Rus Elektronik Harp Unsurları & Ukrayna Dronları

İnsansız hava araçları muharebe sahasında her ne kadar sayısız avantajlar sağlıyor olsalar da düşman hava savunma ve elektronik harp sistemlerine karşı savunmasızdır ve uygun şekilde desteklenmedikleri ve kullanılmadıklarında sinek gibi düşmeye mahkûmdur.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 26 Nisan 2023

Forbes haber sitesinde paylaşılan David Axe imzalı ‘‘Rusya’nın Elektronik Harp Birlikleri Ukrayna Dronlarının %90’ını Düşürdü’’ başlıklı yazının özeti aşağıdadır. Orijinal metne https://www.forbes.com/sites/davidaxe/2022/12/24/russia-electronic-warfare-troops-knocked-out-90-percent-of-ukraines-drones/?sh=6320c82f575c linki üzerinden erişilebilir.

Rus ordusunun Ukrayna savaşındaki askeri başarısızlıklar listesinin oldukça kabarık olduğu ifade edilen yazıda, Rus ordusunun başarısızlıklarına örnek olarak; birçok cephede gereğinden yapılan fazla taarruzların Rus ordusunun en iyi taburlarını zayıflatması, tanklara çok az sayıda piyadenin eşlik etmesi, esnek olmayan hava desteği, boş sahalara bomba yağdıran topçu bataryaları ve lojistik desteğin sağlamaması gibi başarısızlıklar öne çıkarılmaktadır.

Ancak, en azından Ukrayna’nın hangi alanlarda gelişmeye ihtiyacı olduğunun belirlenebilmesi için Rusların nerede başarılı olduğuna da bakılması gerektiğinin altının çizildiği yazıda, Rus ordusunun elektronik karıştırma sistemlerini konuşlandırmasının birkaç hafta sürdüğü ifade edilmektedir.

Rus elektronik harp sistemlerinin, başta çok sayıda dron olmak üzere Ukrayna’nın en gelişmiş sistemlerini etkisiz hale getirmesinin Ukrayna ordusu liderlerini şaşkınlığa uğrattığı ve savaşın ilk aylarındaki üstünlüğün kaybedildiği iddia edilmektedir.

Rus elektronik harp sistemlerinin, insansız hava araçlarıyla elde ettiği istihbarat sistemini çökertmesi nedeniyle hassas hedef bilgilerini elde edemeyen ve Rus ordusunun büyük çaplı top ve roket atışlarına nazaran küçük çaplı topları ile hassas atış yapamayan Ukrayna ordusunun etkinliğinin azaldığı ve en büyük avantajlarından bir tanesini kaybettiği ileri sürülmektedir.

İlk olarak 2014 yılında kullanılmaya başlanan Krasukha-4 Rus ordusunun stratejik elektronik harp sisteminin en önemli unsurlarından bir tanesidir. Özellikle X ve Ku bantlarında hava ve uydu tabanlı atış kontrol radarlarını karıştırmak maksadıyla tasarlanan Krasukha-4, genellikle düşük frekanslı S-bandı arama radarlarını hedefleyen Krasukha-2 ile birlikte kullanılmaktadır. Fotoğraf: Oleg Belov/ALAMY 

Rusların elektronik harp sistemleri, dronların uçmaları  ve bilgi sağlamalarına engel olarak Ukrayna ordusunun hassas atış yapabilme imkân ve kabiliyetini ortadan kaldırmış, bu da Rus ordusunun hayatta kalma imkân ve kabiliyetine katkı sağlamıştır.

Askeri uzmanların Rusların elektronik harp karıştırma operasyonlarını beklediği ifade edilen yazıda, Şubat 2023 işgali öncesinde Moskova’nın çok sayıda elektronik harp sistemini Rus işgali altındaki Ukrayna topraklarında konuşlandırdığına dikkat çekilmektedir.

Rus ordusu tarafından bölgeye gönderilen elektronik harp sistemleri arasında; telsiz sinyallerini izleyerek Ukrayna unsurlarının yerlerini tespit edebilen TORN ve SB-636 Svet-KU sinyal istihbarat sistemleri, karıştırma sistemleri taşıyan Orlan-10 dronlarını, KamAZ-5350 üzerine monteli bir komuta yeri ile birleştiren RB-341V’ler, R-934B Sinitsa telsiz karıştırıcıları ve uydu linklerini bloke eden R-330ZH Zhitel sistemleri bulunmaktadır.

