YUSUFÇUK KUŞU (KUMRU) HAYVANI

Tüm dünyayı fethetmiş isimlerden “Yusuf”, ülkemizdeki en yaygın 9. erkek ismi. Dilimize Arapçadan gelmiş. Asıl kaynak ise İbranicedeki “Yosef” ismi. Bu dilde “yasaf” fiili “ekleme, artırma” anlamına gelmiş. Bu sebeple “Yusuf” da “artıran, ekleyen / eklenen” oluyor. (NerdenGeliyo?)

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 18 Şubat 2025

YUSUFÇUK KUŞU HAYVANI NEDİR?

Vikisözlük’teki tanımına göre yusufçuk kuşu hayvanı, kumruya benzeyen, fakat ondan daha küçük bir kuştur.

Milliyet Gazetesi çevrimiçi haber sitesinde paylaşılan ‘‘Kumru Kuşu Nedir, Nerede Yaşar? Özellikleri Nelerdir?’’ başlıklı yazı aşağıdadır. Link üzerinden yazının tamamına erişebilirsiniz. https://www.milliyet.com.tr/egitim/kumru-kusu-nedir-nerede-yasar-ozellikleri-nelerdir-6626105

Kumru kuşu, genel olarak yusufçuk kuşu hayvanı olarak da bilinmektedir. Bu kuşların en büyük özelliklerinden biri tek eşli olmasıdır. Tamamen eşlerine bağlı olarak yaşayan bu kuşların üzerinden deyimler oluşturulmuştur. Halk arasında bilinen kumrular gibi sözü, kumru kuşundan gelmektedir. Kumru kuşları, ince ve minik yapısı ile güvercinlerden tamamen farklı görünen bir kuş türüdür. İnce bir gaga yapısına sahiptir. Uzun ve yuvarlağa yakın bir kuyruk yapısı vardır. Genel olarak boyun ve sırt bölümleri daha çok mavi ve gri tonları arasındadır.

Boynunda halka bir yapıya sahiptir. Konuşkan ve sıklıkla öten kuşlar arasındadır. İnsanlarla kolaylıkla yaşamaktadır, insancıl kuşlar arasındadır. Köylerde, bahçelerde ve benzeri alanlarda sıkça görülebilir. Genel olarak yuva yapmayı seven kuşlardandır.

Kumru kuşları insanların yanında yaşamaya bayılır. Genel olarak bir yıl kadar ömre sahiptir. Dişi olan bir kumru kuşu yılda iki defa yavru yapabilmektedir. Yavrular genel olarak, yumurtadan çıktıktan sonra ortalama iki hafta ile on sekiz gün içerisinde uçmaktadır. Anneler genelde güvercin sütü ile bebeklerini beslemektedir. Son derece sağlam bir yapısı vardır, herhangi bir şekilde dış etkenlerden etkilenmez.

YUSUFÇUK KUŞU HAYVANI NEYİ SİMGELER?

Bilgelik dolu bir canlı olduğuna inanılan yusufçuklar, sembol olarak da bilgeliğe atıfta bulunur. Her geçen gün değişen dünya içerisinde insanların bilgelik sayesinde hayata uyum sağlamaları gerektiğini ifade eden sembol, illüzyonlara kapılmadan hayatın gerçeklerine karşı gözlerinizi açmanız gerektiğini gösterir.

EVE YUSUFÇUK KUŞU HAYVANI GİRMESİ NE ANLAMA GELİR?

Bazı kültürlerde uğurlu bir işaret olarak görülürken, bazıları da bir uyarı olarak yorumlar. Diyanet İşleri Başkanlığı’na göre, eve yusufçuk kuşu hayvanı girmesiyle ilgili herhangi bir dini inanç veya yorum bulunmamaktadır.

RÜYADA YUSUFÇUK KUŞU HAYVANINI GÖRMEK NE ANLAMA GELİR?

Rüyasında Yusufçuk kuşu hayvanını gören kimse, hayırlı bir haber, sevindirici bir müjde ile karşılaşır veya fayda ve menfaat elde edeceği bir seyahate (yolculuğa) çıkar, şeklinde tabir edilir. Başka bir rüya tabircisine göre; Rüyada yusufçuk kuşu görmek hayırlı ve sevindirici bir haber almak anlamına gelir.

Erken gelecek bir habere delalet eder. Bu haberin güzel olacağına yönelik yorumlar yapılmıştır. Ayrıca rüya sahibinin hoş sohbet birisi olması hasebiyle, insanlar kendisini dinlemeyi severler. Rüyada yusufçuk kuşu hayvanını gören kişi uzak diyarlarda ilginç ama mutlu olacağı bir haber alabilir.

