Uzman Çavuş Güvenlik Soruşturması Emsal Karar

Devletin güvenliğini tehlikeye düşürebilecek yasa dışı ideolojik bir görüşü benimsediği, kurumun güvenliğini ihlal edebilecek tutum ve davranışlar içerisinde bulunduğu veya uzman erbaşlığa engel herhangi bir suçtan mahkûm olduğuna ilişkin hakkında herhangi bir tespit bulunmayan davacının, güvenlik soruşturması sonucunda kardeşi hakkında bulunan adi suça ilişkin istihbari bilgi notunda yer alan değerlendirmelere istinaden, yalnızca bu nedenle güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz değerlendirilerek sözleşmesinin fesih edilmesine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Kadim Hukuk ve Danışmanlık, 20 Ağustos 2019

1- Bu yazımızda ele alacağımız karar; “Balıkesir Bakım Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı’nda uzman erbaş kursiyeri/adayı olan davacının uzman çavuş güvenlik soruşturması olumsuz” sonuçlanması üzerine yasal süresi içerisinde yürütme durdurma istemli iptal davası açılmış, idare mahkemesi istihbari bilgilere itibar etmemiş ve davacı lehine sonuçlanmıştır. İdare aleyhine açılan davada idare mahkemesi; ” “kendisi hakkında bilgi bulunmadığı, ancak “abisi uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan gözaltına alındığı ve tutuklandığı”  şeklinde istihbari mahiyette bilgilere ulaşıldığından, devletin güvenliğini tehlikeye düşürebilecek yasa dışı ideolojik bir görüşü benimsediği, kurumun güvenliğini ihlal edebilecek tutum ve davranışlar içerisinde bulunduğu veya uzman erbaşlığa engel herhangi bir suçtan mahkûm olduğuna ilişkin hakkında herhangi bir tespit bulunmayan davacının, güvenlik soruşturması sonucunda kardeşi hakkında bulunan adi suça ilişkin istihbari bilgi notunda yer alan değerlendirmelere istinaden yalnızca bu nedenle güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz değerlendirilerek sözleşmesinin fesih edilmesine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır ” hukuka aykırı idari işlemi iptal etmiştir.

2- Kastamonu, Isparta, Balıkesir ve Manisa’da eğitim gören uzman çavuş ve uzman erbaşların güvenlik soruşturması olumsuz geldiği takdirde kendisine tebliğ belgesi imzalatılır. Bu tarihten itibaren 60 gün dava açma süresi başlar. 60 günlük dava açma süresi hak düşürücü süredir. Bu süre içerisinde dava açılmadığı takdirde dava açma hakkınız son bulacaktır. İdare mahkemesine açılacak yürütme durdurma istemli iptal davasında uzman idare hukuku avukatı ile yürütmeniz sizlerin menfaatine olacaktır. Zira bu dava ile mesleğinize geri dönebilirsiniz veya tamamen mesleğinizi kaybedebilirsiniz.

T.C.

BALIKESİR

İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO: 2018/…

KARAR NO: 2019/…

DAVACI         : …

VEKİLLERİ: AV. UMUR YILDIRIM

(Elektronik tebligat adresi bulunmaktadır.)

