UZUN YÜRÜYÜŞ

UZUN YÜRÜYÜŞ

Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 19 Haziran 2017

1934 yılı Ekim ayında, Çin iç savaşı sürerken güç durumda olan Çin Komünistleri, Milliyetçilerin düşman hatlarını yararak, Çin’in güneydoğusunda bulunan ve kuşatma altına alınan karargâhlarından destansı bir yürüyüş başlatırlar. Uzun Yürüyüş olarak bilinen bu destansı yürüyüş bir yıl sürer ve yaklaşık olarak 4.000 mil mesafe kat edilir. Uzun Yürüyüş, Mao Zedong’un (1893-1976) Çinli Komünistlerin tartışmasız lideri olarak ortaya çıkışının sembolüdür.

UZUN YÜRÜYÜŞ: ARKA PLAN

Milliyetçiler ve Komünistler arasındaki Çin İç Savaşı 1927 yılında patlak vermiştir. 1931 yılında Komünist lider Mao Zedong, merkezi, Çin’in güneydoğusundaki Jiangxi eyaletinde olan yeni kurulan Çin Komünist Cumhuriyetinin başkanlığına seçilir. 1930 ve 1934 yılları arasında Milliyetçi lider Chiang Kai-shek (1887-1975) Çin Komünist Partisine karşı beş kuşatma saldırısı gerçekleştirir. Mao’nun liderliğindeki Komünistler, kuşatmaların ilk dördüne gerilla taktikleri ile başarıyla karşı koyarlar, fakat beşinci kuşatmada Chiang, bir araya getirdiği büyük kuvvetlerle Komünist mevzileri etrafına engeller inşa eder ve Komünistleri tamamen kuşatır. Mao başkanlıktan uzaklaştırılır ve yeni Komünist liderliği, gerilla savaşı yerine daha konvansiyonel savaş taktikleri uygular ve Kızıl Ordu yenilgiden kurtulamaz, büyük kısmı imha olur.

UZUN YÜRÜYÜŞ BAŞLIYOR: 16 EKİM 1934

Yenilginin kaçınılmaz olduğunu gören Komünistler, kuşatmayı en zayıf yerinden yarmaya karar verirler ve Uzun Yürüyüş, 16 Ekim 1934 tarihinde başlar. Gizlilik ve uygulanan diğer taktikler Milliyetçileri şaşkınlığa uğratır ve Kızıl Ordu’nun büyük kısmının, ellerinin arasından kaçıp kurtulduğunu anlamaları, birkaç haftalarını alır. Milliyetçilerin elinden kurtulmayı başaran Kızıl Ordu askerlerinin sayısı, bazı tahminlere göre başlangıçta 85.000’dir ve binlerce kişi de orduya eşlik etmektedir, silahlar ve ikmal maddeleri ise askerlerin sırtında ve atlar tarafından çekilen arabalarda taşınmaktadır. Komünistler genellikle gece yürümektedir ve düşman yakınlarda olmadığında yaktıkları ellerindeki meşaleler, çok uzun mesafelerden dahi vadi ve tepelerin arasında uzanan bir ışık yılanı gibi görülmektedir.

Mao Zedong, tekrar itibar kazanmaya başlar ve Ocak ayında, düşman tarafından ele geçirilen Zunyi kentinde, parti liderleri arasında yapılan bir toplantıda tekrar en üst düzey askeri ve siyasi lider olarak ortaya çıkar. Mao sonrasında stratejisini değiştirir ve düşmanı şaşırtmak maksadıyla ordusunu birkaç kola ayırır. Şimdi hedef, ülkenin kuzeybatısında yer alan, Komünistlerin, Japon istilacılara karşı savaşarak Çin halkının geniş kitlelerinin saygısını kazanmayı ümit ettikleri Shaanxi eyaletidir.

UZUN YÜRÜYÜŞÜN SONU: 20 EKİM 1935

Mao, açlık ve hava bombardımanlarına maruz kalan ve hemen hemen her gün Milliyetçi kuvvetler ile çatışmaya giren birliklerinin ileri hareketini, Kızıl Ordunun diğer unsurları ile bir araya geldiği Shaanxi kentinin kuzeyinde, 20 Ekim 1935 tarihinde durdurur. Uzun Yürüyüş sona ermiştir. Bazı tahminlere göre bu uzun ve zorlu yürüyüşü tamamlayabilenlerin sayısı 8.000’dir. Uzun Yürüyüş esnasında 4.000 mil mesafe kat edilmiş, 24 adet nehir ve 18 adet dağ silsilesi aşılmıştır.

Uzun Yürüyüş, Mao Zedong’un Çinli Komünistlerin tartışmasız lideri olarak ortaya çıkmasına neden olmuştur. Uzun Yürüyüş esnasında Komünistlerin kahramanlık ve kararlılığını öğrenen binlerce genç Çinli, Mao’nun Kızıl Ordusuna katılmak için Shaanxi eyaletine akın etmiştir. Japonlarla süren yaklaşık on yıllık savaş sonrasında, Çin İç Savaşı, İkinci Dünya Savaşının (1939-1945) sona ermesiyle yeniden başlamıştır. Milliyetçiler 1949 yılında yenilgiye uğratılmış ve Mao, Çin Halk Cumhuriyetinin kuruluşunu ilan etmiştir. Mao Zedong, hayatını kaybettiği 1976 yılına kadar Çin Komünist Parti başkanlığı görevini sürdürmüştür.

Çevirenin Notları: Yazının orijinaline aşağıdaki linke tıklayarak erişebilirsiniz.

http://www.history.com/topics/long-march