Gine’de Askeri Darbe

Sınırların kapatıldığı ve anayasanın feshedildiği ülkede darbecilerin lideri Albay Mamadi Doumbouya Gine halkına yaptığı duyuruda; ‘‘Bir askerin görevi ülkeyi kurtarmaktır. Artık siyaseti tek adama emanet etmeyeceğiz. Onu halka emanet edeceğiz.’’ ifadelerini kullanmış ve darbenin gerekçesinin de yolsuzluk ve yoksulluk olduğunu iddia etmiştir.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 07 Eylül 2021

Video görüntülerinden alınan fotoğrafta özel kuvvetler komutanı Albay Mamadi Doumbouya, omzunda Gine bayrağı ve etrafında askerleriyle birlikte devlet televizyonundan ulusa seslenirken görülmektedir. 05 Eylül 2021. Kaynak: Radio Television Guineenne via AP

Associated Press haber sitesinde paylaşılan yazıda; Batı Afrika ülkesi Gine’de isyancı askerlerin, cumhurbaşkanlığı sarayı yakınlarında saatlerce süren yoğun silah seslerinin ardından Devlet Başkanı Alpha Condé’yi gözaltına aldıkları ve devlet televizyonundan, hükümetin darbeyle feshedildiğini duyurdukları haberine yer verilmiştir.

Alpha Condé; seçim komitesinin açıklamasına göre 18 Ekim 2020 tarihinde yapılan devlet başkanlığı seçimini %59,49 oy oranıyla kazanmıştır. Muhalefet adayı Cellou Dalein Diallo, bağımsız olmadığını iddia ettiği seçim komitesinin resmi açıklaması öncesinde seçimi %53 oy oranıyla kazandığını açıklamış, ancak Milli Bağımsız Seçim Komisyonu’na göre oyların sadece %33,5’ini alabilmiştir.

Ülkede Mart 2020’de yapılan ve muhalefet tarafından boykot edilen anayasa referandumunda seçmenler; 2010 yılında iktidara gelen ve iki dönemlik limitin kendisi için geçerli olmadığını ileri süren 82 yaşındaki Alpha Condé’nin beşer yıllık iki dönem daha görev yapmasını onaylamıştır.

Cunta tarafından gözaltında tutulan 83 yaşındaki Condé’nin ne zaman serbest bırakılacağı açıklanmamıştır. Gözlemcilere göre Gine devlet başkanı ile albay arasındaki tartışmanın asıl nedeni bazı ordu mensuplarının maaşlarının kesilmesidir.

Soldan sağa: Alpha Condé- Gine, Idriss Déby-Çad, Patrice Talon-Benin, ve Yoweri Museveni-Uganda. Fotoğraflar: DFID-UK, Amanda Lucidon, Présidence de la République du Bénin, DFID-UK/Graham Carlow.

Afrika ülkelerinde devlet başkanlarının görev sürelerinin uzatılması oldukça yaygın bir uygulama haline gelmiş durumdadır. 2015 yılından beri iki dönem limitini delerek görev sürelerini uzatan Afrikalı lider sayısı 13’tür. Devlet başkanlarının şahsi çıkarlarını gözeterek anayasaları değiştirmesi hukukun üstünlüğü ilkesinin altını oymaktadır.

Halk görev sürelerinin uzatılmasına karşı barışçıl gösteriler yapmış, ancak her defasında hükümetler şiddet kullanarak gösterileri bastırmış ve insanlar hayatlarını kaybetmiştir. Bir zamanlar 45 kadar Afrika ülkesinde devlet başkanlığı dönem limiti varken, bu sayı günümüzde 21’e düşmüş durumdadır.

Gine Milli Bağımsız Seçim Komitesi 24 Ekim 2020 tarihinde Alpha Condé’nin devlet başkanlığı seçimini kazandığını ilan etmiş, birkaç gün sonra üyeler Diogo Baldé ve Marie Hélène Sylla oy sayımlarında ciddi anormallikler olduğunu ileri sürerek görevlerinden istifa etmiştir.

Diogo Baldé ve Marie Hélène Sylla: ‘‘18 Ekim 2020 seçim sonuçlarının oy sayımlarında tespit ettiğimiz ciddi anormallikler ve şeffaflık, güvenilirlik ve doğruluk ilkelerine aykırı hareket edilmesi nedeniyle 22 Ekim 2020 tarihinde Milli Bağımsız Seçim Komitesi’nden çekilme kararı aldık.’’ Kaynak: The World News Platform

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından darbe girişimiyle ilgili 05 Eylül 2021 günü yapılan açıklama aşağıdadır:

‘‘Gine Cumhuriyeti’nde 5 Eylül 2021 tarihinde meydana gelen darbe girişimini ve Cumhurbaşkanı Alpha Condé’nin alıkonulmasını kınıyor ve derin endişeyle karşılıyoruz. Türkiye, seçimle işbaşına gelen Hükümetlerin yasadışı yollarla değiştirilmesine yönelik teşebbüslerin karşısındadır. Dost ve kardeş Gine Cumhuriyeti’nde anayasal düzenin süratle yeniden tesis edilmesi, Cumhurbaşkanı Alpha Condé’nin derhal serbest bırakılması yönündeki güçlü beklentimizi vurguluyoruz. Türkiye, içinden geçtiği bu zor ve hassas dönemde dost ve kardeş Gine Cumhuriyeti’nin yanında olacaktır.’’