DAVALI: MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI /ANKARA

VEKİLİ: AV. DUYGU KURNAZ

Milli Savunma Bakanlığı Yahya Galip  Caddesi Çankaya/ANKARA

DAVANIN ÖZETİ: Balıkesir Bakım Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı’nda uzman erbaş kursiyeri/adayı olan davacının güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz sonuçlandığından bahisle ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin; uzman erbaşlık için gerekli şartları taşıdığı, hakkında herhangi bir ceza soruşturması ve kovuşturması olmadığı, herhangi bir örgüt ile en ufak bir bağlantısının bulunmadığı, eğitim öncesinde sözlü, yazılı ve fiziki tüm eğitimleri başarı ile tamamladığı, hukuka, hukuki güvenirlik, idari istikrar ve ölçülülük ilkelerine aykırı olduğu iddialarıyla iptali istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ: Türk Silahlı Kuvvetlerine alınacak personelin güvenlik soruşturmasının Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği ile bu yönetmeliğe uygun olarak çıkarılacak yönerge uyarınca yaptırıldığı, davacı hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması neticesinde elde edilen  bilginin MY 114-1 (C) Türk Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma, Koruyucu Güvenlik ve İşbirliği Yönergesi hükümleri ile Güvenlik Soruşturma Talimatı gereğince Aday Değerlendirme Kurulu tarafından değerlendirildiği ve adayın güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğuna karar verildiği, tesis olunan işlemin tüm yönleriyle hukuka uygun olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Karar veren Balıkesir 2. İdare Mahkemesi’nce, duruşma için önceden belirlenen ve taraflara duyurulan 29.05.2019 tarihinde davacı vekili ve davalı idare vekili Av. Volkan Kurgen’in geldiği görülmekle yapılan açık duruşmada taraflara usulüne uygun söz verilip dinlenildikten sonra duruşmaya son verilerek gereği görüşüldü:

Dava, davacı tarafından, Balıkesir Bakım Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı’nda uzman erbaş kursiyeri iken güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz sonuçlandığından bahisle ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Uzman Erbaş Kanununun “Göreve Alınma” başlıklı 4. maddesinde; “Kuvvet Komutanlıkları Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca hazırlanarak, Genelkurmay Başkanlığınca onaylanan veya uygun bulunan uzman onbaşı ve uzman çavuş kadrolarına göre, her yıl alınacak uzman erbaşlarla ilgili kadro görev yerleri, Merkez Komutanlıklarca yayınlanarak duyurulur. İstekli olan ve yönetmelikle belirtilen niteliklere sahip, muvazzaflık hizmetini yapmakta olan çavuş, onbaşı ve erler ile bunlardan terhislerinin üzerinden, 3 yıldan fazla süre geçmemiş olanlar istenilen belgelerle müracaat ederler. Uygun görülenler yönetmelikte belirtilen esaslara göre çalıştırırlar.” hükmüne yer verilmiş, 19. maddesinde de; “Personelde aranacak nitelikler müracaat şekli ve zamanı, müracaatın kabul edilmesi, sözleşmenin yapılması ve feshedilmesi sebepleri, verilecek, silicin şekil ve usulleri görevde başarısız olma ve kendilerinden istifade edilmeme halleri ve bunlara yapılacak işlem şekli, sözleşmenin uzatılmasında uygulanacak esaslar, uzman onbaşıların uzman çavuş olabilmeleri için gerekli şartlar, astsubay sınıfına geçirilecekleri için uygulanacak esaslar, astlık üstlük münasebetleri ile bu hususlardaki işlem şekli ve ilgili diğer hususlar kanunun yürürlüğe girmesini takip eden 6 ay içerisinde Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığınca  müştereken çıkarılacak bir yönetmelikle gösterilir.” hükmü yer almaktadır.

Uzman Erbaş Yönetmeliğinin 6. maddesinde ise; Uzman erbaş olarak alınacaklarda aşağıdaki şartlar aranır;

a)Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,

b)En az ilköğretim veya dengi okul mezunu olmak (Genelkurmay Başkanlığı tarafından ihtiyaç duyulacak, özel ihtisası gerektiren sınıf, branş ve ihtisaslarda, ilköğretim mezunlarından çok üstün başarı belgesi alanlar, kuvvet komutanları veya Jandarma Genel Komutanı yahut Sahil Güvenlik Komutanının kararları ile uzman erbaş olarak alınabilirler. Bunların uzman çavuşluğa yükselmelerinde de lise mezunu şartı aranmaz.)

