UYUŞTURUCU İLE MÜCADELE

Türkiye uyuşturucu çeteleriyle mücadelesini başarıyla sürdürmekte ve bağımlıların tedavisi ve daha fazla insanın uyuşturucu bağımlısı olmaması için her türlü çabayı sarf etmektedir. Birleşmiş Milletler verilerine göre Türkiye, 2019 yılında 20,165 kilogram eroin ele geçirmiştir ve bu miktar, küresel bağlamda ele geçirilen en büyük miktardır.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 12 Mart 2023

Türkiye’nin Asya ve Avrupa kavşağında yer alması ve yasadışı finansmana yönelik yetersiz kontrolleri, ülkeyi özellikle Afganistan’dan Avrupa’ya kaçırılan afyon ve Avrupa’da imal edilip Asya’ya sevk edilen sentetik uyuşturucular başta olmak üzere,  yasadışı uyuşturucu kaçakçılığı için önemli bir transit ülke haline getirmektedir. ABD kolluk kuvvetleri kaynaklarına göre, Türkiye’de ele geçirilen uyuşturucu ticaretinin hem sayısı hem de miktarı, başta eroin ve kokain olmak üzere 2020 yılına kıyasla büyük ölçüde artmıştır.

Türkiye içinde ve çevresinde faaliyet gösteren terör grupları, uyuşturucu kaçakçılarına lojistik, koruma ve ihtiyaç duydukları diğer destekleri sağlamaktadır. Uluslararası suç şebekelerinin İran sınırına yakın eroin dönüştürme laboratuvarlarında menfaatleri olduğu bilinmektedir. Suç örgütleri, Güney Amerika ve Meksika’dan Avrupa ve Asya’ya büyük miktarda eroin, kokain ve metamfetamin sevkiyatını kolaylaştırmaktadır.

Suriyeli uyuşturucu kaçakçıları, Türkiye’nin uyuşturucu ticaretinde önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye’de kenevir, her ne kadar yerel tüketim için ithal ediliyor ve ülke içinde yetiştiriliyor olsa da yasadışı uyuşturucu kullanımı bölge ülkeleriyle karşılaştırıldığında nispeten düşüktür.

Türkiye Haziran 2021’de, Mersin kentindeki bir limanda, Ekvator’dan gelen bir gemide muzların arasına gizlenmiş 1,100 kilogram kokaini ele geçirdiğini ilan etmiştir, bu miktar bugüne kadar ele geçirilen en büyük kokain miktarıdır. Dokuz ay süren takibin ardından, Ekim 2021’de Türk yetkililer; çiçek, kahve ve çilek taşıyan uçaklarda kokain sevkiyatı  yapan Kolombiyalı bir kartel ve Türk uyuşturucu baronlarını içeren bir kokain trafiğini ortaya çıkarmıştır. Ülkenin sınırları ve limanlarında gümrük görevlileriyle birlikte çalışan Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotikle Mücadele Şubesi’nin, Ocak-Eylül 2021 döneminde düzenlediği 143,787 operasyonla; 13 ton eroin, iki ton metamfetamin, iki ton süper etkili marihuana, 1,9 ton kokain, bir ton sentetik kannabinoid (bonsai) ve ecstasy ve captagon dâhil 19 milyondan fazla amfetamin hapı ele geçirildiği bildirilmiştir.

ABD, Eylül 2021’de Türk Emniyet Kuvvetleri’nden dört görevlinin, 2018 yılından bu yana ara verilen, Uluslararası Kolluk Kuvvetleri Akademisi’nde (International Law Enforcement Academy) katıldığı Uyuşturucu Birim Yöneticiliği kursuna sponsor olmuştur. Ancak, Türkiye’nin yerel bir DEA (Drug Enforcement Administration – Uyuşturucu ile Mücadele Dairesi) elemanını sahte suçlamalarla mahkûm etmesi ABD-Türkiye uyuşturucuyla mücadele işbirliğini zedelemiştir.

Sonuç olarak, Türk makamları ABD’nin Türkiye’de uyuşturucuyla ilgili yürütülen soruşturmalarda işbirliği yapma davetlerini kabul etmemiştir. ABD tarafından desteklenen ve Türkiye sınır uygulamalarını güçlendiren eğitim ve donanım ile Türk gümrük memurlarının katkıları, yakalanan uyuşturucu madde miktar ve sayısında olumlu bir etki yapmıştır.

Türkiye, yasal haşhaş ekimi ve farmasötik morfin imalini sıkı bir şekilde kontrol etmektedir ve illegal markete yönelik herhangi bir belirgin sapma görülmemektedir, ancak ünlü mafya babası Sedat Peker’in, ülkede iktidarda bulunan AKP’ye yakın bir Venezüella-Türkiye kokain bağlantısı olduğunu iddia ettiği YouTube videoları tarafından desteklenen bol miktarda yolsuzluk söylentileri bulunmaktadır.

2021 yılında hiçbir Türk hükümet yetkilisi uyuşturucu kaçakçılığı yardım ve uyuşturucu gelirlerinin aklanmasına suç ortaklığı yapmakla suçlanmamıştır. Türkiye’nin uyuşturucu politikası, agresif uyuşturucu ele geçirmeleri lehine iyileştirmeler yapılması ve önlenmesine gereken önemi  vermemektedir. Hükümet çoğunlukla terör şebekelerinin, özellikle İran ve Afganistan’dan gelen eroin kaçakçılığına yoğun katılımına odaklanırken, büyük Türk suç örgütlerinin takip edilmesi önemli ölçüde daha az inceleme, önleme ve kovuşturmalara maruz kalmaktadır.

Aşağıdaki tabloda 2016-2020 yıllarında Türkiye’de ele geçirilen uyuşturucu ve maddeler görülmektedir: