FlyDubai Rostov-on-Don Kazası

FlyDubai Rostov-on-Don Kazası

19 Mart 2016 Cumartesi gecesi, FZ 981 sefer sayılı, Birleşik Arap Emirlikleri
tarafından işletilen, düşük fiyatla yolcu taşımacılığı yapan FlyDubai havayollarına ait
bir uçak Rusya’nın Rostov-on-Don meydanına inişi esnasında düşmüş ve uçakta
bulunan 62 kişinin tamamı hayatlarını kaybetmiştir.

FlyDubai Rostov-on-Don Kazası

Yazan: Ercan Caner, Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin yanı sıra, uçak ve helikopter lisanslarına sahiptir. Yüksek lisans derecesini Gazi Üniversitesi’nden Avrupa Birliği – Türkiye İlişkileri alanında alan Caner, halen Türkiye Hava Sahası Yönetimi alanında Haliç Üniversitesi’nde doktora tez çalışmalarını sürdürmektedir. İnsansız Hava Araçları (2014) veTaarruz Helikopterleri (2015) konulu makaleleri yayımlanmıştır. 39 yılı kapsayan TSK, BM ve NATO ile savunma sanayii deneyimlerine sahiptir.
E-mail: ercancaner@gmail.com  Twitter: @ercancaner1963      

Ne oldu?

Dubai Rostov-on-Don seferini yapan uçak, 18 Mart 2016 günü mahalli saat ile 22.20’de Dubai uluslararası Havalimanından kalkış yapar. Uçağın iniş meydanı olan Rostov-on-Don meydanına, 19 Mart 2016 günü mahalli saat ile 01.20’de inmesi planlanmıştır. Boeing 737-800 modeli uçak saat 01.38’de meydana inişini tamamlamak üzere son yaklaşmaya başlar, fakat 4 dakika sonra pilot yerden yaklaşık olarak 525 metre (1725 feet) irtifada inişten vaz geçerek pas geçme prosedürünü uygular.
Saat 02.27’de Boeing 737-800 modeli uçak meydanın güneydoğusunda 4572 metrede (15.000 feet) bekleme paternine1 girer ve saat 03.28’de ikinci iniş denemesi için bekleme paternini terk eder. 12 dakika sonra, saat 03.40’da, 472 metre (1550 feet) irtifadayken ve piste 5.6 km mesafedeyken pilotlar ikinci inişi de abort ederler. Saat 03.41’de hava aracının görüntüsü radar ekranından kaybolur ve 1211 metreden (3975 feet) dik bir açıyla alçalarak yere çarpar. Uçak pistin sol tarafında 253 metre (830 feet) mesafede yere çakılır, uçakta bulunan 62 kişinin tamamı hayatlarını kaybeder.

Kaza Kurbanları

Yaklaşık olarak 178 koltuğu olan Boeing 737-800 modeli uçakta (Kayıt no: A6-FDN), kaza esnasında sadece 55 yolcu ve 7 mürettebat bulunmaktadır. Hayatlarını kaybedenlerin 44’ü Rusya, sekizi Ukrayna, ikisi Hindistan ve biri Özbekistan vatandaşıdır. Mürettebat Kıbrıs, Rus, İspanya, Şeysel Adaları, Kolombiya ve Kırgızistan uyrukludur. Kaza esnasında uçağa Kıbrıslı kaptan pilot ile İspanyol yardımcı pilot komuta etmektedir. Kaptan pilotun toplam uçuş saati 5965, yardımcı pilotun ise 5769’dur.

Kazanın Nedeni

Hava aracının yere çarpması ile sonuçlanan kazanın nedenini ifade etmek için henüz çok erken olmasına rağmen, kaza kırım heyeti kazaya neden olan iki neden üzerinde durmaktadır: kötüleşen hava şartlarında pilot hatası veya teknik bir arıza. Kaza-kırım incelemesi, Rusya Eyaletlerarası Havacılık Komitesi tarafından yürütülmektedir ve Birleşik Arap Emirlikleri havacılık otoritelerinden, uçağın üretildiği Amerika Birleşik Devletlerinden ve motorların üretildiği Fransa’dan temsilciler de kazakırım incelemelerine eşlik etmektedirler. Mahalli acil servis ekipleri uçak üzerinde bulunan her iki uçuş kayıt sistemini de bulmuşlar ve kaza-kırım inceleme heyetine teslim etmişlerdir.