c)Tespit edilen görev yerinde ihtisas sahibi olmak,

ç) Sağlık durumunun uzman erbaşlığa elverişli olduğunu, askeri  hastanelerden alacağı raporla kanıtlamış olmak,

d)Askerlik hizmetini yapmakta iken müracaat edenleri için, uygun nitelik belgesi almış olmak,

e)Muvazzaflık hizmeti sırasında veya terhisinden itibaren üç yıl içinde ve müracaat tarihinde 26 yaşından gün almamış olmak şartıyla, kuvvet komutanlıkları veya Jandarma Genel Komutanlığı yahut Sivil Güvenlik Komutanlığı tarafından alım için görevlendirilen komutanlıklara müracaat etmek,

f)İstekli olmak,

g)Güvenlik soruşturması uygun olmak,

ğ) Askeri öğrencilik ile ilişiği kesilmemiş olmak,

h)Türk Silahlı Kuvvetlerinde daha önce subay, astsubay, uzman jandarma veya uzman erbaş olarak istihdam edilmemiş olmak,

ı) Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa veya zamanaşımına uğramış yahut para cezasına çevrilmiş ya da ertelenmiş ve adli sicilden çıkarılmış olsa dahi, bir cürümden hükümlü bulunmamak,

i)Askerlik hizmeti sırasında üste hakaret, emre itaatsizlikte ısrar, mukavemet, amir veya üste fiilen taarruz, fesat ve isyan suçları ile 22/05/1930 tarihli ve 1632 sayılı Askeri Ceza Kanununun 148. maddesinde belirtilen suçlardan hükümlü bulunmamak,

Uzman erbaş olmak için gerek muvazzaflık görevini yaptığı sırada, gerekse terhislerini müteakip başvuruda bulunan ve alınmaları uygun görülen personelin, güvenlik soruşturmaları; kuvvet komutanlıkları veya Jandarma Genel Komutanlığı yahut Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından yaptırılır. Güvenlik soruşturması tamamlanmayan personel, göreve başlatılmaz. Türk Silahlı Kuvvetlerinin manevi şahsiyetine gölge düşüren ve askerliğin şeref ve haysiyeti ile bağdaşmayacak eylemlerde bulunanlar ile tutum ve davranışları ile yasa dışı siyasi, yıkıcı, bölücü ideolojik görüşü benimseyenler, uzman erbaş olarak istihdam edilmezler.

Birlik komutanlıkları tarafından uzman erbaş olmaya layık görülenler için en az ilköğretim okulu veya dengi okul mezunu erbaş ve erlerin terhis çizelgelerinin “ihtisas kod numarası” kısmına, uzman erbaş olacaklar için nitelik belgesindeki nitelikler dikkate alınarak, “Uzman erbaş olmaya layıktır” ibaresi yazılır ve ilgililere terhislerinden önce bilgi verilir. Bunlardan, kendi sınıf, branşının dışında başka bir görevde çalıştırılanların ihtisas kod numaraları, muvazzaf askerliği fiilen yaptığı görevin numarası olarak yazılır.” hükmüne yer verilmiştir.

4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli ile Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun 1.maddesinde, “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması; kamu kurum ve kuruluşlarında, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile askeri, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ve ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılır.

Devletin Güvenliğini, ulusun varlığını ve bütünlüğünü iç ve dış menfaatlerinin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeler ile gizlilik dereceli kamu personeli ile meslek gruplarının tespiti, birim ve kısımların tanımlarının yapılması, güvenlik soruşturmasının ve arşiv araştırmasının usul ve esasları ile bunu yapacak merciler ve üst kademe yöneticilerinin kimler olduğu Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak Yönetmelikle düzenlenir.” kuralına yer verilmiştir.

12/04/2000 tarih ve 24018 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nin 1.maddesinde, “Bu Yönetmeliğin amacı; yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde Devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu bakanlık ile kamu kurum ve kuruluşlarının gizlilik dereceli birim ve kısımlarını belirlemek, Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını düzenlemektir.”; 2.maddesinde, “Bu Yönetmelik; yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde Devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeleri, bunların toplanmasını ve işlemini yürüten bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili birim ve kısımlarının belirlenmesini, Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personeli, ayrıca bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının yurtdışı teşkilatlarında sürekli görevlendirilecek bütün personel için yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının esas ve usullerini, bunu yapacak mercileri, hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacak gizlilik dereceli yerlerde çalışan kamu personeli ile meslek grupları ve üst kademe yöneticilerini kapsar.”; 4.maddesinde, “Bu Yönetmelikte geçen;

