PUSU VE BASKINDA HAREKET TARZLARI

Pusuya düşüldüğünde süratli bir muhakeme yapılması ve düşmana karşı kararlı bir tepki gösterilmesi hayatta kalmak için çok önemlidir. İlk anda içgüdüsel olarak bir panik yaşanması kaçınılmazdır ve normaldir. Ancak sakin kalmak ve durumu süratle değerlendirmek; derhal örtü ve gizleme sağlayan mevzilere girerek karşı ateş açmak ve düşmanın planını bozarak yeniden tertiplenmek için zaman kazanmak esastır.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 23 Aralık 2023

 Thomas Cieslak/USASOC/Flick

Muharebede dost unsurların başına gelebilecek en kötü senaryolardan bir tanesi pusuya düşmektir. Pusu, düşman tarafından beklenmeyen bir yer ve zamanda uygulanan bir taarruz manevrasıdır ve hazırlıksız yakalanan dost kuvvetler üzerinde fiziksel ve ruhsal oldukça yıkıcı etkileri olabilir. Pusuya maruz kalmanın tehlikelerini anlamak, muharebe sahasında hayatta kalmanın temel kurallarından bir tanesidir ve bütün askerler barış zamanında bu tehlikeler hakkında çok iyi eğitilmelidir.

Pusunun başarılı olmasının nedenleri arasında sürpriz faktörü içermesi en başta gelmektedir. Düşmanın sürpriz saldırısına hazırlıksız bir şekilde maruz kalan dost unsurlar hassas bir konumdadır ve düşman etkilerine karşı savunmasızdır. Baskını dikkatli bir şekilde planlayan düşmanın yer ve zamanı seçme avantajı ona sürpriz üstünlüğü sağlar. Dost unsurlar hareket halinde veya sabit durumdayken çevrede olan bitenlerin devamlı farkında olmalı, özellikle pusuya elverişli yerlerde özel dikkat göstermelidir. Sürekli olarak muhafaza edilen bir durumsal farkındalık, düşmanın baskın ve/veya pusu emarelerinin fark edilmesini ve tedbir alınmasını sağlar.

Dost Kuvvet Pusu Harekâtı

Pusu, hareketli veya geçici olarak duraklayan sabit bir hedefe gizli bir mevziiden yapılan sürpriz saldırıdır. Pusular acele veya planlı olarak sınıflandırılır ve nokta veya alan olmak üzere iki türe ayrılır ve oluşumu doğrusal veya L şeklindedir. Lider, pusu kategorisini, türünü ve oluşumunu belirlerken çeşitli temel faktörleri göz önünde bulundurur ve bu kararları esas alarak pusu planını geliştirir.

Kamdesh Savaşı, 03 Ekim 2009. 300 Taliban unsuru ABD Muharebe Postası’na saldırı düzenlemiş; 8 asker ölürken 27’si de yaralanmıştır. Kaynak: Search Alchetron

Bir birlik, düşman kuvvetiyle görsel temas kurduğunda ve tespit edilmeden pusu kuracak zamanı bulduğunda acele bir pusu kurar. Acele bir pusuya yönelik eylemler, dost unsurların komutanın verdiği sinyal ile ne yapacaklarını öğrenmeleri ve uygulamaları maksadıyla iyi prova edilmelidir. Ayrıca, dost unsur, pusu kurmaya hazır olmadan önce tespit edilmesi durumunda nelerin yapılması gerektiğini de bilmeleri gerekir.

Komutanın angajman kriterlerini karşılayan herhangi bir düşman unsuruna karşı önceden belirlenmiş bir yerde planlı bir pusu gerçekleştirilir. Komutan, planlı bir pusu planlarken hedeflenen düşmanın büyüklüğü ve teşkilatı ile düşmanın kullanabileceği silah ve teçhizat hakkında ayrıntılı bilgilere ihtiyaç duyar.

Düşman Pusu/Baskınında Hareket Tarzları

Pusuya düşüldüğünde süratli bir muhakeme yapılması ve düşmana karşı kararlı bir tepki gösterilmesi hayatta kalmak için çok önemlidir. İlk anda içgüdüsel olarak bir panik yaşanması kaçınılmazdır ve normaldir. Ancak sakin kalmak ve durumu süratle değerlendirmek; derhal örtü ve gizleme sağlayan mevzilere girerek karşı ateş açmak ve düşmanın planını bozarak yeniden tertiplenmek için zaman kazanmak esastır.

