Neden S-400 ve F-35 Birlikte Kullanılamaz?

Günümüzün radar sistemleri ve hava araçları birçok bilgiyi paylaşmak zorundadır. Ve bu durum, radar ve hava araçlarını üreten ülkeler aynı tarafta olmadıklarında büyük bir problemdir.

Yazar: Patrick Tucker, Defense One, 17 Temmuz 2019

Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 26 Ağustos 2019

Birleşik Devletler askeri yetkilileri, Türkiye’yi Rus yapımı S-400 hava savunma sistemleri alımı ve bu sistemin F-35 savaş uçakları ile kullanılamayacağı konusunda defalarca uyarmış, fakat bugüne kadar konunun ayrıntılarına girmemiştir.

Örneğin, ABD Avrupa Komutanlığı Komutanı General Tod Wolters, Haziran ayında yaptığı bir açıklamada konuya bir açıklık getirmiş ve ‘‘S-400 hava savunma sistemlerinin olduğu bir ortamda F-35 savaş uçaklarını kullanamazsınız. Birbirleri ile konuşmazlar ve iki sistemden özellikle S-400’lerin F-35 savaş uçaklarına karşı yapmak isteyecekleri şey onun kabiliyetlerini istismar etmek olacaktır. Radar ve operasyonel perspektiflerden bakıldığında F-35 savaş uçaklarının kabiliyetlerini Ruslarla paylaşmak niyetinde olmadığımızı söyleyebilirim. Bunu çok net bir şekilde ifade ettik’’ açıklamasını yapmıştır.

Fakat İsrail Hava Kuvvetlerine ait F-35 savaş uçakları da Rusların Suriye’ye konuşlandırdığı S-400 ve diğer hava savunma sistemlerinin yakınında faaliyetlerini sürdürmektedir.

Londra Üniversitesinden elektronik ve telsiz sistemleri alanında uzman Profesör David Stupples’e göre; S-400 hava savunma sistemi üzerinde bulunan radarlar, F-35 savaş uçaklarının bütün uçuş profillerini izleme ve zayıf noktalarını ortaya çıkarma imkân ve kabiliyetindedir.

Profesör Stupples,  tehlikenin sadece havada yaşanmayacağını, Türkiye’nin 5 yıl süre ile Ruslardan teknik yardım alacağını, bu durumun da Moskova’ya S-400 bataryalarının yanına Rus ajanlarını yerleştirmek için gereken şansı sağlayacağına dikkat çekmektedir. Profesör Stupples, aynı tehlikenin diğer bir S-400 müşterisi olan Hindistan için de geçerli olduğunu dile getirmektedir.

Virginia Eyaletinin Arlington kentinde bulunan kâr amacı gütmeyen bir analiz ve araştırma organizasyonu olan CNA’den bilim insanı Michael Kofman ise bu hususun çok önemli olmadığı dile getirmektedir. Kofman, F-35 savaş uçakları ile S-400 hava savunma sistemlerinin birbirlerine yakın alanlarda faaliyet göstermelerinin çok düşük bir olasılık olduğunu ileri sürmektedir.

Profesör Stupples bunun yanı sıra, Türkiye’nin S-400 hava savunma sistemlerini NATO Entegre Hava Savunma Sistemine; yani çeşitli radarlar, ilave sensörler, hedefleme sistemleri, iletişim linkleri, dost-düşman ayırma sistemlerinden oluşan NADGE’ye (NATO Air Defence Ground Environment) sistemine entegre etmesi durumunda neler olacağı konusunda da oldukça endişelidir.

Profesör Stupples böyle bir durumda; F-35 savaş uçaklarının imkan ve kabiliyet kriter ve verilerine S-400 hava savunma sistemlerinde operatör kılıfı ile çalışan Rus bilişim teknolojileri uzmanları tarafından erişilebileceğini dile getirmektedir.

Diğer bir olası siber saldırı alanı da yoğun veri paylaşımı gerektiren bir görev olan müttefik hava araçlarını düşman hava araçlarından ayıran dost-düşman ayırma sistemleri (IFF-Identification Friend or Foe) olacaktır.

S-400 hava savunma sistemlerinin NADGE sistemine entegre edilmesi bunun yanı sıra Rusların siber operatörlerine Türkiye ve hatta diğer müttefikler tarafından kullanılan F-35 savaş uçaklarını, hava aracı üzerindeki bakım yazılımı aracılığı ile hedeflemelerini de sağlayacaktır. Profesör Stupples’e göre bu risk çok büyüktür ve kesinlikle ihmal edilmemelidir.

Michael Kofman, verilere erişimin her iki taraf için de mümkün olduğunu ifade etmektedir. Kofman bu konudaki endişelerini ‘‘Güvenlik meselesi ve teknolojiye erişim söz konusu olduğunda Rusya’nın S-400 hava savunma sistemlerini bir NATO ülkesine satmasındaki durum, Birleşik Devletlerin F-35 savaş uçaklarını satmasıyla aynıdır. Fakat nedense Ruslar, geliştirdikleri hava savunma sisteminin Türkiye topraklarında ABD istihbarat elemanlarının eline düşmesinden hiçbir kaygı duymuyor gibi görünmektedir’’ sözleriyle ifade etmektedir.

Birleşik Devletler yetkililerinin, S-400 hava savunma sistemleri ile F-35 savaş uçaklarını aynı yerde konuşlandırma konusunda büyük çekinceleri olmasına rağmen Rus hükümeti bugüne kadar benzer bir endişeyi nedense hiç dile getirmemiştir.

Kofman, Rusların Türkiye’ye sattıkları S-400 hava savunma sistemlerinin, kendi ülkelerinde kullandıklarından çok küçük farkları olan, dış satım onaylı versiyonu olduğuna da dikkat çekmektedir.

‘‘Ruslar, geliştirdikleri teknolojiye erişim olasılığına rağmen en iyi teknolojilerini bir NATO ülkesine sattıkları için ağlamıyorlar. Bu bizi endişelendirmeli’’ ifadelerini de sözlerine eklemektedir.

Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir ve Sayın Tucker’in düşüncelerini yansıtmaktadır. Yazının çevrilerek paylaşılması Sun Savunma Net sitesi ve çevirenin yazıda ifade ve iddia edilen düşünceleri paylaştığı anlamına gelmemektedir. Metnin orijinaline aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.

 https://www.defenseone.com/technology/2019/07/why-s-400-and-f-35-cant-get-along/158504/?oref=d-dontmiss