Uçuşta Motor Kaybı ve Pilotun Büyük Başarısı

Cesur ve soğukkanlı ‘‘Kadın’’ pilot ‘‘Metal Yorgunluğu’’
problemi nedeniyle duran motora rağmen
148 kişinin hayatını kurtardı.

Yazar: Nick Zazulia | Aviation Today  | 18 Nisan 2018

Çeviren: Ercan Caner | Sun Savunma Net  | 20 Nisan 2018

Birleşik Devletler Donanmasından Teğmen Tammie Jo Shults, 1992 yılında bir F/A-18A Savaş Jeti önünde poz verirken. Foto: Thomas P. Milne/U.S Navy / Reuters

Pilot Shults’un hava aracı motor arızasını rapor ettikten sonra, hava trafik kontrolörü kulaklığından onun sakin bir sesle; ‘‘Hava aracından bazı parçaları kaybettik, bu nedenle biraz yavaşlamamız gerekiyor’’ dediğini işitir.

Shults; ‘‘Yaralanan yolcularımız var, pistte medikal ekipleri bizim için hazır eder misiniz?’’ diye devam eder.

Hava trafik kontrolörü Shults’a hava aracında yangın olup olmadığını sorar ve Shults yine sakin bir ses tonuyla yanıtlar; ‘‘Hayır,  yangın yok, fakat bazı parçalar koptu. Gövdede bir delik olduğunu söylediler ve – aman Tanrım – birisi dışarı düştü’’

Her zamanki normal günlerden bir tanesidir, Boeing 737 ailesi uçaklar binlerce kez uçmuşlardır. Southwest Havayollarının envanterinde Boeing 706 model uçaklar bulunmaktadır. Çoğunda hiçbir problem olmazken Salı günü uçan 1380 sefer sayılı uçak o kadar şanslı değildir.

New York’dan Dallas’a gidecek olan Boeing 737-700 modeli yolcu uçağının, CFM International firması tarafından imal edilen iki adet CFM56-7B modelinden sol tarafta olanında kalkıştan 20 dakika kadar sonra büyük bir problem yaşanır. Pilot Tammie Jo Schults’un, internette dinleyen herkesi etkileyen soğukkanlı ifadelerine göre hava aracında yangın yoktur, fakat bazı parçaları kopmuştur. Hava trafik kontrolörünün yardımı ile eski Birleşik Devletler Donanması F/A-18 pilotu Shults, acil iniş yapmak üzere uçağın burnunu Philadelphia havaalanına yöneltir.

Uçakta bulunan 149 kişiden 148’i kurtulurlar. Ne yazık ki parçalanan bir pencere tarafından dışarı doğru çekilen bir yolcu hayatını kaybeder. Wells Fargo çalışanı Jennifer Riordan, CNN’e göre arıza yapan motor tarafında oturmaktadır ve motordan kopan bir parçanın uçağın penceresini parçalaması sonucu açılan delikten dışarı doğru çekilmiştir. Diğer yolcular zavallı kadını birkaç dakika sonra uçağın içine geri almayı başarırlar fakat aldığı yaralar sonucu Riordan hayatını kaybeder.

NTSB denetçileri zorunlu iniş yapan uçağın motorunda inceleme yaparken. Foto: NTSB Newsroom

Hayatını kaybeden Riordan’a ilave olarak yolculardan yedisi de yaralanmıştır. Hayatını kaybeden yolcunun Birleşik Devletler havayolları şirketlerinde yedi yıldır meydana gelmeyen ölüm olmaması büyüsünü bozduğuna yönelik haberlere rağmen Bağımsız Pilotlar Derneği, 2013 yılı Ağustos ayında meydana gelen bir UPS Airlines kazasında iki mürettebatın hayatlarını kaybettiklerini açıklamıştır.

NTSB (National Transportation Safety Board- Ulusal Ulaştırma Güvenlik Kurulu) Başkanı Robert Sumwalt, Southwest 1380 sefer sayılı uçakla ilgili yaptığı ilk açıklamasında arıza yapan motorda ‘‘metal yorgunluğu’’ belirtileri görüldüğünü ifade etmiştir. Sumwalt ayrıca CFM-56 model motorlar için bir uçuşa elverişlilik direktifinden ve ayrıntılı ilave inceleme gerekip gerekmediğini görmek istediğini de dile getirmiştir.

