Rusya’dan Ilımlı İslamcı İsyancılara
Hava Saldırısı

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 30 Ekim 2020

İdlib kuzeybatısına büyük çaplı hava taarruzları düzenleyen Rus savaş uçakları Faylaq-al-Sham grubuna ait bir eğitim kampını yerle bir etmiştir. Rus savaş uçaklarının ağır hava taarruzlarına maruz kalan eğitim kampı Türk sınırından sadece 9 kilometre uzaklıkta Harem bölgesindeki Jabal al-Dawila’dadır.

Çeşitli kaynaklara göre ölü sayısı 50’nin üzerindedir. Suriye İnsan Hakları İzleme Örgütüne göre ise Rus savaş uçaklarının saldırısında 78 isyancı hayatını kaybetmiştir ve birçoğu ağır olmak üzere 100’den fazlası da yaralanmıştır.

Faylaq al-Sham birçokları tarafından ılımlı İslamcı olarak nitelendirilmektedir. Bu grup, Amerika destekli Özgür Suriye Ordusu altında Assad rejimine karşı savaşan isyancılardan 2014 yılında oluşturulmuştur.

İdlib, Suriye Devlet Başkanı Bashar Assad’ın kontrolünde olmayan son büyük eyalettir. Büyük çaplı Rus hava operasyonları sayesinde Suriye rejimi yavaş yavaş iç savaş esnasında kaybedilen toprakları geri almaktadır.

İdlib meselesi Ankara ile Moskova arasında 2017 yılında yapılan ilk anlaşmaya kadar gitmektedir. Türkiye 11 adet Özgür Suriye Ordusu unsurunu desteklemektedir. Türk destek şemsiyesi altında olmayan örgüt ise eyaletin büyük çoğunluğunu kontrolü altında bulunduran büyük Hay’et Tahrir al-Sham (HTS) örgütüdür. 2017 anlaşmasına göre Türkiye HTS’yi silahlarından arındırmak ve dağıtmakla yükümlüdür. Türkiye bugüne kadar bunu çeşitli nedenlerle gerçekleştiremediğinden Rusya ağır hava operasyonlarını sürdürmektedir.

Rus hava taarruzlarına karşı Suriyeli isyancılar Suriye ordu mevzilerine yüzlerce füze fırlatmıştır.

Bu arada, anlaşma sonrası Recep Tayyip Erdoğan tarafından güvenli bölgede inşa edileceği ve Esad rejiminin yanlış bir harekette bulunması durumunda Türkiye’nin karşılık vereceğini duyurulan gözlem noktalarından bazılarının boşaltıldığına yönelik iddialar bazı haberlerde yer almaktadır.

Savunma Bakanı Hulusi Akar 2020 Şubat ayı başlarında yaptığı açıklamada; İdlib’te bulunan 12 adet gözlem noktasını hiçbir şekilde bırakılmayacağını ve rejim güçlerinin Türk askerlerine yönelik saldırılarına misliyle karşılık verileceğini açıklamıştır. Associated Press’e demeç veren Akar, gözlem noktalarındaki askerlere yapılan her türlü saldırıya misliyle karşılık verilmesi yönünde talimat verildiğini,  rejim güçlerinin bu şartlar altında daha fazla saldırı yapacağının düşünülmediğini ve hiçbir askeri personel ya da askerin geri çekilmeyeceğini ifade etmiştir.

Hatırlandığı gibi 2020 Şubat ayında, Türkiye’nin, Suriye rejimine bağlı güçler tarafından gerçekleştirildiğini iddia ettiği hava saldırılarında 33 Türk askeri hayatını kaybetmiş, Rusya Savunma Bakanlığı ise yaptığı açıklamada Türk askerlerinin saldırı düzenlenen bölgede olmaması gerektiğini ve Türkiye’nin bilgilendirme yapmadığını ileri sürmüştür.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bir toplantı esnasında. Kaynak: Anadolu Agency

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ise önceden Rusya Federasyonu’nun sahadaki yetkilileriyle koordine edilmesine rağmen saldırının gerçekleştirildiğini, ilk atışa müteakip bir kez daha uyarı yapılmasına rağmen bir saldırı daha gerçekleştirildiğini ve hava saldırılarında ambulansların dahi vurulduğunu açıklamıştır.

Solda 26 Nisan 2017, sağda ise 27 Nisan 2020 itibarıyla İdlib Eyaletindeki durum. Kaynak: liveuamap

Türk askerinin bazı gözlem noktalarından çekilmesi meydanın Rusya destekli rejim unsurlarına bırakılacağının ve bölgede çatışmaların şiddetleneceğinin göstergesi olarak değerlendirilebilir. Çatışmaların şiddetlenmesi ise daha fazla Suriyeli mülteci anlamına gelmektedir. Rusya,  Suriye’deki hedefinin ülkenin her yerinde rejim güçlerinin kontrolü yeniden ele geçirmesi olduğunu defalarca yinelemiştir.

Bilindiği gibi Rusya ve Türkiye iç savaşın sürdüğü Libya’da da farklı tarafları desteklemektedir. Türkiye BM tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümetini desteklerken Rusya ise emekli Tümgeneral Khalifa Haftar’ın güçlerini desteklemektedir.