Hava Durumu

Gece boyunca meteoroloji servislerinden alınan raporlara göre rüzgar 14-22 m/s (31-49 mph – mil per hour) arasında değişen hızlarda esmiştir. Kazanın oluşumu öncesinde hava trafik kontrolörü pilotlara, rüzgar hızının 12 m/s (27 mph), darbesinin 18 m/s (40 mph) olduğunu bildirmiştir. Rapor edilen görüş mesafesi 3500 metredir (11.500 feet) ve ilave olarak az rastlanan bir hava olayı olan ve hızı 30 m/s üzerinde olan bir alçak irtifa jet stream3 olayı rapor edilmiştir. Rapor edilen jet stream sadece 629 metre irtifadadır (normal olarak jet stream’ler 5000 metre/16.400 feet üzerindeki irtifalarda rastlanmaktadır).
Rostov Valisi Vasily Golubev, neredeyse bir kasırga şiddetine ulaşan kuvvetli darbeli rüzgarın kazaya neden olabileceğini ifade etmiştir. Ani ve kuvvetli bir darbeli rüzgar, özellikle alçak irtifada, düşük güç ayarlarında ve düşük süratle uçan hava araçları için çok tehlikeli olabilirler.

Diğer Uçuşlar

Zor hava şartlarına rağmen Rostov-on-Don havaalanı gece boyunca açık kalmış ve hizmet vermeye devam etmiştir. Airbus A319 ve A320 modeli iki uçak sırasıyla 01.23 ve 01.28 lokal saatlerinde havaalanına inişlerini başarıyla gerçekleştirmişlerdir. Bununla beraber Moskova’dan kalkan SU1166 modeli uçak, üç başarısız iniş denemesinden sonra rotasını Krasnodar’a yöneltmiştir. Rusya sivil havacılık otoritesi başkanı Aleksandr Neradko tarafından da belirtildiği gibi: iniş yapıp yapmama kararı her zaman kaptan pilotun sorumluluğundadır.

FlyDubai

Dubai Devleti tarafından kurulan FlyDubai, düşük fiyatlarla yolcu taşıyan ve ülkeyi dünyanın çeşitli yerlerindeki 95 adet iniş noktasına bağlayan bir havayolu şirketidir. Şirket, ortalama yaşları 3.4 yıl olan bir Boeing 737-800 filosuna sahiptir. Kaza-kırım geçiren uçak ilk uçuşunu 21 Aralık 2010 tarihinde gerçekleştirmiştir. Meydana gelen kaza-kırım şirketin, faaliyetlerine tekrar başladığı 2009 yılından günümüze kadar meydana gelen ilk kazasıdır. Düzenlenen özel bir basın toplantısında şirketin CEO’su Ghaith Al Ghaith, baş sağlığı dileklerini ölenlerin yakınları ile paylaşmış ve şirket yetkililerinin hayatlarını kaybedenlerin yakınlarına ulaşarak herhangi bir şekilde yardıma hazır olduklarını ilettiklerini ifade etmiştir. Şirketin acil durum müdahale timi de kaza-kırım alanını incelemek üzere Dubai’den ayrılmıştır.

Olay Sonrası

Rusya ulaştırma izleme organı Rostransnadzor, Rusya’ya uçan FlyDubai uçak ve pilotlarının ramp denetimlerini4 yapacaklarını ilan etmiştir. Rostov-on-Don hava meydanı 21 Mart 2016 tarihine kadar kapalı kalacaktır. Rus Ulaştırma Bakanının ifadelerine göre pist ciddi bir hasar görmemiştir, uçağın enkazının kaldırılması yaklaşık olarak 10 saat sürecektir. Çalışmalara yaklaşık olarak 800 personel katılmaktadır. FlyDubai’nin FZ 8984 sayılı Dubai dönüş uçağı, Krasnodar’dan mahalli saatle 18.35’de kalkış yapmıştır. 140 yolcudan en az 50’si uçağa binmeyi reddetmiş, uçak 23.44 mahalli saatte Dubai’ye emniyetle inişini gerçekleştirmiştir.

Bütün uçuculara emniyetli uçuşlar dilerim.

1 Uçuşta bekleme paternleri genellikle geciktirmek maksadıyla kullanılırlar. Hava durumdaki bir
gelişmeyi beklemek düşüncesiyle pilot tarafından bekleme isteneceği gibi, iniş meydanının yetkilileri
tarafından da teknik bir arıza veya meteorolojik nedenlerle uçuşların geciktirilmesi istenebilir. Hava trafik akışında belirli aralıklar sağlayabilmek gayesiyle ATC de bekleme önerebilir. Özetle bir uçuşun her
safhasında bekleme yapılması mümkündür.

2 Rüzgarın yönü ve şiddetinde meydana gelen kısa süreli ve ani değişiklik, rüzgar normal eserken
şiddetindeki kısa süreli ani yükseliş, hamle.

3 Jet stream, rüzgâr hızı 60 kt.’dan daha hızlı olan ve tipik olarak 1500 nm. uzunluğunda, 200 nm.
genişliğinde ve 12000 ft. derinliğinde olan rüzgârdır. Troposfer seviyesinde görülürler. Yatay düzlemde
yüksek sıcaklık değişimlerine sebep olurlar. 100 kt.’ın üzerinde sıklıkla görülürler ancak 200 kt’ın üzerine çıktıkları seyrek görülür.

4 Yerli ve yabancı hava araçlarına uçuş öncesinde veya sonrasında yapılan kontrollerdir.