İş Çantada Keklik Değil!

Seçimde Ne Yapılmalı?

“Hiçbir tesir altında kalmaksızın, hiç kimseden korkmadan, seçim sonuçlarının tam ve doğru olarak belirmesi için, görevimi kanuna göre, dosdoğru yapacağıma, namusum, vicdanım ve bütün mukaddesatım üzerine and içerim.” Sandık Kurulu Yemin Metni

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 16 Haziran 2018

Anayasa Referandumu sonrasında yaptığı ‘‘Atı Alan Üsküdar’a geçti’’ ifadesiyle gündeme gelen aday Erdoğan, İstanbul mahalle başkanlarına ‘‘BUNU DIŞARDA KONUŞMAM’’ vurgusuyla yaptığı konuşmada, işin çantada keklik olmadığını dile getirmiştir. Foto: Medya Tava

Popüler arama motorları (Google, Yahoo vb. gibi) tarafında kullanılan spesifik terimlerin hacmine yönelik bilgilerin analiz edilmesi, insanların sosyal ve mali hayatta birçok eğilimlerinin erkenden tespit edilmesi maksadıyla yıllardır kullanılmaktadır. Bazı durumlarda bu tahminler öylesine hassas yapılmıştır ki artık geleceği tahmin etme kabiliyetine kavuşulduğu dahi öne sürülmektedir.

Geleceğe yönelik tahminlerin yapıldığı alanlardan bir tanesi de seçim sonuçlarının önceden tahmin edilmesidir. Bu maksatla kullanılan bir algoritma Almanya’da 2005, 2009 ve 2013 yıllarında yapılan seçim sonuçlarında kazanan partiyi ve seçim sonuçlarını kabul edilebilir bir hata payı ile doğru olarak tahmin etmiştir. Arama motorlarına dayanan tahminler artık geleneksel kamuoyu anketlerinin rakibi konumundadır.

Sorgulanan anahtar kelimeler ve logaritma vasıtasıyla çeşitli eğilim tahminlerinde
kullanılan Google Trends. İllüstrasyon: digitalage

Türkiye’deki İnternet kullanıcılarının sorguladıkları anahtar kelime verileri üzerinden Google da bir seçim tahmininde bulunmuştur. Seçim yasakları nedeniyle Google Trends’in cumhurbaşkanı adaylarının alabilecekleri oy oranları hakkındaki tahminlerini paylaşamıyoruz. Türkiye’de, nüfusun %67’sine karşılık gelen, yaklaşık olarak 54 milyon İnternet kullanıcısı olduğu göz önüne alındığında Google tarafından yapılan tahmine 54 milyonun verilerinin analizi de diyebiliriz.

Seçim yasakları başladığı için Google Trends sonuçlarına göre cumhurbaşkanı adaylarının oy yüzdelerini paylaşamıyoruz. Fakat Google Trends seçim tahminlerinin Almanya seçimlerinin yanı sıra başka ülkelerde icra edilen çeşitli seçim sonuçlarını da doğru olarak tahmin ettiğini vurgulamadan da geçmeyelim.

Sırası gelmişken, Google aramalarından elde edilen sonuçlarla ilgili olarak, Sayın Emre Kızılkaya’nın 9 Ekim 2017 tarihinde Hürriyet Daily News’de yayınlanan ‘‘Turkey’s hidden portrait in Google searches – Türkiye’nin Google aramalarındaki gizli portresi’’ başlıklı yazısından birkaç veriyi de dile getirmek faydalı olacaktır. Sayın Kızılkaya, özellikle akıllı telefonların kullanılmaya başlanması sonrasında, Türkiye’de İnternete erişimin %60’ın üzerinde olduğunu vurguladıktan sonra, 2016 yılı arama kelimelerine göre ulaşılan bazı ilginç sonuçları açıklamaktadır.

• Üç milyon Suriyelinin gelişi nedeniyle Arapça lisanı Türkiye’de yaygın olarak kullanılan bir Google arama lisanı haline gelmiştir,
• Kent nüfusunun sadece 0,74’ü Suriyeli olmasına rağmen, Arapça lisanında yapılan aramaların çoğunluğu Çanakkale’den yapılmaktadır, bunun nedeni; Yunanistan adalarına geçebilmek umudu ile kente akın eden Suriyelilerdir,
• Utanç verici bir şekilde ‘‘Suriyeli kadın fiyatları’’ ve ‘‘Suriyeli kadın katalog’’ ifadeleri Google’ın otomatik tamamlama özelliğinde görülecek kadar popüler bir hale gelmiştir,
• Bazı Türkçe konuşan insanlar İslami Devlet terör örgütüne yardım veya katılmanın yollarını aramaktadır,
• 2004 ile 2012 yılları arasında dünya ortalamasının altındayken, son yıllarda ‘‘ensest porno’’ ve ‘‘ensest seks’’ alanında yapılan aramalar, özellikle Türkiye’nin doğu ve kuzeyinin yanı sıra iç Anadolu bölgesinde de %400 oranında artmış ve dünya ortalamasının oldukça üzerine çıkmıştır,
• Ülkenin kutuplaştığının bir göstergesi olarak; liberal ‘‘Mustafa Kemal Atatürk’’ ve ‘‘evde rakı yapımı’’ aramaları ile muhafazakâr ‘‘dua vakitleri’’ ve ‘‘türban satın alma’’ ile ilgili aramalar son yıllarda zirve yapmıştır,
• Kadınlara yönelik şiddetinin yaygınlığının bir göstergesi olarak kabul edilebilecek ‘‘Kocamı nasıl öldürebilirim?’’ ifadesi alarm verici şekilde yükselmiştir.