Rüyada yusufçuk kuşu hayvanını çiçek üzerinde görmek; Gönül açıcı, sevinçli haber ve gelişmelere; lezzetli şeylere ve huzurlu bir hayata, bekârın başında çiçekten taç görmesi ve yusufçuk kuşunun konması evlenmesine işaret etmektedir. Ayrıca kadının yusufçuk kuşu hayvanını görmesi hamilelikle gelecek sevince, taze çiçek şiddet ve üzüntüden kurtulmaya, değişik renkte çiçekler farklı sevinç sebeplerine delalet eder.

Yusufçuk kuşu hayvanının gelip başına konduğunu görmek, devlet ve nimete ermeye işarettir. Rüyada yusufçuk takmak iyiye işarettir. Genel olarak olumlu yorumlara vesile olur. İş hayatındaki olumsuz gelişmelerin sona ereceği ve kazancın artacağına dair yorumlar yapılır. Ayrıca yeni bir iş kurabileceği ve bu işten uzun vadede güzel bir kazanç elde edeceği tabiri çıkabilmektedir.

Rüyada yusufçuk kuşu hayvanının başınızın üzerinde uçtuğunu görmek; çok yakında bir kısmet ile karşılaşacağınıza, hayırlı haberler alacağınıza delalettir. Aynı zamanda çabuk kavuşacağınız rızka ve berekete, bir işte terfi etmeye, talihinizin açık olduğuna yorulmaktadır. Yusufçuk takmak sevinçli ve müjdeli haberler alacağınıza delalet eder.

NEFESLİ SAZ OLARAK YUSUFÇUK KUŞU

Nefesli sazlar gurubunda olan yusufçuk kuşu adı için bazı kaynaklarda şu bilgiler verilir:

https://anadolu.kapadokya.edu.tr/yusufcuk-kusu/

İlkbahar ve yaz günlerinde dağlardan hu, hu, hu diye bazı sesler duyulmaktadır. Rivayete göre bu yusufçuk kuşunun sesidir. Bu kuş, genellikle geceleri gezintiye çıkar, görenler onun için bıldırcın büyüklüğünde, gri renkte ve kumral saçlı bir kız çocuğuna benzediğinden bahseder.

Güner Özkan’dan aldığımız bilgilere ve çalgı prototipi örneğine göre topraktan yapılan bu saz yusufçuk kuşuna benzetilerek yapılmıştır. Bu çalgının üzerinde bir adet dil vardır. Bu dil gövde ile birleşiktir ve ağız kısmına denk gelir. Yine topraktan yapılmıştır. Gövdesi de kuş şekline benzetilerek yapılmıştır. Yapılan çalgıların uzunluğu çoğunlukla 5 cm ile 20 cm arasında olabilmektedir. Yusufçuk kuşu üzerinde 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ve 10 deliğe kadar ses perdesi bulunabilir.

Bu ses perdeleri yerine göre 3 mm ile 5 mm arasına olabilir. Üzerindeki ses bu perdeleri sayesinde ise çalgıdan farklı sesler elde edilir. Bazen makamları da elde edebildiğimiz bu çalgı, pentonik ses dizisindeki ezgileri icra etmek içinde oldukça uygundur. Bu çalgının benzeri Friglerin yoğun yaşadığı olarak yaşadığı bölgelerde pişmiş topraktan yapılmış kuş figürlü “frig flütü” olarak karşımıza çıkabilmektedir.

Bunun yanında topraktan yapılan kuş düdüğü de geçmişte Anadolu coğrafyasının özellikle Mezopotamya bölgesinde yapılıp icra edilen ve bu çalgıya benzeyen örnekleri arasındadır. Yusufçuk kuşu çalgısı, Güner Özkan tarafından tasarlanıp gün yüzüne çıkarılmıştır.

MASALLARDA YUSUFÇUK KUŞU HAYVANI – YUSUFÇUK MASALI

Antalya’nın masalsı keşfi: Yusufçuk Hikâyesi

Sözlü kültürün büyülü atmosferinde kaybolan masallar, adeta birer hayal dünyası perisi gibi, yöreler arası köprüler kurar. Bu büyülü hikâyeler, farklı coğrafyalarda ve kültürlerde şekillenirken, zaman içinde sınırları aşarak tüm dünyada seyahat eder

Türkiye Kültür Portalı web sitesindeki, Dünden Bugüne Antalya kitabından alınan Yusufçuk masalı aşağıdadır:

Evvel zaman içinde, ormanın derinliklerinde bir köy varmış. Bu köyde orta halli bir aile yaşarmış. Ailenin sevimli bir kızı ve bir oğlu varmış. Çocuklar, her gün annelerinin hazırladığı yiyecekleri beline bağlayarak ormanın içindeki patikalara düşerlermiş. Koyunları gütmek için her gün farklı yönlere gitmeyi alışkanlık haline getirmişler.