R-330ZH Zhitel karıştırma sistemi onlarca kilometre mesafede GPS sinyallerini ve uydu iletişimini bloke edebilir. Kaynak: INFORMNAPALM.ORG

Yazıda ayrıca; Rus elektronik harp sistemlerinin farklı işlevleri ayarlamak ve koordine etmek için operatörlerin çok zamanı olduğunda en iyi şekilde çalıştığı ifade edilmekte ve buna örnek olarak da Rus elektronik harp sistemleri ve ayrılıkçı güçlerin Ukrayna’nın Donbas bölgesinde yedi yıl boyunca neredeyse aynı mevzilerde bulunduğu sürede çok etkin bir şekilde kullanılması gösterilmektedir.

Rus ordusunun Şubat- 2023 saldırısı sonrasındaki birkaç hafta süresince elektronik harp sistemlerinin iyi çalışmamasının nedeninin bu olduğu ileri sürülen yazıda; Rus elektronik harp birliklerinin, çok süratli bir şekilde saldıran ve geri çekilen Rus taburlarının hızına yetişemediğine dikkat çekilmektedir.

Mart-Nisan 2023 aylarında hırpalanan Rus kuvvetlerin geri çekilerek doğuda yeniden mevzilenmeyi tamamlamasının ardından durum değişmeye başlamış ve Rus elektronik harp sistemleri konuşlandıktan sonra Ukraynalı pilotlar hava-yer ve hava-hava iletişimleri, seyrüsefer sistemleri ve radarlarında sorunlar yaşamaya başlamıştır.

Ukrayna birlikleri Rus kuvvetlerinin yerlerini tespit etmek ve hassas topçu atışlarını yapabilmek için iki tür insansız hava aracına bağımlıydılar. Küçük ve havada asılı durabilen döner kanatlı dronlar ile Türk yapımı Bayraktar TB-2 gibi daha büyük ve sabit kanatlı insansız hava araçları. Rus elektronik harp sistemleri GPS’leri (Global Positioning System – Küresel konumlama Sistemi) karıştırmaya ve telsiz bağlantılarını kesmeye başladıklarında bu dronlar sinek gibi düşmeye başlamıştır.

Rus askeri uzmanlara göre Ukraynalıların Şubat-2023 ayında sahip olduğu binlerce insansız hava aracından %90’ı yaz aylarına kadar vurulmuş veya düşmüştür. Rus ordusunun dron ve İHA katliamı nedeniyle Ukrayna ateş kontrol sistemleri karmaşıklaşmış ve Ukrayna topçu bataryalarının isabet oranı da oldukça düşmüştür.

Oldukça yavaş uçan ve üzerlerinde düşman hava savunma ve elektronik harp sistemlerine karşı koyabilecek elektronik harp karşı koyma sistemleri olmayan bütün dron ve insansız hava araçları sinek gibi düşmeye mahkûmdur.

Ukrayna ordusu tarafından kullanılan Türk yapımı Bayraktar insansız hava aracı. Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Güney Kafkasya’da kazanılan zafer dizisinin ardından Bayraktar TB2 dronuna olan ilgi hızla artmıştır. Türkiye artık geliştirdiği bu platformun özelliklerine muharebede kanıtlanmış kaydının yanı sıra rekabetçi fiyatını da ekleyebilir.

Ukrayna kuvvetleri, Rus işgalinin ilk günlerinde Türkiye yapımı Bayraktar TB2 insansız hava araçlarını çok doğru bir şekilde kullanmış ve ABD, Ukrayna’ya MQ-1C Gray Eagle İHA’larını satmayı dahi değerlendirmiştir. Ancak savaş ilerledikçe bu platformlar daha az etkili hale gelmiştir.

Ukrayna ilk Bayraktar TB2 İHA saldırısını 26 Ekim 2021 tarihinde Donbas bölgesinde gerçekleştirmiştir. Kaynak: INFORMNAPALM.ORG

Foreign Policy dergisinin röportaj yaptığı Ukraynalı bir hava kuvvetleri pilotuna göre Türk yapımı TB2 İHA’ları, savaşın ilk günlerinde zırhlı araçlardan oluşan düşman konvoylarını durdurarak çok yararlı işler yapmış, ancak Rusların etkili hava savunma ve elektronik harp sistemlerinin devreye girmesinin ardından işe yaramaz hale gelmişlerdir.