f)Arşiv araştırması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının mevcut kayıtlardan saptanmasını,

g)Güvenlik soruşturması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığının, ahlaki durumunun, yabancılar ile ilgisinin ve sır saklama yeteneğinin mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiyle saptanması ve değerlendirilmesini, …

k ) Yıkıcı ve bölücü faaliyet: Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı, Devletin ve Cumhuriyetin varlığını tehlikeye düşürmeyi, temel hak ve hürriyetleri yok etmeyi hedefleyen faaliyetleri, …ifade eder.”;  9. maddesinde; “Türk Silahlı Kuvvetlerinin kadro ve kuruluşlarında yer alacak personelin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Türk Silahlı Kuvvetlerince bu Yönetmeliğe uygun olarak hazırlanacak yönerge uyarınca yapılır.” “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasında Araştırılacak Hususlar” başlıklı 11. maddesinde: “Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında kişinin içinde bulunduğu ortam da dikkate alınarak;

a)Kimlik kontrolü, kimlik kayıtlarının doğruluk derecesi, uyrukluğu, geçmişte yabancı bir devletin uyrukluğuna girip girmediği,

b)Kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığı, kolluk kuvvetlerinin ve istihbarat ünitelerinin arşivlerinde bilgiler bulunup bulunmadığı, adli sicil kaydının ve hakkında bir tahdidin olup olmadığı,

c)Yıkıcı faaliyetlerde bulunup bulunmadığı ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanuna ve Atatürk ilke ve inkılâplarına aykırı davranıp davranmadığı,

d)Şeref ve haysiyetini ihlal edecek ve görevine yansıyacak şekilde kumara, uyuşturucuya, içkiye, paraya ve aşırı bir şekilde menfaatine düşkün olup olmadığı, ahlak ve adaba aykırı davranıp davranmadığı,

e)Yabancılarla, özellikle hasım ve hasım olması muhtemel Devlet mensupları ve temsilcileriyle ilgi derecesinin iç yüzü ve nedeni,

f)Sır saklama yeteneğinin olup olmadığı, Araştırılır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Yukarıda aktarılan hükümlerinin değerlendirilmesinden, güvenlik soruşturmasının olumsuz olarak değerlendirilebilmesi için ilgili veya mevzuat gereği hakkında güvenlik soruşturması yapılacağı belirtilen yakınlarının mevzuatta olumsuz olarak değerlendirilen  fiil ve tutumlarının hukuken kabul edilebilir bilgi ve belgelerle ortaya konması, ortaya konan hususların da mevzuatta görevi ifa için engel olarak kabul edilen nitelikte olması gerekmektedir.

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği uyarınca hazırlanan “Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma Koruyucu ve Güvenlik İşbirliği Yönergesi”nin Üçüncü Bölüm Birinci Kısımda yer alan 1. maddesinin (a) fıkrasında; “Her türlü güvenlik önleminin ana unsuru insandır. Türk Silahlı Kuvvetlerine ait maddî/manevî değeri olan ve hassasiyetle muhafaza edilmesi gereken her çeşit bilgi, belge, doküman veya tesis, insanın fiziki veya fikri kontrolündedir. Bu nedenle TSK bünyesindeki personelin hassas ölçülerle değerlendirilmesi başlı başına önemli bir güvenliktir.” düzenlemesine, “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasının Genel İlkeleri” başlıklı 2. maddesinin (b) bendinde; “Arşiv Araştırması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adlî sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının mevcut kayıtlardan saptanmasıdır. Arşiv araştırması olumlu olarak sonuçlanan personelin nüfuz edeceği gizlilik derecesine, personelin tavır ve davranışları da göz önünde bulundurularak ilgili amir tarafından karar verilir.”, (c) bendinde; “Güvenlik Soruşturması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adlî sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığının, ahlaki durumunun, yabancılar ile ilgisinin ve sır saklama yeteneğinin mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiyle saptanması ve değerlendirilmesidir. Güvenlik soruşturması olumlu olarak sonuçlanan personelin nüfuz edeceği gizlilik derecesine, personelin tavır ve davranışları da göz önünde bulundurularak ilgili amir tarafından karar verilir.” düzenlemesine yer verilmiş olup, 12. maddesinin “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Olumsuz Sonuçlanan Personel Hakkında Yapılacak İşlemler” başlıklı (b) bendinde; “(1) Yeni işe alınacak personel hakkında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının tamamlanmasını müteakip, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz kabul edileceği hallerden birine veya birkaçına sahip olduğu anlaşılan personel işe alınmaz. Herhangi bir nedenle işe alınmış ise gizlilik dereceli yerden uzaklaştırılarak hakkında idarî işlem yapılır veya gerekiyorsa yasal işlem yapılmak üzere, durumu adlî makamlara bildirilir.” ve “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasının Olumsuz Kabul Edileceği Haller” başlıklı 13. maddesinde; “Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonuçları, soruşturma konusu şahsın içinde bulunduğu ortam da dikkate alınarak değerlendirilir. Bu değerlendirme, Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesine alınacak şahıslar hakkında karar verirken, idarenin takdir hakkının en uygun adaydan yana kullanılmasını sağlamaya yöneliktir. Bu kapsamda;