İki kardeş, birbirlerine büyük bir sevgiyle bağlıymış. Hiçbir zaman birbirlerine zarar vermez, birlikte büyümenin tadını çıkarırlarmış. Ancak, babaları oldukça otoriter ve katı bir adammış. Küçük bir kusur işlediklerinde, babaları sabrını yitirir ve çocuklarına epeyce sert davranırmış.

Bir gün, iki kardeş koyunlarını köyden uzak, doğanın kucağında otlatıyormuş. Öğle vakti geldiğinde, annelerinin hazırladığı lezzetli yiyecekleri yedikten sonra serin bir pınardan su içmişler. Kız kardeşin gözleri yavaş yavaş kapanmış, uyku bastırmış.

“Yusuf,” demiş kız kardeşi, “Ben çok uyumak istiyorum. Biraz uzansam olur mu?”

“Tabii ki,” diye cevaplamış Yusuf. Kız kardeşi hemen uykuya dalmış, Yusuf ise küçük çakısıyla bir sipsi yapmaya çalışmış. Ancak sipsi istediği gibi olmayınca, kargı aramak için uzaklara gitmeye karar vermiş.

Yusuf, kargıları bulmuş ama geçen zaman unutulmuş. Yeni yaptığı sipsiyle sevinçle döndüğünde, manzara değişmiş. Koyunlar kaybolmuş, yerlerinde yalnızca rüzgâr esiyormuş. Kız kardeşini uyandıran Yusuf, birlikte koyunları aramaya başlamışlar, ama nafile.

Akşam olunca umutları tükenmiş, büyük bir kayanın üstüne oturup ağlamaya başlamışlar. Koyunları bulamazlarsa babalarının öfkesinden kurtulamayacaklardı.

Bu zor durumda, ellerini birleştirip gökyüzüne bakan iki kardeş, içtenlikle dua etmişler:

“Büyük Tanrı, bizi yardıma çağırın, babamızın öfkesinden kurtulalım ve koyunlarımızı bulalım.”

Dualarını bitirir bitirmez, Tanrı onların dualarını duymuş ve cevap vermiş. İki kardeşi kuşlara dönüştürmüş. Halk, bu kuşlara “Yusufçuk” demiş.

Yıllar geçtikçe, Yusufçuklar kış gecelerinde öte öte seslenerek birbirlerini aramışlar. Ancak, koyunları hiçbir zaman bulamamışlar. Her seslenişte, birbirlerine aynı soruyu sormuşlar:

“Yusuf, koyunları buldun mu?”

“Bulamadım, sen buldun mu?”

https://www.antalyaekspres.com.tr/antalyanin-masalsi-kesfi-yusufcuk-hikayesi

EDEBİYATTA YUSUFÇUK KUŞU HAYVANI – YUSUFÇUK YUSUF

Akçasazın Ağaları tarihle, zamanla, düzenle hesaplaşmanın hikâyesidir. Ağalar çökerken yanı başlarında yeni bir tarih yazılır, değişme kaçınılmazdır. Güçlüler dövüşürken doğa da ses verir.

Yusufçuk Yusuf Çukurova’ya kuşaklar boyunca egemen olmuş iki derebeyinin hikâyesidir. Köylüleri yıllarca baskı altında tutan bu güç kırılırken, yeni zamanların gereklerine uyum sağlamış yeni zenginler başka bir güç oluştururlar. Barbarlığı çağrıştıran bu güç, “bataklıktan kurtulmaya yüz tutmuş bir bataklık toprağını yağmalar”.

“İnsanoğlu farklılaşıyor, deri değiştiriyor ve kendini yeniden tanımlıyor. Acaba ortaklaşa yitirilen yüzyılların ağırlığını bir kenara koyabilecek mi? Genelleştirmek bizim elimizde. Yaşar Kemal’in Binbir Geceleri bizi buna davet ediyor.”

Alain Bosquet, Le Matin, (Fransa)

“Yusufçuk Yusuf’ta Yaşar Kemal’i yeni ve büyük bir atılım içinde buluyoruz. Bu kitap yalnız Yaşar Kemal’in en önemli yapıtı değil, Türk romanının da başyapıtlarından biridir.”

