Vietnam’67

Yazar: Cynthia Beach Guthrie, The New York Times, 18 Temmuz 2017

Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 20 Temmuz 2017

Associated Press fotoğrafçısı Nick Ut tarafından 1972 yılında çekilen ve Pulitzer Ödülü kazanan ünlü ‘‘Napalm Girl’’ Fotoğrafı.

Bekleyiş

Ben bir asker kızıyım, asker eşiyim ve hatta üç yıl bir askerin annesiydim. Hayatımın büyük bir bölümünü savaştan eve dönecek askerleri beklemekle geçirdim: babamı, eve geri dönemeyen amcamı, sonra eşimi, kardeşimi, kayınbiraderimi ve çok sayıda dostlarımın savaş alanından dönmesini beklemekle geçti ömrüm.

1967 yılında, piyade bölük komutanı olan eşim Dick Guthrie Vietnam’a gitti. Böylece ben de eve dönmek için Vietnam’da çarpışan 2,7 milyon Amerikalıyı bekleyen milyonlarca aile üyeleri arasına katıldım. ‘‘Bekleyen Kadın’’ oldum. Hiçbirimizin hikayeleri aynı değil, işte benim hikayem.

Bir mekanize piyade taburu ile Vietnam’da görevlendirilen eşim Dick Guthrie ile Fort Hood- Texas’a gitmek üzere Panama’dan ayrıldığımız gün, ilk çocuğumuza hamile olduğumu öğrendim.

Sadece birkaç hafta sonra beni, ailem ve kız kardeşlerimle birlikte yaşayabileceğim Hawaii’ye götürdü. Babamın yanında, Dick’in uçağının Vietnam’a gitmek üzere kalkışını hatırlıyorum. İşi savaşmak olan bir asker eşi olarak metanetimi korumak ve ağlamamak için çabalıyordum. İçimde ise onu bir daha görüp göremeyeceğimi veya eşimin doğmamış çocuğumuzu görüp göremeyeceğini düşünüyordum.

Vietnam’a varışından kısa bir süre sonra Dick mektubunda bana, aynı bölgede çarpışan, iyi bir aile dostumuz, kendisi de bölük komutanı olan Dave Decker ile bir araya geleceklerini yazmıştı. Annem ve kız kardeşim, Dave’in buluşmalarından bir gün önce öldüğünü haber veren Dick’in bir sonraki mektubunu okurken çığlıklarımı ve feryatlarımı asla unutmadılar.

Hükümetin Güney Vietnam Budistlerine baskısını protesto etmek için kendisini ateşe veren 73 yaşındaki Rahip Thich Quang Duc. Foto: Malcolm Browne, Associated Press

Annem ve babam beni yılbaşından birkaç gün önce Tripler Askeri Hastahanesine götürdüler. İlk kızım Laura dünyaya geldi ve bir annenin ilk bebeğini kucağına aldığında hissettiği bütün neşe ve mutluluğu ben de hissettim. Sonra hıçkırıklara boğulduğumu hatırlıyorum, ne yazık ki Dick yanımızda değildi, o Vietnam’daydı.

Hawaii’de yaşamaya başladığımdan beri, anakaradan buraya eşlerini karşılamak üzere gelen birçok asker eşine ev sahipliği yaptım. Fort DeRussy, Waikiki Beach’de bulunan R&R Service Center kaynaklı, askeri personelin eşlerine, kocalarının izinlerinin iptal edilmesi nedeniyle gelemeyeceklerini bildirmek üzere otel kapılarına gidilerek bilgi verildiği yönünde haberler de duydum.

Hawaii’de misafir ettiklerimin hepsinin hayatları savaştan olumsuz olarak etkilendi. Bazı kocalar Vietnam’a ikinci veya üçüncü kez kendi istekleriyle gittiler. Bir dostum, Vietnam’a ikinci gidişinde, dönmesine sadece 15 gün kala, geride dul bir eş ve üç çocuk bırakarak hayatını kaybetti, bir diğeri ağır şekilde yaralandı ve bir gözünü kaybetti. Eve uçakla dönen bir adam karısının boşanma talebiyle karşılaştı. Hawaii’de ağırladığım ailelerden sadece Dick ve ben hala beraberliğimizi sürdürüyoruz.

Kızımız Laura dokuz aylıkken Dick eve döndü. Havaalanında onu geleneksel parlak renkli çiçek desenli giysilerle karşıladık. Boynuna Hawaii çiçeklerini dolarken rahat bir nefes aldığımı hatırlıyorum; Dick sonunda Vietnam’dan eve sağ salim dönebilmişti.

Dick, sıra dışı ve askeri çingene hayatı yaşadığımız orduda 20 yıl daha hizmet etti. Son aktif görevimiz Virginia Norfolk’ta bulunan Fort Monroe’deydi. 1991 yılında Brian Thomas adlı bir adam Dick ile temas kurdu. Birkaç yıldır Dick’i aradığını söylüyordu. Dick, eski takım komutanı Brian’ı son olarak 10 Aralık 1967 tarihinde, Brian ağır şekilde yaralandığında savaş alanından tahliye edilirken görmüştü. O günlerde artık liseye gitmekte olan oğlumuz Park, babasını ilk kez ağlarken, Brian ile bir araya geldiklerinde görmüştü.

Dick’in emekli olmasından kısa bir süre geçmişti ve ben artık BEKLEME’nin sona erdiğini düşünüyordum. Hatalıydım. Belki de neden; Brian’ın ziyaretiydi, fakat sonraki yıllarda Dick, tamamen Vietnam’da birlikte görev yaptığı 50’nci Alay, 1’inci Tabur, B Bölüğünde, emrinde görev yapan askerlerinin yaşam öyküleri üzerine odaklandı.

Yaralanan bir paraşütçü tıbbi tahliye için beklerken. Mayıs 1969. Foto: Hugh Van Es, Associated Press

O, arşivleri araştırırken, eski asker arkadaşları ile bir araya gelirken ve Vietnam’a muharebe sahasını yeniden incelemeye giderken (2001 yılında birlikte gittik) ben yine beklemeye başladım. Ve son birkaç yıldır, haftanın beş veya altı gününü, saatlerce ‘‘Gone to Soldiers, Everyone – Bütün Askerlere, Herkese’’ adını verdiği hatıralarını yazan bir adamı beklemekle geçirmekteyim.

Artık öğrendiğim bir şey var: Hayatımın sonuna kadar Dick’i, B Bölüğünün askerleri ile paylaşacağım. O askerler ve onları sevenlerin hiçbirisi, Vietnam’dan asla tam manasıyla evlerine dönemediler. Şimdi hep birlikte bekliyoruz. Cynthia Beach Guthrie

Çevirenin Notları: Eşi Vietnam’a giden ve sağ salim dönen bir kadının yazdıkları. Fotoğraflar Sun Savunma Net tarafından seçilmiştir. Wikipedia’nın ilk satırlarından alabildiğim bilgilere göre; 882.000 Vietnamlı bu vahşi savaş esnasında hayatlarını kaybetmiştir. ABD’nin kaybı 58.220, müttefiklerinin kayıpları ise Güney Kore-4.407, Avustralya-500, Tayland-351 ve Yeni Zellanda-83’tür.