İkinci bir açıklamada Sumwalt gazetecilere, NTSB denetçileri tarafından hava aracının uçuş kayıt cihazının (FDR- Flight Data Recorder) incelemesi sonucu elde edilen ilave ayrıntılı bilgiler vermiştir. Southwest Airlines şirketine ait 1380 sefer sayılı uçak yaklaşık olarak 32,500 feet irtifaya tırmanırken sol motor parametrelerinde, her iki RPM (Rotation Per Minute-  Dakikada Dönü Adedi) göstergesinin sıfıra düştüğü, yağ basıncının sıfır olduğu ve motor sarsıntısının büyük ölçüde arttığını açıklamıştır.

Southwest Airlines şirketine ait 1380 sefer sayılı uçak acil iniş sonrası Philadelphia Havaalanında görülürken, 17 Nisan 2018. Foto: David Maialetti / Associated Press

Sumwalt açıklamasında; bu belirtilerden kısa bir süre sonra kabin irtifasının 14.000 feet altına düştüğünü gösteren kabin irtifası ikaz sesi aktif hale geldiğini ifade etmiştir.

 NTSB direktörü daha sonra, hava aracının, Boeing-737 gibi ticari yolcu taşıma uçaklarında normal olarak 20-25 derecenin çok üstünde olan, 41 derecelik bir yatış açısıyla istem dışı sola yattığını ifade etmiştir.

NTSB Direktörü Sumwalt, uçuş kayıt cihazından alınan bilgilerin; uçuş mürettebatının, normal flap ayarları olan 30 veya 40 yerine hava aracının kontrol edilebilirlik problemleri nedeniyle, Flap 5 ayarı ile iniş yapmayı seçtiklerini gösterdiğini ifade etmiştir. Boeing-737 modeli uçaklarda sekiz (8) adet flap ayarı bulunmaktadır: 1, 2, 5, 10, 15, 25, 30 ve 40.

Uçuşta parça kopan ve susan sol motorun yakından görünümü. Foto: Popular Mechanics

Kendisi de eski bir Boeing-737 pilotu olan Sumwalt, hava aracının piste tekerlek koyma esnasındaki süratinin, tipik bir Boeing-737 uçağının yaklaşma sürati olan 135 knot (250 km/saat) yerine 165 knot (305 km/saat) olduğunu açıklamıştır.

NTSB, halen uçağın yaklaşması esnasında motordan yere düşen parçaları aramaktadır. Southwest Airlines şirketi de yaptığı açıklamada olayla ilgili yapılan incelemelerde NTSB ve FAA (Federal Aviation Administration- Federal Havacılık Kurulu)’ya yardım ettiklerini ifade etmiştir. Şirket yetkilileri ayrıca CFM-56 motor ailesiyle ilgili mevcut motor muayene programını da hızlandırarak 30 gün içinde tamamlayacaklarını ifade etmişlerdir. NTSB Direktörü Sumwalt, Southwest Airlines şirketi tarafından bütün motorların ultrason muayene işlemine tabi tutulacağını belirtmiştir.

Motoru imal eden CFM International (50/50 GE ve Safran Aircraft Engines ortak girişimi) ve Boeing firmaları da birer açıklama yayınlayarak, hayatını kaybeden yolcuya baş sağlığı dilemiş ve NTSB’ye incelemesinde yardım edecekleri vaadinde bulunmuştur.

Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. Orijinal metne aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.

35.000 feet irtifada meydana gelen motor susması ve sonrasında da hava aracı gövdesinin delinmesine rağmen, büyük bir soğukkanlılıkla hareket ederek yolcu ve mürettebat dâhil 148 kişinin hayatlarını kurtaran pilot Tammie Jo Shults’a tebrikler. Hayatını kaybeden yolcu Jennifer Riordan’ın toprağı bol olsun.

http://www.aviationtoday.com/2018/04/18/southwest-1380-deadly-flight-investigation-engine-loss/

Pilot ve Hava Trafik Kontrolörü arasındaki konuşmayı aşağıdaki link üzerinden dinleyebilirsiniz.

https://www.independent.co.uk/news/world/americas/southwest-airlines-flight-1380-audio-tammie-jo-shults-engine-explosion-hero-pilot-sucked-out-window-a8310126.html

Bütün uçuculara emniyetli uçuşlar dilerim.