Cemal Süreya, Oluşum

HALK EFSANELERİNDE YUSUFÇUK KUŞU HAYVANI

Bu sevimli sevgi kuşu için Anamur yöresinde de birden çok öykü anlatılır. Birisi de şöyledir:

Bir zamanlar Anamur’daki köylerden bir beyin iki gencecik çobanı varmış. Rastlantı ya, ikisinin de adı Yusuf’muş. Bir gün sürüyü otlatırken bir arkadaşlarının düğününe gitmeleri gerekir. Aralarında anlaşırlar; Yusuflardan biri, sürüyü beklemiş diğeri ise düğüne gitmiş. O düğünde eğlenirken, diğer Yusuf, dayanamayıp derin bir uykuya dalmış. Çobansız ve başıboş kalan sürünün hayvanları da çevreye dağılmış, uzaklara gitmişler. Gece düğüne giden Yusuf otlağa döndüğünde bir de bakmış ki ortada sürü yok! Diğerini uyandırmış ve İki Yusuf birlikte beylerinin yanına koşmuş olanları anlatmışlar. Olayı duyan bey köpürmüş ve “ya sürümü bulacaksınız veya ben size edeceğimi bilirim” diye tehditler savurmuş. Yusuflar sabaha kadar dağlarda ovalarda sürüyü aramaya başlamışlar.  Biri birlerini gördükleri zamanda “Yusuf! Buldun mu?”, “Yusuuuf! Buldun mu?” diye seslenmişler.

Ancak tüm çabalarına rağmen tabii sürülerini bulamamışlar ağlayıp dövünmeye başlamışlar. Onların gören Tanrı, acımış hallerine ve beyin gazabından korumak için kuş yapıvermiş her ikisini de. İşte o gün bugündür yusufçuk kuşlarının ötüşleri, birbirine bağıran bu iki çobanın sesleriymiş.

BEYAZPERDEDE YUSUF & YUSUF

Yusuf Yusuf, 2014 yapımı, Ali Sunal’ın başrolde bulunduğu komedi türündeki Türk filmi. Süreç Film’in yapımcılığında hayata geçen, Ersoy Güler’in senaryosunu yazıp yönetmenliğini yaptığı filmin başrollerini Ali Sunal, Burak Satıbol ve Oya Başar paylaşıyor.

Film, çocukluğundan bu yana otomobil tutkusu olan ve bir araba yarışçısı olmanın hayalleriyle yaşayan Yusuf’un hikâyesini ele alıyor. Ancak şans Yusuf’a gülmez, gerçek hayat, hayalleri konusunda pek de cömert davranmaz. Şimdilerde Ankara’da dolmuş şoförlüğü yapan Yusuf artık tam bir modifiye tutkunudur. Bir gün yine dolmuş sürdüğü esnada papaz olan bir yolcuyu arabasına alır. Ancak bu papaz görünümlü adam, o gün Ankara’ya gelen Papa’ya suikast düzenlemek isteyen Yusuf adında bir militandır. Artık iki Yusuf bir dolmuşun içindedir ve biri can almaya çalışırken diğeri can kurtarmak için çabalayacaktır.

KARİKATÜR SANATINDA ÖLDÜRESİYE KORKUTMAK

Solda Davw Whamond tarafından çizilen karikatürde ölüm meleği; ‘‘ESKİ YETENEKLERİMİ KAYBEDİYORUM, ONUN SADECE YARISINI ÖLECEK KADAR KORKUTTUM’’, Sağda Steve Zafarana tarafından çizilen bir karikatürde DEMOKRATLAR, CUMHURİYETÇİLER VE İKİ PARTİDEN DE ÖLESİYE KORKANLAR için hazırlanan oy sandıkları görülmektedir.

YUSUF YUSUF ETMEK/OLMAK DEYİMİ

Fiil olarak kullanılan Yusuf yusuf etmek teriminin SESLİ SÖZLÜK ve TURENG Türkçe-İngilizce sözlüklerinde anlamı aşağıdaki gibidir:

1. Be scared out of one’s mind – korkudan aklını kaçırmak.
2. Scared half to death – neredeyse ölesiye korkmak.

Argoda Yusuf Yusuf ise korku refleksiyle tir tir titremek anlamına gelmektedir.

Yusuf Yusuf Olmak – Panik olmak, ne yapacağını bilememek

Yusuflamak –  Üç buçuk atmak (ekşi sözlük)

Yusuf Yusuf – Korkma, tırsma efekti (ekşi sözlük)

Yusuf Yusuf Olmak – Paniklemek, ne yapacağını şaşırmak (Uludağ sözlük)