NATO 2024 Yılı Bütçesi

Üye ülkeler, Kuzey Atlantik Konseyi’nde 13 Aralık 2023 tarihinde düzenlenen bir toplantıda NATO’nun 2024 yılı sivil ve askerî bütçesini onayladılar. Sivil bütçe 438.1 milyon avro, askerî bütçe ise 2.03 milyar avro olarak belirlendi. Bu rakamlar, 2023 bütçesine nazaran sırasıyla %18.2 ve %12 oranında artış anlamına gelmektedir.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 19 Aralık 2023

NATO Genel Sekreter Yardımcısı Mircea Geoană, NATO ortak fonlarının kullanımının artırılması ve yaygınlaştırılmasının Müttefiklerin ortak güvenlik sorunlarına daha etkili bir şekilde çözüm bulmalarına olanak sağladığını vurguladığı konuşmasında; “Ortak finansman Müttefiklerin dayanışmasını ve kolektif iradesini gösteriyor. Bu çalkantılı dönemlerde buna her zamankinden daha çok ihtiyacımız var” ifadelerini kullanmıştır.

2022’deki Madrid Zirvesi’nde Müttefikler, artan küresel rekabete ve Rusya’nın Ukrayna’ya karşı saldırgan savaşının neden olduğu Avrupa-Atlantik güvenliğine yönelik tehditlere tepki olarak NATO’ya birlikte daha fazla yatırım yapma konusunda anlaştılar.

2023’teki Vilnius Zirvesi’nde NATO liderleri, NATO’nun caydırıcılığı ve savunmasını güçlendirmek için daha ileri adımlar atmış, bu kararlara yeterli kaynak sağlama taahhüdünde bulunmuş ve küresel barış ile güvenlik için kritik bir zamanda güçlü bir transatlantik bağa, birliğe ve uyuma yönelik kalıcı bağlılıklarını yinelemişlerdir.

NATO’nun sivil bütçesi, NATO Karargâhı ve uluslararası personelinin personel, işletme maliyetleri ve program harcamaları için fon sağlarken, askerî bütçe, NATO Komuta Yapısı karargahının, misyonlarının ve dünya çapındaki operasyonlarının işletme maliyetlerini kapsamaktadır. NATO’nun üçüncü temel ortak fonlu unsuru, büyük inşaat ve komuta kontrol sistemi yatırımlarını kapsayan NATO Güvenlik Yatırım Programıdır (NSIP – NATO Security Investment Programme). NSIP için 2024 yılı tavanı 1,3 milyar avrodur ve bu rakam 2023 yılına göre %30’luk bir artışı temsil etmektedir.

Not – 1: Tüm üye devletler, Gayri Safi Milli Gelire dayalı, üzerinde anlaşmaya varılan bir maliyet paylaşımı formülüne göre bu bütçelere katkıda bulunur.

Not – 2: Üye ülkeler İngilizce lisanı esas alınarak sıralanmıştır.

Not – 3: 2019 yılında, 2021-2024 dönemi için yeni bir maliyet paylaşımı formülü kabul edilmiştir. Yeni formül çoğu Avrupalı ​​müttefike ve Kanada’ya atfedilen paylarda artışa, ABD’nin payında ise düşüşe yol açmıştır. Bu taahhüt ABD’nin ‘yük paylaşımı’ yapma baskısını yansıtmaktadır. Nitekim yeni düzenlemeler kapsamında ABD katkısı toplamın yaklaşık %22’sinden yaklaşık %16’sına düşmüştür.

Not – 4: NATO  Vilnius 2023 Zirvesi öncesinde Genel sekreter Jens stoltenberg, herkesin şaşırmasına neden olan, Erdoğan’ın İsveç’in NATO üyeliğine yeşil ışık yaktığı açıklamasını yapmıştır. Stoltenberg bu anı tarihi bir an olarak nitelendirmiş, Ankara’yı diplomasi, cesareti ve liderliği için öven ABD Başkanı Joe Biden, genel sekreterin açıklamasını duyar duymaz alkışlamaya başlamıştır. Recep Tayyip Erdoğan 12 Temmuz 2023 günü verdiği demeçte; sonbaharda, Türkiye Büyük Millet Meclisi yasama yılı açılır açılmaz giriş protokolünün oylanacağını ve sürecin en kısa zamanda sonlanmasını istediğini ifade etmiştir.

İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tokalaşırken onları seyreden Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip  Erdoğan, Vilnius, Litvanya, 10 Temmuz 2023. Fotoğraf: YVES HERMAN / AFP

Ortak finansmanlı bütçeler caydırıcılık, savunma ve birlikte çalışabilirlik sağlayarak ve istişare ve karar almayı en üst düzeyde destekleyerek NATO’yu güçlendirmekte ve önemli yetenekler kazanılmasını sağlamaktadır,. NATO güvenliği etkili, şeffaf ve mali açıdan sorumlu bir şekilde sağlamaya kararlıdır.

Radikal bir değişim gösteren güvenlik ortamında, 2022 Madrid Zirvesi’nde alınan kararlara göre 2024 yılı askerî bütçesinin 2,128.3 milyon avro olması tavsiyesinde bulunulmuştur. Aynı zirvede, 2028 yılı bütçesinin 3.097,6 milyon, 2030 yılı bütçesinin ise 4.390,6 milyon avroya ulaşmasının beklendiği kaydedilmiştir. Sivil bütçe için önerilen tavanlar ise 2028 yılı için 600.7 milyon, 2030 yılı için ise 739.8 milyon avrodur.