komisyonu’nun bunu kınaması bir şey ifade etmez. AB’nin deniz yetki alanlarıyla ilgili bir rolü, yetkisi yoktur. Göç konusunu biz ne AB’ye ne Yunanistan’a karşı kullandık. Göç konusunda insani davrandık ve mutabakatı harfiyen uyguladık. Biz içeride bunları konuştuk ve dört yılda 80 bin insanı denize ittiğinizi konuştuk ama basının önünde konuşmadık. Ama buraya çıkıyorsunuz basının önünde mesaj vermek için böyle konuşuyorsunuz. Tüm bunlara rağmen Türkiye olarak üçüncü taraflar olmadan iki ülke arasında bu konularda görüş ayrılıklarımızı azaltmaya hazırız. Ama basının önünde ülkemi ağır bir şekilde itham edersiniz bunun da cevabını vermek durumundayım’’ ifadeleriyle sürdürmüştür.

Her ikisi de NATO ittifakı üyeleri olan Yunanistan ve Türkiye denizin aynı bölgesinde fosil yakıt sondaj hakları olduğunu iddia etmektedir. İki ülke yetkilileri, beş yıllık bir aradan sonra ilk kez geçtiğimiz Ocak ayında bir araya gelmiştir.

Çavuşoğlu bir Türk televizyon kanalına verdiği demeçte açık bir diyalog sürdürmenin önemini vurgulayarak iki bakanın bütün anlaşmazlıkları tartışacağını ifade etmiştir.

Avrupa Birliği Yunanistan’ı Destekliyor

Türkiye’nin geçtiğimiz yaz aylarında tartışmalı sulara girmesi Yunanistan’ın ateşli tepkisine neden olmuş ve her iki taraf bölgede askeri tatbikatlara başlamıştır.

Türkiye en sonunda, Avrupa Birliğinin yaptırım tehditleri karşısında geri adım atmıştır. AB müttefikleri Yunanistan’ın iddialarını desteklemek maksadıyla tartışmalı sulara gemilerini de göndermiştir.

İki taraf ayrıca Kıbrıs adası ve komşu ülkeler arasındaki mülteci akışı nedeniyle de tartışmaktadır.

Avrupa Birliği nihayetinde yaptırımları geciktirme kararı alarak Türkiye’ye gümrük birliği anlaşmasının genişletilmesi ve bir mülteci anlaşmasının yapılması önerisinde bulunmuştur.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel, geçtiğimiz hafta içinde, her ne kadar bu küçük toplantı SOFAGATE krizini yaratsa da; görüşmelere başlama ve pozitif ilişkileri muhafaza etme maksatları ile Ankara’ya bir ziyaret gerçekleştirmiştir.