COVID-19 hastalığıyla ilgili her geçen gün yeni bir şey öğreniyoruz. Hastalığın uzun süre etkili olacağı hastaları belirleme üzerinde çalışan King’s College London, beş semptom tespit etmiştir.
Yazar: Emmanuelle Jung, Medisite, 29 Ekim 2020
Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 31 Ekim 2020
COVID-19 hastalığına yakalanan bazı hastalar uzun süre hastalıktan kurtulamamakta ve semptomlar birkaç hafta, hatta bazen aylarca sürebilmektedir. Virüsün uzun süreli etkilerinin görüldüğü bu hastalık Uzun COVID-19 olarak adlandırılmaktadır.
Tıp dünyası, akut COVID-19 oluşma riski olan insanları belirleme kabiliyetine sahip olsalar da uzun vadeli COVID-19’e yakalanma riski olan insanlar hakkında henüz çok az şey bilmektedir.
Hatırlatma yapmak gerekirse; hipertansiyon, diyabet ve aşırı kilolular ile 65 yaşın üstündeki insanlar bu hastalığa karşı daha savunmasızdır ve bu risk grupları içindeki insanların şiddetli COVID-19 formları geliştirme olasılığı diğer insanlara oranla daha yüksektir.
Sadece genç yaş gruplarında kadınların (%14,5) erkeklere (%9,5) oranla uzun süreli COVID-19 hastalığından etkilenme oranı %50 daha fazladır.
Astım rahatsızlığı olan hastaların da uzun süreli COVID-19’dan etkilenme olasılıkları daha fazladır.
Uzun süreli COVID-19 nedir?
King’s College London’dan bir ekip uzun süreli COVID-19 hastalığı üzerinde araştırmalar yapmıştır. Bilim insanları; İsveç, Birleşik Krallık ve Birleşik Devletler’den korona virüs hastalığı kurbanı 4,000’den fazla hastayı, yaşadıkları semptomları bir uygulamaya kaydetmelerini talep ederek incelemiştir. İncelenen hastaların %20’si virüse yakalandıktan dört hafta sonra dahi kendilerini iyi hissetmediklerini ifade etmiştir. Dört hafta, araştırmacıların Uzun Süreli COVID-19 hastalığı için belirlediği zaman eşiğidir. Yaklaşık 190 hastada sekiz hafta sonra dahi semptomlar görülürken, 100 hastada ise hastalığa yakalandıktan 12 hafta sonra dahi semptomlar görülmeye devam etmiştir.
Araştırmacıların yaptıkları analizlere göre hastalığa yakalandıkları ilk haftanın içinde beş semptom görülen her yaştan ve her iki cinsten hastalarda uzun süreli COVID-19 riski daha fazladır. Çalışmayı kaleme alan Dr. Claire Steves yaptığı açıklamada; salgının ilk dalgası esnasında öğrenilenlerin ikinci dalganın uzun süreli etkilerinin azaltılması maksadıyla kullanılmasının çok önemli olduğunu vurgulamıştır. Araştırmacılara göre hastalığın ilk haftasında görülen ve kurbanların uzun süreli COVID-19’a yakalanacaklarının belirtisi olan beş semptom aşağıdadır.
Yorgunluk – Araştırmaya katılan hastaların yaklaşık %98’inde yorgunluk belirtileri olduğu belirlenmiştir.
Profesör Tim Specter: COVID-19 hastalığı birçok insan için hafif geçirilen bir hastalıktır. Fakat semptomlar bazen 12 haftadan daha fazla sürebilir. Bu nedenle; salgının kısa vadede kontrol altına alınamaması ihtimaline karşı aşırı ölümlerin yanı sıra uzun süreli COVID-19 hastaları için de tedbirler alınmalıdır.
Baş Ağrısı – Uzun süreli COVID-19 hastalığına yakalananların %91’i baş ağrısından şikâyetçi olmuştur.
Nefes Darlığı – Bu semptom uzun süreli COVID-19’un yanı sıra ağır enfeksiyonun da işareti olabilir. Nefes alma ve verme problemlerine neden olan nefes darlığı en çok korkulan semptomdur.
Dr. Claire Steves: Çalışmamıza katılan hastaların semptomlarını kaydetmeleri sayesinde bu araştırma, Uzun Süreli COVID-19 hastalığına karşı koruyucu önlemlerin alınması ve tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine yardımcı olacaktır.
Boğuk Ses – Londralı araştırmacılara göre COVID-19 hastalığına yakalananlarda sesin boğuklaşması uzun süreli COVID-19’un işaretidir.
Uzun süreli COVID-19, 18-49 yaş aralığındaki insanların %10’unu etkilemektedir. 70 yaş üzerindeki insanlarda bu oran %22’ye yükselmektedir.
Adale Ağrıları – Uzun süreli COVID-19 hastalığından etkilenen hastaların üçte ikisinde adale ve vücut ağrıları belirlenmiştir.
Kilo da uzun süreli COVID-19 hastalığı riskinde önemli bir faktördür. Vücut-Kitle Endeksi (BMI) yüksek olanların uzun süreli COVID-19 hastalığından etkilenme oranı diğerlerine oranla biraz daha yüksektir.