FACIALIS PARALYSIN

Yüz Felcinin Nedenleri

Yüzün bir veya iki tarafındaki kasları hareket ettirememe yüz felci olarak bilinen bir hastalıktır. Kalıcı veya geçici olabilen bu rahatsızlık; konuşma, göz kırpma, yutma, tükürük, yeme ve yüz mimikleriyle iletişim gibi çeşitli  problemlere neden olur. Yüz felci bazı kelimelerin söylenmesini de zorlaştırabilir.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 23 Mayıs 2024

Kaynak: AMBOSS

Yüz sinirlerimiz sayesinde yüz hareketlerimizi (dudak, yanak, kaş, göz) yapabiliriz. Yüz siniri beyinden gelen hareket emirlerini yüz kaslarına iletir ve yapmak istediğimiz hareketi yapmamızı sağlar. Beyin veya yüz sinirindeki bazı hastalıklar bu mesajları engellediğinde yüz felci oluşur ve yüz hareketleri kısmen veya tamamen kaybolur.

Beyin ve beyin sapı arasındaki lifler yüz sinirini oluştururlar. Yüz siniri beyin sapından sonra kıvrımlı bir yol izler. İç kulak yolundan geçerek orta kulak çevresinde dolaşarak birkaç dal şeklinde kulak arkasındaki yüz kaslarına ulaşır. Yüz kaslarına ulaşmadan önce kulağın önündeki tükürük bezinin içinden geçer. İç kulak yolundan geçerken işitme siniriyle birlikte bulunur. 

Güzergahı boyunca çeşitli dallara ayrılır, bu dalların her birinin çeşitli görevleri bulunmaktadır. Yüz siniri; gözyaşı bezi ve çene altındaki tükürük bezlerinin salgılamasını ve dilin tat hücrelerinin çalışmasını sağlar.

Beyin ile beyin sapı arasındaki veya beyin sapından yüz kaslarına kadar olan bölümdeki birçok hastalık nedeniyle yüz felci gelişebilir. Beyin ve beyin sapı arasındaki yüz felçlerinin nedenleri daha çok beyin kanaması ile ilişkilidir ve nöroloji biliminin alanına girmektedir. Beyin sapından sonra yüz sinir hastalıklarına bağlı olarak meydana gelen yüz felçlerine periferik yüz felçleri denmektedir.

Kaynak: Research Gate

Periferik sinir sistemi nedeniyle yüz felci meydana gelirse, gözlerden bir tanesi sürekli açıktır ve tamamen kapanmaz ve ağzın bir tarafı  da daima sarkıktır. Hastanın durumunu doğru anlamak için; hastadan dişlerini taam olarak göstermesi, ağzını öne doğru büzerek hareket ettirmesi, burnunu sağa sola hareket ettirmesi, alnını kırıştırması, gözlerini kapatması istenir ve tat alma testleri yapılır. Tat alma testleri; tatlı, tuzlu, ekşi ve acı olmak üzere dört temel grupta yapılmalıdır.

Yaygın Semptomlar

• Bir veya iki gözün tam olarak kapatılamaması,
• Çiğneme ve yutma zorlukları,
• Salya artışı,
• Gözyaşında azalma,
• Konuşma zorlukları,
• Kulakların çevresinde ağrı,
• Kulaklarda çınlama,
• Tat alma duygusunun azalması ve
• Gözlerin yaşarmasıdır.

Yüz felci için faydalı yoga egzersizleri

Egzersiz Programı

• Yüzün etkilenen kısmı aşırı kullanılmamalı,
• Egzersiz yapılırken bir ayna kullanılmalı,
• Bir arkadaş ya da eş egzersize yardımcı olmalı,
• Sabırlı olunmalı,
• Az fakat sık egzersiz yapılmalı,
• Günde en az 4-5 kez egzersiz yapılmalı,
• Kaslara yumuşak masaj uygulanmalı,
• Bütün egzersizler dikkatli bir şekilde uygulanmalı,
• Bütün egzersizler herkes için faydalı değildir, uzman gözetiminde uygulanmalıdır.

Yüz felci rahatsızlığının giderilmesinde masaj, yüz egzersizleri, termal tedavi ve elektroterapi gibi çözümler de kullanılabilir.

Yüz Felci ve Konuşma Bozuklukları

Kaynak: Pacific Neuroscience Institue

Yüz felci nedeniyle konuşma bozuklukları yaşanabilir ve dudakların kullanılmasını gerektiren; ‘‘p, b, m, f, v, r’’ harflerini çıkarmak zorlaşabilir. Özellikle sık olarak konuşma ve sunum yapılıyor ise sesin farklı çıkacağı asla unutulmamalıdır. Yüz felci rahatsızlığı olan hastalar konuşurken aşağıdakilere dikkat etmelidir:

• Daha yavaş konuşun ki insanlar sizi kolayca anlayabilsinler.
• Daima ileri doğru bakın ki sesiniz dinleyicilere doğru yönlensin.
• Dinleyicinin karşısında olun ki sizi iyi duyamıyor ise dudak hareketlerinizden söylediklerinizi daha kolay anlayabilsin. İşitme kaybı yaşayanların dudak hareketlerinizi okuyarak sizi anlamalarının zorlaşacağını aklınızdan çıkarmayın.
• Ortamdaki sesleri azaltın ki diğerleri sizi çok daha kolay duyabilsinler. Örneğin televizyon veya radyonun sesini kısın. Mümkünse konuşmak için sessiz bir ortam bulun.
• Bir konuşma veya sunum yapıyorsanız yanınızda mutlaka bir bardak su bulundurun. Sık yudumlar alın ki ağzınız nemli kalsın ve konuşmanız kolaylaşsın.
• Ağız kuruluğu yaşıyorsanız yapay tükürük kullanın. Yapay tükürük jel, sprey ve sakız şeklinde olabilir ve konuşmanızı çok daha anlaşılabilir hale getirebilir.
• Yanaklarınız sarkık ise konuşurken elinizi yanağınıza koyun. Bu hareket tarzı yanağınıza iyi bir destek olacak ve sözlerinizi ileri doğru yönlendirmenizi kolaylaştıracaktır. Özellikle telefonla konuşurken bu taktiği uygulayın.

Bu yazı tamamen bilgi verme amaçlıdır. Her türlü sağlık probleminde lütfen doktorunuza başvurun ve tavsiyelerini uygulayın.