ATACMS vs S-400

S-400’lerin Karizma Sorunsalı

Dost hava sahası, karasuları ve topraklarını, havadan gelecek savaş uçağı ve uzun menzilli seyir füzelerine karşı korumak maksadıyla tasarlanan S-400 hava savunma sistemleri kendisini dahi koruyamıyor mu?

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 10 Haziran 2024

ATACMS – Ordu Taktik Füze Sistemi

Army Tactical Missile System (ATACMS – Ordu Taktik Füze Sistemi), Birleşik Devletler tarafından geliştirilen, uzun menzilli ve nokta atışı yapabilen bir satıh-satıh füzesidir. Bu füzeler; M270 MLRS (Multiple Launch Rocket System – Çok Namlulu Roketatar) ve M142 HIMARS (High Mobility Artillery Rocket System – Yüksek Manevra Kabiliyetli Topçu Roket Sistemi) fırlatıcılarından atılabilmektedir.

İddialara göre ABD, Lockheed Martin tarafından üretilen 300 kilometre menzilli ATACMS’ları gizlice Ukrayna’ya göndermiştir. Rusya Savunma Bakanlığı tarafından Kırım üzerinde hava savunma sistemleri tarafından düşürülen ATACMS’lar ile ilgili yapılan açıklamalar göz önüne alındığında, iddiaların doğru olduğu değerlendirilmektedir.

Rusya tarafı birçok ATACMS’ı düşürdüğünü iddia ederken, Ukrayna tarafının iddiaları çok daha ilginçtir. Ukrayna ordusu; S-400 hava savunma sistemini ve birlikte kullanılan 96L6/96L6E modeli gelişmiş bir radar sistemini, ABD tarafından verilen ATACMS ile imha ettiğini iddia etmektedir.

Solda ABD Lockheed Martin firması tarafından üretilen ATACMS, sağda ise Rusya imali S-400 hava savunma sistemi görülmektedir. Açık kaynaklara göre Türkiye, sağda görülen hava savunma sistemini envanterine katmak için Rusya’ya 2,5 milyar dolar ödemiş ve ABD tarafından CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act – Amerika’nın Düşmanlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası) yaptırımları kapsamında F-35 programından atılmıştır. Solda görülen bir adet ATACMS füze maliyeti ise 1 milyon dolar civarındadır.

S-400 Hava Savunma Sistemi

96L6/96L6E Cheese Board, S-400 hava savunma sistemiyle birlikte kullanılan son derece gelişmiş bir radar sistemidir. Bütün irtifalarda ve her türlü hava koşullarında, alçaktan uçanlar dâhil hava hedeflerini tespit ve izleme kabiliyetinde olduğu iddia edilen bu radar sisteminin, sadece 1 milyon ABD doları değerinde bir ATACMS ile imha edildiği iddialarının doğru olması, S-400 hava savunma sisteminin kendisini dahi koruyamıyor olduğu anlamına gelmektedir.

Bir milyon dolarlık füzeler karşısında dahi kendini korumaktan aciz S-400 hava savunma sistemlerini tedarik ettiği için, ABD CAATSA yaptırımları kapsamında F-35 programından atılan Türkiye, savaş uçağı ihtiyacını karşılamak maksadıyla yine ABD’nin kapısını çalmış ve 40 adet yeni F-16 uçağı satın almak ve envanterindeki mevcut 79 adet F-16 savaş uçağını da V-Konfigürasyonuna modernize etmek için talepte bulunmuştur.

Yaptırım kararıyla ilgili yapılan açıklamada; CAATSA 231 ve alınan yaptırım kararlarının, Türkiye veya herhangi bir ABD müttefiki veya ortağının askeri kabiliyetleri ve muharebe hazırlık seviyesinin altını oymak gibi bir niyetinin bulunmadığı, fakat geniş kapsamlı zararlı faaliyetlerine karşılık Rusya’ya bedel ödetmek olduğu ifade edilmiştir. Birleşik Devletler’in, Türkiye’ye en üst düzeylerde ve defalarca S-400 sistemini tedarik etmesinin Birleşik Devletler askeri teknolojisi ile personelinin güvenliğini tehlikeye sokacağı ve Rusya’nın savunma sektörüne önemli miktarda fon sağlamanın yanı sıra Rusya’nın Türk Silahlı Kuvvetleri ve savunma sanayisine erişim fırsatı sağlayacağını net bir şekilde açıklandığının altı çizilmiştir.