Cumhuriyetin, Anayasada belirtilen temel niteliklerini, değiştirmeye yönelik faaliyette bulunanların, devletin egemenlik alâmetlerini, Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini aşağılayanların,

ı. Ayrıca haklarında MİT Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, mahallî kolluk kuvvetleri veya yetkili amirlerinden herhangi biri tarafından;

(1) Yıkıcı faaliyetlerde bulunduğu veya haklarında Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının temel ilkelerine bağlı olmadığını gösteren emare bulunduğu,

(2) Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmaya, Türk Devletinin ve Cumhuriyetin varlığını tehlikeye düşürmeye, temel hak ve hürriyetleri yok etmeye yönelik faaliyet yürüttüğü,

(3) Devletin bir kişi veya zümre tarafından yönetilmesini, sosyal bir sınıfın diğer sosyal sınıflar üzerinde üstünlük kurmasını sağlamaya yönelik faaliyet yürüttüğü,

(4) Dil, din, ırk ve mezhep ayrımı yaratarak bu kavram ve görüşlere dayanan bir devlet düzeni kurmaya çalıştığı, bu tür faaliyetlerde bulunan yerli veya yabancı dernek, grup, kulüp, teşkilat ve benzeri teşekküllerden herhangi birine üye olduğu veya bunlarla sıkı işbirliği içinde bulunduğu, bunları desteklediği veya sempatizanı olduğu,

hususlarında bilgi verilenlerin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz kabul edilir…” düzenlemesi  yer almıştır.

Dosyanın incelenmesinden, Balıkesir Bakım Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı’nda uzman erbaş kursiyeri iken davacının adaylık işlemlerinin; Güvenlik Soruşturması ve Arşiv  Araştırması Yönetmeliği kapsamında hakkında elde edilen, “kendisi hakkında bilgi bulunmadığı, ancak “abisi uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan gözaltına alındığı ve tutuklandığı”  şeklinde istihbari mahiyette bilgilere ulaşıldığından bahisle Milli Savunma Bakanlığı Aday Değerlendirme Kurulu tarafından davacı hakkında olumsuz değerlendirme sonucuna ulaşıldığı ve bunun üzerine davacının dava konusu işlem ile uzman erbaş sözleşmesinin feshedildiği, bunun üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Milli güvenliğin sağlanması görevini yerine getiren Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev alacak personelde bazı özel koşulların aranması, askeri hizmetin güvenliğe yönelik bir hizmet olması nedeniyle gereklidir. Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından, askeri kurumlara personel alınırken, bu personel hakkında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmalarının Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği ve  Silahlı Kuvvetler İstihbarata Karşı Koyma Koruyucu ve Güvenlik İşbirliği Yönergesi uyarınca yapılmaktadır.