Pusuya maruz kalmamak  en iyi çözümdür. Ancak bütün tedbirlere rağmen düşman pususuna maruz kalındığında, pusu karşı tedbirlerini uygulamak hayatta kalma şansını artıracaktır. Düşmanın pusu ve baskınlarına karşı en iyi tedbirler; düzenli devriyelerin icrası ve gelişmiş gözlem ve keşif donanımının kullanılmasıdır. Dost unsurları pusu ve baskınlara karşı eğitmek ve gerçekçi senaryolarla eğitim yaptırmak askerlerin hayatta kalma şansını artıracaktır.

Muharebe sahasının karmaşık ortamında askerlerin kendilerini sık sık beklenmeyen tehditler ve tehlikeli durumlarda bulması kaçınılmazdır. Baskı altında verilen kararlar ölüm ve hayatta kalma arasındaki ince çizgiyi belirler. Muharebe sahasında pusuya maruz kalan her asker baskı altında süratle karar verme yeteneklerine sahip olmalıdır.

Düşman el bombası atma mesafesi dışında ise uzak bir pusuya düşülmüştür ve temas durumunda bütün dost unsurlar derhal bir baraj ateşi açmalıdır. Düşman size el bombaları atacak kadar yakın ise, yakın bir pusuya düşülmüş demektir. En iyi hareket tarzı düşmana karşı taarruza geçmektir, hareketsiz kalınması durumunda ölüm kaçınılmazdır. Yakın pusuya düşüldüğünde öncelikle örtü ve gizleme sağlayan mevziilere girilmeli, düşmanın yeri tespit edilmeye çalışılmalı, düşmanın bulunduğu istikamete doğru ateş açılmalı ve durum üst komutanlığa rapor edilmelidir.

Pusuya maruz kalan dost unsurlar:

• Komutanın verdiği emirleri uygulamalı,
• Düşmana ateşle karşılık vermek için düşmanın yerini tespit etmeye çalışmalı,
• 360 derece saha taranmaya devam edilmeli,
• Gerektiğinde inisiyatif kullanılmalı ve atak bir şekilde hareket edilmelidir.

Pusudan Canlı Kurtulmanın İpuçları

Düşmanın yer ve zamanını belirlediği hazırlıksız yakalanılan bir baskın ve/veya pusuda hayatta kalmak veya ölüm çok ince bir çizgiyle birbirinden ayrılmaktadır. Muharebe sahasında iyi eğitilmiş komutanlar tarafından verilen süratli ve yerinde kararlar sadece pusu ve/veya baskında değil, bütün harekât çeşitlerinde başarının anahtarıdır.

Shejaiya bölgesinde pusuya düşen askerler İsrail ordusunun zayıf taraflarını ortaya koymuş, Golan Tugayı ve 669 Birliğine mensup dokuz asker hayatlarını kaybetmiştir. Fotoğraf: Haretz.

Durumun Değerlendirilmesi

Düşman pusu ve/veya baskınına maruz kalındığında yapılacak ilk şey durumun süratle analiz edilmesi olmalıdır. Baskı altında bir komutanın paniğe kapılması ölümcül hatalara neden olabileceğinden sakin kalmayı muhafaza etmek doğru kararlar verilmesinde hayati bir rol oynar. Pusu ve/veya baskına maruz kalan bir komutan profesyonel bir asker olarak durumu değerlendirmeli ve içine düştüğü pusuyu mantıklı bir şekilde analiz etmelidir. Düşmanın uyguladığı taktik ve teknik ile içine düşülen pusunun türünü anlamak, kurtulma ve sıyrılma için uygun hareket tarzının seçilmesinde önemlidir. Komutan, pusuya karşı uygulayacağı hareket tarzını seçerken, arazi ve pusu icra eden düşman unsurların sayısını da dikkate almak zorundadır.

Al-Otaiba Pususu -26 Şubat 2014, East Ghouta, Damascus, Syria. Kaynak: WIKIPEDİA

Süratli Tepki

Pusu analiz edildikten sonra süratli bir tepki verilmesi esastır. Düşman saldırısına karşı ilk içgüdüsel tepki karşılık vermek olabilir, ancak bu hareket tarzı, özellikle düşmanın sayıca üstün olduğu durumlarda ve pusuya hazırlıksız yakalanıldığında genellikle ölümcül bir hata ile sonuçlanabilir. Düşmanın ateşlerinden korunmak ve vurulma riskini en aza indirmek maksadıyla örtü ve gizleme sağlayan mevzilere girilmesi tavsiye edilir. Askerler süratle yere yatarak mevcut kayalar, ağaçlar veya hendekler gibi doğal örtülerden faydalanma konusunda çok iyi eğitilmelidir. Düşmanın ilk ateşi esnasında süratle yere yatmak ve arazinin sağladığı doğal örtü imkân ve kabiliyetlerinden faydalanmak, durumun ayrıntılı analiz edilmesi için ihtiyaç duyulan zamanı sağlar.