Savaş Uçaklarının Tarihsel Gelişimi

Savaşan Şahin veya Viper olarak bilinen F-16, dördüncü nesil, tek motorlu ve çok maksatlı bir savaş uçağıdır. Manevra kabiliyeti yüksek olan F-16, hava-hava muharebesi için tasarlanmış ve geliştirilmiş, ancak zaman içinde hava-yer muharebelerinde de etkin olarak kullanılacak şekilde gelişmiştir.

F-35 Lightning II ise F-16 Savaşan Şahin savaş uçağının aksine beşinci nesil, hayalet teknolojisine sahip, çok maksatlı bir savaş uçağıdır. F-16, A-10 ve AV-8B Harrier uçaklarının yerini almak üzere tasarlanan ve geliştirilen F-35 savaş uçaklarının aşağıdaki farklı konfigürasyonları bulunmaktadır:

• F-35A Konvansiyonel İniş-Kalkış,
• F-35B Kısa Mesafe İniş-Kalkış,
• F-35C V-TOL Dikine İniş-Kalkış (Uçak Gemisi Varyantı).

F-16 Savaşan Şahin, 01 Ekim 1980, tek motorlu, manevra kabiliyeti yüksek çok maksatlı bir savaş uçağıdır, sürati 2 Mach’a kadar çıkabilir, göreceli olarak imali ve idamesi ucuzdur. F-35 Lightning II, 11 Haziran 2008, süpersonik, V-TOL varyantı da olan konvansiyonel iniş-kalkış özellikli bir savaş uçağıdır.

F-35 Lightning II vs F-16 Fighting Falcon

F-35 Programı’nın uluslararası ortakları ABD, Birleşik Krallık, İtalya, Hollanda, Kanada, Avustralya, Danimarka ve Norveç’tir. Programın başında ortaklar arasında yer alan Türkiye, Rusya Federasyonu’nda S-400 modeli hava savunma sistemi tedarik etmesinin ardından Temmuz-2019’da programdan atılmıştır. Programdaki tek ‘‘Gelişmekte Olan Ülke’’ olan Türkiye’nin düşük işgücü maliyetinin, başlangıçta savaş uçağının maliyetini azaltan bir etki olacağı öngörülmüştür.

Türk savunma endüstrisinin F-35 programına katılımında on şirket, 900’den fazla parça üretimi ile yer almıştır. Lockheed Martin firmasına göre; F-35 savaş uçaklarının envanterde kaldığı yaşam döngüsü sürecinde Türkiye’nin kazancı 12 milyar ABD doları olacaktır.

F-16V (Viper) Blok 70/72

Görüldüğü gibi birçok ülke envanterindeki F-16 Fighting Falcon savaş uçaklarını modernize etmek peşindedir ve Lockheed martin firmasının bütün talepleri ne kadar süre içinde karşılayacağı belirsizliğini korumaktadır.

Yunanistan & F-35 Lightning II

Komşumuz Yunanistan, beşinci nesil savaş uçaklarına yönelişin bir simgesi olarak 20 adet F-35 Lightning II tedarik edecektir. Satışın bedeli 8,6 milyar dolardır ve 20 adet ilave F-35 Lightning II savaş uçağı opsiyonu da bulunmaktadır.

Yunanistan 2030 yılına kadar hava kuvvetleri envanterine 4.5 ve 5. Nesil 200 adet modern savaş uçağı katmak istemektedir. 200 adet savaş uçağının içinde 82 adet F-16C/-D Block 52+/-Block 52+ ve 38 adet F-16 C/-D Block 50 yanı sıra,24 adet Rafale F3R savaş uçakları da olacaktır.

Yunan Hava Kuvvetleri aşağıdaki tabloda görülen 164 sayısını ilave F-35 Lightning II ve diğer model savaş uçakları modernizasyon ve tedariki ile tamamlamayı planlamaktadır.

Yunan Hava Kuvvetleri envanterinde Rafale ve Türkiye’nin tedarik etmek için ABD’ye başvurduğu F-16 Viper savaş uçakları bulunmaktadır.

Yunan basının iddialarına göre; Yunan hava kuvvetleri tarafından kullanılmakta olan Rafale ve F-16 Viper savaş uçakları Ege Denizi’nde manzarayı değiştirmiş ve Türkiye tarafında büyük rahatsızlıklara neden olmuştur. Yine Yunan basınının iddialarına göre F-35 savaş uçaklarının hava kuvvetleri envanterine katılması ise bölgedeki kuvvet dengesini tamamen Yunanistan lehine değiştirecektir.