Anılan mevzuat hükümlerine göre güvenlik soruşturmasının olumsuz olarak değerlendirilebilmesi için hem kişinin tutum ve davranışları yönünden hem de içinde bulunulan ortama yönelik olarak bir değerlendirmenin yapılmış olması gerekmektedir. Hakkında güvenlik soruşturması yapılanın, Kurumun ve yürütülen hizmetin gereği bir değerlendirmeye tabi tutulacağı da kuşkusuzdur. Türk Silahlı Kuvvetlerinin bir parçası olan davalı idarede hem Türk Silahlı Kuvvetlerine hem de emniyet ve asayişe dair görevlerin yürütüldüğü dikkate alındığında, kapsamına alınacak olan personel için daha titiz bir inceleme ve değerlendirmenin, idarenin takdir hakkının en uygun adaydan yana kullanılmasını sağlamanın gereği olduğunun kabulü gerekmektedir.

Mahkememizin 30/11/2018 tarihli ara kararı ile; “… Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan ve … Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan; davacının abileri  … ile … hakkında uyuşturucu madde ticareti yapmak suçlarından yürütülen herhangi bir soruşturma olup olmadığı, var ise akıbetinin sorularak konuya ilişkin bilgi ve belgelerin gönderilmesinin istenilmesine, soruşturma/soruşturmalar henüz sonuçlanmamış ise, sonuçlandığında akıbetinden Mahkememize bilgi verilmesinin” istenildiği, ara karara gelen bilgi ve belgeler incelendiğinde davacının abisi … hakkında herhangi bir kayda rastlanılmadığı, diğer abisi … hakkında uyuşturucu madde ticareti yapmak suçundan 2014/… soruşturma sayılı dosyadan soruşturma yürütülerek … Ağır Ceza Mahkemesi’ne 2014/… Esas sayılı davanın açıldığı, ayrıca 2016/…  soruşturma sayılı dosyadan yine soruşturma yürütülerek … Ağır Ceza Mahkemesi’ne 2016/… Esas sayılı davanın açıldığının bildirildiği görülmüştür.

“Davacı hakkında yapılan güvenlik soruşturması neticesinde düşülen bilgi notunda; davacının, devletin güvenliğini tehlikeye düşürebilecek yasa dışı ideolojik bir görüşü benimsediği veya kurumun güvenliğini ihlal edebilecek tutum ve davranışlar içerisinde bulunduğunu ortaya koyan hukuken kabul edilebilir somut bir tespite yer verilmediği gibi bilgi notunda yer verilen abisi tarafından işlendiği iddia olunan suçun adi suç olduğu ve  güvenlik soruşturmasına konu edilebilecek devletin güvenliğini tehlikeye düşürebilecek yasa dışı ideolojik veyahut bölücü faaliyetlerden olmadığı görülmektedir.”

Bu durumda, devletin güvenliğini tehlikeye düşürebilecek yasa dışı ideolojik bir görüşü benimsediği, kurumun güvenliğini ihlal edebilecek tutum ve davranışlar içerisinde bulunduğu veya uzman erbaşlığa engel herhangi bir suçtan mahkûm olduğuna ilişkin hakkında herhangi bir tespit bulunmayan davacının, güvenlik soruşturması sonucunda kardeşi hakkında bulunan adi suça ilişkin istihbari bilgi notunda yer alan değerlendirmelere istinaden yalnızca bu nedenle güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz değerlendirilerek sözleşmesinin fesih edilmesine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Nitekim benzer bir uyuşmazlığa ilişkin İzmir Bölge İdare Mahkemesi 2.İdari Dava Dairesi’nin 06.12.2018 tarih ve E:2018/3905 K:2018/5603 sayılı kararı aynı yöndedir.

Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 236,80-TL yargılama gideri ile kararın verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 2.075,00 TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan gider avansının talep edilmemesi halinde karar kesinleştikten sonra re’sen davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde İzmir Bölge İdare Mahkemesi’nde istinaf yolu açık olmak üzere, 30/05/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Kaynak: https://kadimhukuk.com.tr/makale/uzman-cavus-guvenlik-sorusturmasi-emsal-karar/