Kaçış Rotalarının Değerlendirilmesi

Örtü ve gizleme sağlayan mevzilere girmeye çalışırken aynı zamanda olası kaçış yollarını da değerlendirmek çok önemlidir. Bu, çevrenin iyice anlaşılmasını ve düşmanın konumunun değerlendirilmesini gerektirir. Askerler genellikle birden fazla kaçış yolunu düşünür ve bunların avantajlarını ve dezavantajlarını karşılaştırır. Örneğin, seçeneklerden bir tanesi düşmanın ateş hattını aşmak ve yakındaki bir yapıya doğru koşmak olabilir. Başka bir seçenek de düşmanla teması kesmek ve geri çekilmek olabilir. Her potansiyel kaçış yolu değerlendirerek, hayatta kalma şansının en yüksek olduğu hareket tarzı seçilebilir.

Komuta ve Kontrol

Bir pusu esnasında yaşanan kaos ortamında, ekip üyeleri arasındaki etkili iletişim ve koordinasyon, yaşamla ölüm arasındaki fark olabilir. Askerler, herkesin durumdan ve seçilen kaçış planından haberdar olmasını sağlamak maksadıyla el işaretleri veya telsiz iletişimleri kullanarak sürekli iletişimi sürdürmek üzere eğitilmelidir. Hızlı uygulamayla birlikte açık ve özlü talimatlar, ekibin uyumlu bir birim olarak hareket etmesini ve hayatta kalma şanslarını artırmasını sağlar. Örneğin, bir ekip üyesi avantajlı bir kaçış rotası belirlediğinde, bu bilgiyi grubun geri kalanına hızlı bir şekilde aktararak, koordineli ve etkili bir kaçışa olanak sağlayabilir.

Al-Otaiba: Katliam mı yoksa askerî pusu mu? Kaynak: The Syrian Human Rights Committee

Düşmanın Takibinden Kaçınmak

Temasın kesilmesi planı uygulamaya koyulduğunda, düşmanın herhangi bir takibinden kaçınmak çok önemlidir. Bu, sessizce ve gizlice hareket etmek, örtü ve gizleme sağlayan doğal engelleri kullanmak ve öngörülebilir yollardan kaçınmak gibi temel kaçınma tekniklerinin anlaşılmasını gerektirir. Askerler, çevredeki araziyi kendi avantajlarına kullanarak düşmanla görüş hattını kesmek üzere eğitilir. Örneğin, yoğun bir ormanda takip edilirlerse, ağaçların arasında zikzak çizerek düşmanın kafasını karıştırabilir ve yavaşlatabilirler. Bu kaçma taktiklerini kullanarak bireyler veya ekipler pusudan başarılı bir şekilde kaçma şanslarını artırabilir.

En İyi Hareket Tarzının Seçilmesi

Bir pusuda temasın kesilmesi söz konusu olduğunda her duruma uyan tek bir yaklaşımın olmadığını unutmamak önemlidir. Her durumun kendine özgü zorlukları vardır ve en iyi seçenek çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Askerler hızlı düşünebilmeleri ve mevcut koşullara uyum sağlayabilmeleri için eğitilmelidir. Örtü ve gizlemeden faydalanmak ve kaçış yollarını değerlendirmek genellikle tavsiye edilirken, uygulanacak hareket tarzı pusuya ilişkin belirli ayrıntılara bağlı olacaktır. Komutan için en büyük öncelik, hayatta kalma oranını en üst düzeye çıkaracak, kendisinin ve ekibinin güvenliğini sağlayacak kararlar almaktır. Muharebe sahasında baskın ve pusular sürekli bir tehdittir ve onlardan kaçınmaya hazır olmak çok önemlidir. Durumu analiz ederek, hızlı tepki vererek, kaçış yollarını değerlendirerek, etkili iletişim kurarak, kaçma taktikleri uygulayarak ve bilinçli kararlar vererek bireyler ve ekipler bir pusudan canlı çıkma şanslarını artırabilir. Bir pusuda hayatta kalmak hızlı düşünmeyi, becerikliliği ve hızla değişen koşullara uyum sağlama yetenekleri gerektirir.

Pusuya maruz kalındığında gecikmeksizin ateş üstünlüğünün tesis edilmesi ve durumun sürekli olarak analiz edilmesi gerekmektedir. Düşman ateşine maruz kalındığında derhal karşı ateşle karşılık verilmeli düşmanla olan mesafe tespit edilmeli ve düşmanın yeri tespit edilmeye çalışılmalıdır.

Pusudan Kurtulma Yöntemleri

Pusuya düşüldüğünde, kurtulmak için uygulanması gereken hareket tarzları aşağıdadır.

