Suçlanacak kimse yoksa herkes suçludur!

Struma Faciası

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 3 Aralık 2019, 21:25:22

İkinci Dünya Savaşı yıllarında Almanya’nın uydu devleti olan Romanya’da yaklaşık 800.000 Yahudi yaşamaktadır. 1941-1942 yıllarında Yahudi aleyhtarı birçok yasalar çıkarılır.

1867 yılında yolcu taşımak maksadıyla inşa edilen lüks Struma gemisi, artık en fazla 100-150 kadar büyükbaş hayvan taşımak maksadıyla kullanılmaktadır. Buna rağmen, Filistin’e gitmek umuduyla 08 Aralık 1941 tarihinde gemiye binen ve bu seyahatin bedeli olarak kişi başına 1.000 ABD doları ödeyen, 102’si çocuk olmak üzere yaklaşık 800 insanın hayatları Struma gemisinde sona ermiştir.

Struma gemisi içinde 769 Yahudi mülteciyle İstanbul’a 15 Aralık 1941 günü Sarayburnu açıklarında demirler, motorları ve sızdıran gövdesini tamir etmeye zorlanır. Almanlar gemide salgın hastalık olduğunu ihbar eder ve yolcuların karaya çıkarılmaması yönünde baskı yapar.

Türkler Yahudi mültecilere sığınma hakkı vermezler, gemi dokuz hafta boyunca kıyıda bekletilir. İngiltere geminin Mauritius’a gitmesine veya Filistin’e girişine izin vermemektedir. 23 Şubat 1942 tarihinde Türkler gemiyi limandan çıkmak zorunda bırakırlar. Türk polisler gemiye müdahale eder, bağlama halatı kesilir, gemi Karadeniz’e kadar çekilir ve Karadeniz’in azgın dalgalarının insafına bırakılır.

Bir Sovyet denizaltısı tarafından, Karadeniz’de, İstanbul açıklarında torpido ile vurulan gemide toplam 768 kişi hayatını kaybeder. Yıllar sonra Sovyet arşivlerinden çıkan belgelerde, Struma’nın Shch-213 isimli Sovyet denizaltısı tarafından 1118 metreden atılan bir torpido ile vurulduğu belgelenmiştir.

102 çocuk, 269 kadın ve 417 erkeğin hayatını kaybettiği Struma gemisi. Foto: Jewish Memory

Yolculardan sadece bir kişi; 19 yaşındaki David Stoliar hayatta kalmayı başarmıştır. Yola çıkmadan önce babasının kendisine verdiği ağır kalın palto onun hayatını kurtarmıştır. 500 mülteci torpidonun gemiye vurduğu andaki patlama nedeniyle hayatını kaybeder. Geri kalan yolcular ise aldıkları yaralar ve hipotermi nedeniyle hayatlarını kaybeder. Türkiye yardım görmeyi geciktirmiş, yardım gemisi olaydan ancak 24 saat sonra bölgeye ulaşmıştır.

02 Eylül 2000 tarihinde, Türkiye’de kurbanlardan 60’nın ailelerinin de katıldığı bir anma töreni icra edilmiştir. Törene; Türkiye’de yaşayan Yahudiler, İsrail büyükelçisi, İsrail Başbakanının özel temsilcisi ile ABD ve Büyük Britanya’dan delegeler katılmıştır.

Bu acıklı ve dramatik olay sonrasında dönemin başbakanı Refik Saydam’ın ‘‘Türkiye başkaları tarafından arzu edilmeyen insanlara mekân olamaz’’ dediği iddia edilmiştir. Struma faciası için Türkiye’de ilk resmi anma, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik’in hükümet adına katılımı ve taziye konuşması ile 24 Şubat 2015 tarihinde gerçekleşmiştir.