Google Trends’in ürkütücü 2016 yılı Türkiye verileri sonrasında asıl konumuz olan seçime dönelim.

‘‘Seçim sandıkta kazanılır’’ diyor cumhurbaşkanı adaylarından bir tanesi ve nasıl yapılacağını da açıklıyor. İstanbul’un Kartal ilçesi mahalle başkanlarından bir tanesi de nedendir bilinmez adayın konuşmasını kayda alıyor ve sosyal medyada paylaşıyor. Neler mi diyor o aday konuşmasında:

• Bunları dışarıda konuşmam,
• HDP üzerinden parti teşkilatımızın çok farklı bir çalışma yapması lazım,
• Onların baraj altı kalması demek, bizim durumumuzun çok daha iyi bir noktaya gelmesi demektir,
• Markaja almak diyoruz ya, markaja alacaksınız,
• Yani bizim arkadaşlarımızdan önce onlar gelmemeli. Sandık müşahitlerimiz, müşahitler noktasında sandık kurulu üyelerinin dışında sandık müşahitleriyle bizim oralara takviye yapmamız lazım. Olur ya, diğerlerinden gelmeyen olursa sandık kurulu başkanı kimse, oradan müşahitlerden kim önce gelirse onu alacak. O kişi sandık kurulunun ikinci ya da üçüncü üyesi olabilir.
• Burada bu defa neyi kazanırız? Sandık kurulundaki hâkimiyeti biz elde etmiş oluruz. Yani burada çok hassas olmamız lazım. Bu işi hiç hafife almamamız gerekir. Yani bunları geçmişte çok yaşadık. Eğer bunu sağlama alırsak, İstanbul’da başlamadan işi bitirmiş oluruz.
• İş çantada keklik değil. Şu anda kamuoyu araştırmalarında falan öyle iş bitmiş havasında değil.

Öncelikle oy kullanmanın demokrasinin en önemli haklarından bir tanesi olduğunu ve bütün seçmenlerin zorunlu nedenler hariç sandık başına gitmeleri ve oylarını tercih ettikleri aday ve partiler için kullanmaları gerektiğini vurgulayarak başlayalım.

Sandık Yemini eden bir sandık kurulu üyesi. Foto: Odatv.com

Ve devam edelim; bir vatandaşın seçme hakkını kullanması da zorunludur. Seçme hakkını kullanmayan vatandaşlara uygulanacak para cezası miktarını Yüksek Seçim Kurulu (YSK) belirlemektedir. 1 Kasım 2015 seçimi ve 2017 yılı anayasa referandumunda seçme hakkını kullanmayanlar için YSK tarafından belirlenen para cezası miktarı sadece 22 liradır.

Sandık kurulu üyeleri, sandık başına ne zaman giderlerse gitsinler;  “Hiçbir tesir altında kalmaksızın, hiç kimseden korkmadan, seçim sonuçlarının tam ve doğru olarak belirmesi için, görevimi kanuna göre, dosdoğru yapacağıma, namusum, vicdanım ve bütün mukaddesatım üzerine and içerim” sandık kurulu yeminini etmek zorundadırlar. Üyelerin görev tanımlarında, sandık başlarının erkenden tutulması ve seçimin baştan bitirilmesi gibi şeyler yoktur.

YSK tarafından gönderildiğinden şüphe olmayan zarflar ve oy pusulalarında, sandık kurulu mührü eksikliği tek başına geçersizlik sebebi sayılmayacak. Mühürsüz zarf ve oy pusulaları, YSK tarafından gönderilmiş olmak koşuluyla geçerli olacaktır.

Oy kullananlar hiçbir şeye karar vermezler. Her şeye karar verenler oyları sayanlardır. Josef Stalin.

Sahtekâr ve oy hırsızlarının mükerrer oy kullanmasını önlemek ve güvenli seçim maksadıyla kullanılan en mükemmel yöntem olan çıkmaz boya kullanımı, bilindiği gibi adrese dayalı nüfus kayıt sisteminin hayata geçmesi sonrasında, 2007 yılında kaldırılmıştır. 48 saat çıkmayan parmak boyalarının, güvenli bir seçim için yeniden kullanılması yönünde CHP (2014 ve 2018) ve MHP de (2013) yıllarında TBMM’ne yasa değişikliği teklifinde bulunmuşlardır.

Seçim günü ne mi yapılmalı? Seçim bıçak sırtında ve hiçbir taraf için çantada keklik değil. 24 Haziran 2018 günü sandığın başına gidin ve oylarınızı kullanın. Her seçimde nedendir bilinmez oy kullanmayan ve ne gariptir ki sorulduğunda, yarısından fazlası Atatürkçü olduğunu iddia edenlerin arasında olmayın.