Yarma

Bu kurtulma tekniğinin uygulanmasında dost unsurlar atılgan ve şiddetli bir taarruzla düşmana doğru manevra icra eder. Bu teknik uygulanırken ateş ve manevra ustaca kullanılarak düşmana taarruz edilir, taarruz esnasında düşman üzerinde sürekli bir ateş  baskısı oluşturmak esastır. Ateş baskısı, düşmanı başını kaldıramaz hale getirir ve dost unsurlara karşı etkin bir saldırı uygulamasını engeller. Bu teknik, ani ve acımasız bir taarruzun, düşmanla teması kesme hareket tarzına karşı daha avantajlı olduğu durumlarda kullanılır. Bu manevra; süratle uygulanan bir taarruz manevrasıdır ve düşmanı imha etmeyi hedefler:

• Dost unsur komutanı sesle veya telsizle ‘‘Yarma’’ manevrasının uygulanacağını haber verir.
• Bütün dost unsurlar taarruz için hazırlanır, silahlar tam dolu hale getirilir ve unsur komutanına taarruza hazır olunduğu rapor edilir.
• Unsur komutanının emriyle düşmana doğru hızla ilerlenir ve yakın temasa girilir.
• Yakın temas öncesi el bombalarının aynı anda düşmanı bulunduğu yere doğru atılması, düşmanın oryantasyonunun bozulmasına, dağılmasına ve imhasına neden olacaktır.
• Düşman ile yakın temasa girildiğinde unsur komutanının kararıyla taarruza devam edilir veya temas kesilir.

Temasın Kesilmesi

Temasın kesilmesi düşmanla olan temasın düzenli bir şekilde kesilmesi manevrasıdır. Temasın kesilmesi esnasında da ateş ve manevra taktikleri ustaca kullanılmamalı ve düşman üzerinde ateş baskısı muhafaza edilmelidir. Bu manevra aslında ‘‘Yarma’’ manevrasının düşmandan geriye doğru uygulanmasıdır.

• Unsur komutanın ‘‘Temas Kesilecek’’ komutu ile manevraya başlanır.
• Unsur komutanı, unsurun bir kısmına ateşle örtme görevi verebilir.
• Ateşle örtme görevi alan personel acele bir mevzii işgal eder ve düşmanı sürekli ateş baskısı altında tutar.
• Düşman ateş baskısı altında tutulurken dost unsurların geri kalanı süratle geriye doğru çekilerek düşmandan uzaklaşır.
• Temasın kesilmesi esnasında doğal ve suni örtü ve gizleme sağlayan yerlerden istifade edilir.
• Unsur komutanının emriyle ateş unsuru da geriye doğru çekilir, bu çekilme unsurun diğer personelinin ateşle koruması altında yapılmalıdır.
• Temasın kesilmesi esnasında ateş ve destek unsurunun bu manevraları düşmandan başarılı bir şekilde temasın kesilmesine kadar tekrar edilir.

Dağlık Arazi & Düşman Pusuları

Dağlık arazi pusu kurmak için özellikle uygundur. Düşman pusu bölgeleri genellikle kolayca savunulabilen giriş ve çıkış konumlarına sahip alçak alanları içerir. Dağ operasyonları için hareket planlaması sırasında liderlerin, kuvvetleri potansiyel düşman pusu bölgelerine yönlendiren araziye özellikle dikkat etmeleri gerekir. Dar geçitler ve vadiler genellikle uzun, dolaylı rotalar kullanmadan konumlar arasında seyahat etmenin tek yoludur. Bölgeyi çok iyi bilen bir düşman bu alanların özellikle farkındadır ve bunları kendi avantajına kullanabilir. Belirli bir görev sırasında kullanılan bir rota üzerindeki dost unsur hareketlerini gözlemleyebilir ve birim geri dönerken aynı rota üzerinde pusu kurabilir. Düşman pususunu önlemek için dikkate alınması gereken hususlar şunlardır:

• Bier ekip özellikle gece süresince uyanık olmalı ve himaye sağlamalıdır.
• Gerektiğinde topçu ve havan ateş desteği sağlayacak unsurlar sürekli teyakkuz durumunda olmalıdır.
• Düşmanın pusu kurma imkân ve kabiliyetini sekteye uğratmak maksadıyla insansız hava araçları dâhil bütün keşif ve gözlem sistemlerinden faydalanılmalıdır.
• Muharebe sahasında rutin faaliyetlerden kaçınılmalıdır.
• Motorlu ve yaya devriyelerde mümkün olabildiğince alternatif dönüş rotaları kullanılmalıdır.
• Geceleri ışık ve ses disiplinine uyulmalıdır.

En iyi hareket tarzı dost kuvvetler ölüm bölgesine girmeden önce düşman unsurların tespit edilmesi ve imhasıdır.